ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell'ın yoğun temaslarla geçen Ankara ziyaretinde Irak konusu masaya yatırıldı. Türkiye'nin yoğun ısrarı sonucu, Saddam Hüseyin problemi geçici olarak dondurulurken, Irak'a saldırının Afganistan'daki durumun netleşmesinin ardından gündeme gelebileceği belirtildi. Powell, Irak konusunda Türkiye'den talepleri olmadığını belirterek, bu konuda kendilerinin de henüz karara varmadığını söyledi. Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası'nın kabulünün ve Kıbrıs konusunda elde edilen iyimser havanın Powell'ın Ankara temaslarını olumlu etkilediği, Türkiye-ABD görüşmelerinde neticeler üzerinde istişareler yapıldığı ileri sürüldü. Bu arada, ABD'nin İsrail'in Filistin üzerindeki saldırılarına bir süre daha göz yumacağı, bunun neticesinde başta Suudi Arabistan olmak üzere Suriye, Yemen ve bazı Körfez ülkelerine baskı uygulama amacı içinde olduğu belirtildi.

Kıbrıs ve Ortadoğu

ABD Dışişleri Bakanı Powell, Anıtkabir'i ziyaret ettikten sonra sırasıyla ilk önce Dışişleri Bakanı İsmail Cem, Başbakan Bülent Ecevit ve Cumhurbaşkanı ahmet Necdet Sezer ile görüştü. Powell, kinci kez biraraya geldiği İsmail Cem ile yaptıkları görüşmeler konusunda ortak basın toplantısı düzenledi. Toplantıda konuşan İsmail Cem, Afganistan'da geçici yönetim oluşturulmasına yönelik bir anlaşma imzalandığını hatırlatarak, Türkiye ile ABD arasında bu konuda varolan işbirliğinin devam ettiğini bildirdi.

Ortadoğu'daki son gelişmeler konusunda her iki ülkenin de çok endişeli olduğunu belirten Cem, Mitchell raporunun uygulanmasının önemine dikkati çekti. Kıbrıs'taki son gelişmeleri de değerlendirdiklerini kaydeden Cem, Türkiye ve ABD'nin, Denktaş ve Klerides'in biraraya gelmesini yürekten desteklediğini belirtti. Cem, bir soru üzerine, Türk askerlerinin Afganistan'a gidişinin ne zaman olacağı konusunun Florida ve Ankara'daki askeri yetkililerin belirlenmiş oldukları takvime göre tespit edileceğini ifade etti.

ABD Dışişleri Bakanı Powell ise yaptığı açıklamada temasları sırasında Irak konusunu da görüştüklerini söyledi. Powell, önümüzdeki 6 aylık süreçte, Irak halkına çok daha az ambargo uygulanacağını, tüketici mamüllerinin de çok daha çabuk ulaşacağını belirtti. Powel, Irak konusunda Türkiye'den bektelentiler sorusuna şu karşılığı verdi:

Türkiye'den ne bekleniyor?

"Sayın Başkan (George W. Bush) Irak konusunda bazı endişelerimiz olduğunu söylüyor. Çünkü Irak, kitle imha silahları üreten bir ülke. Bu silahların kullanılmasını engellemek için elimizden geleni yapıyoruz. Sayın Başkan'ın danışmanlarından hiçbirinden böylesi bir adımın atılabileceği yolunda açıklama gelmedi. Bu bilgiyi Sayın Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Başbakan Bülent Ecevit ve Dışişleri Bakanı İsmail Cem'e de sundum. Türkiye'den ne bekleneceği konusuna bakacak olursak, henüz bu konu masaya yatırılmadı. Türkiye'den herhangi bir talebimiz olmadı. Çünkü Irak konusunda biz henüz bir karara varmış durumda değiliz. Sayın Başkan da herhangi bir adım atmış değil."

Afganistan'ın geleceğinin tartışıldığı Bonn'daki olumlu gelişmeleri de değerlendirdiklerini söyleyen konuk bakan, yeni bir savaşla karşı karşıya oldularını belirterek, geçici bir hükümetin Kabil'de başa geçeceğini söyledi. Powell, hükümette bütün Afganistan'ın temsil edilmesini, seçim yapılana kadar büyük meclisin kurulmasını istediklerini kaydetti.

Ekonomik destek talebi

Powell'ın Ankara'daki görüşmelerinde öne çıkan konulardan biri ekonomiydi. Cumhurbaşkanı Sezer, Powell'a Türkiye'nin ABD ile ekonomik ve ticari ilişkilerini iki ülke arasındaki stratejik ortaklığa uygun bir düzeye çıkarmak istediğini söyledi. Başbakan Ecevit de, Powell'a, ekonomi konusunda Türkiye'nin ABD'den beklentilerini içeren bir rapor sundu. Ecevit, tekstil kotalarının kaldırılması ve bazı ürünlerin ABD pazarına ayrıcalıklı ulaşabilmesi için destek istedi. ABD'nin Türkiye'ye yönelik kredili askeri satışlarından birikmiş borç da, İsmail Cem tarafından gündeme getirildi. Cem, bu borçların silinmesi talebini yineledi.

Ecevit: Irak'a saldırı olacak mı?

Başbakan Bülent Ecevit, Colin Powell ve beraberindeki heyeti görüşmenin yapıldığı makam katının merdiveninde karşıladı. Başbakan Ecevit, Powell'ı kabulü sırasında, Irak'a yönelik muhtemel askeri harekat konusuda duyduğu kaygıyı dile getirdi ve bu yönde alınmış karar olup olmadığını sordu. Powell, bunun üzerine ABD yönetiminin bu yönde almış olduğu resmi karar bulunmadığını bildirdi. Afganistan'daki son durum ve uluslararası terörizmle mücadele konularının ele alındığı görüşmede, ABD ile Türkiye arasında başta ekonomik olmak üzere ikili ilişkiler, Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası ve Kıbrıs konuları değerlendirildi.

Colin Powell'ı, Başbakan Ecevit ile görüşmesinden hemen sonra Cumhurbaşkanı Ahmed Necdet Sezer kabul etti. Çankaya Köşkü'ndeki kabulde Dışişleri Bakanı İsmail Cem, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Büyükelçi Uğur Ziyal, Türkiye'nin eski Washington Büyükelçisi Baki İlkin, ABD'nin Ankara Büyükelçisi Robert Pearson ve diğer yetkililer bulundu. Kabulde basına açıklama yapılmadı.