Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, 5 gün sürecek Orta Asya gezisine dün Özbekistan'dan başladı. Türkiye'nin son yıllardaki politikalarından farklı olarak, Orta Asya ile ilişkilerin kişilere bağlı değil, kurumsallaştırılmasını önceleyen Sezer'in ziyaretinin ilk durağı Özbekistan'ın başkenti Taşkent oldu. Sezer, Dormen ikametgahında Özbekistan Cumhurbaşkanı İslam Kerimov tarafından resmi törenle karşılandı. Resmi karşılamada Özbekistan'da temsilciliği bulunan ülkelerin büyükelçileri de hazır bulundu. Sezer, daha sonra Dormen ikametgahında Kerimov ile biraraya geldi. Görüşmeye Devlet Bakanı Abdulhaluk Çay, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Büyükelçi Faruk Loğoğlu ve Türkiye'nin Taşkent Büyükelçisi Umur Apaydın da katıldı.

Sezer Özbekistan'ın ardından Türkmenistan, Kırgızistan ve Kazakistan'ı ziyaret edecek. Türkiye'nin bölge ile ilişkilerinin Süleyman Demirel zamanındakişisel ilişkilere endekslenmesi ve istikrarlı bir çizgi takip edememesinden yakınan Sezer, ilişkilerin kurumsal bir yapıya büründürülmesi gerektiğini söyledi.

Hareketinden önce bir açıklama yapan Sezer, "Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ile köklerini ortak kültür ve tarihten alan ilişkilerimiz ve işbirliğimiz, bu ülkelerin bağımsızlıklarını kazandıkları 1991 yılında her alanda güçlenmiştir. Bu ülkelerle ilişkilerimizin ve işbirliğimizin, eşitlik temelinde karşılıklı yarara hizmet edecek biçimde her alanda ve her düzeyde kurumsallaştırılması önem taşımaktadır.

Kerimov'a silah gönderildi

İçişleri Bakanı Saadettin Tantan'ın Özbekistan ziyaretinde kararlaştırılan askeri yardımlar da Özbekistan'a gönderilmeye başlandı. Türkiye, Kerimov yönetimine karşı savaşahn Özbekistan İslami Hareketi'ne karşı Taşkent'e eğitim ve silah desteği vermeyi taahhüt etmişti. Buna göre Özbek özel timleri Türkiye tarafından eğitilecek ayrıca Özbekistan'a askeri uzman ve silah gönderilecek. Bu çerçeve Özbekistan'a iki parti halinde silah ve mühimmat gönderildi. Ağırlıklı olarak silah ve terörle mücadelede kullanılan donanımı içeren yardımla birlikte, İçişleri Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı'nın ortak programı olan Özbek özel timlerinin Türkiye tarafından eğitimi planının ana detayları da belirlendi.

Sezer bu ön hazırlıkların ardından Özbekistan Devlet Başkanı İslam Kerimov'la birlikte askeri eğitim, işbirliği ve terörle mücadele konularını içeren 5 metne imza atacak.

Türkmen gazı ve Kazak petrolü

Sezer, Özbekistan'da iki gün kaldıktan sonra günübirlik ziyaret için Türkmenistan'a geçecek. Yılan hikayesine dönen Türkmen gazı konusunun çözüme kavuşması için Türkmen meslektaşı Saparmurat Türkmenbaşı'ndan yardım isteyecek olan Sezer, buradan Kırgızistan'a ardından da yeni petrol yataklarının bulunmasının ardından önem kazanan Kazakistan'a gidecek.

Bakü-Ceyhan petrol boru hattının geleceği için kilit ülke konumuna gelen Kazakistan'daki temasları sırasında Kazak petrolü konusunda anlaşma imzalaması beklenen Sezer, meslektaşı Nursultan Nazarbayev ile Bakü-Ceyhan hattının daha ekonomik hale gelmesi için Kazak petrolüne duyulan gereksinimi anlatacak.

Son durağı olan Kazakistan'ın Türkistan kentinin 1500. kuruluş yıldönümü etkinliklerine katılacak olan sezer, onarımı Türkyi tarafından yapılan Hoca Ahmet Yesevi Türbesi'nin açılışını yapacak.