ALİ MURAT GÜVEN
"Evsizlik", emekçi sınıfların tüm dünyadaki en temel sorunlarından biri. Başını sokacak bir konuta sahip olmak, yalnızca fiziksel bir gereksinimin karşılanması değil, özellikle erkekler için toplumsal arenada aile yoluyla kurulmaya çalışılan o mütevazı iktidar alanının da bir çeşit "tapu belgesi" aslında. İşte, Elisabeth Rygard'ın "Gönlümdeki Köşk Olmasa" filmi, erkekleri, özellikle de Doğu kültürüne mensup erkekleri bir hayli yaralayan bu hassas konuyu ele alıyor. Bu bakımdan, şu zalim dünyada hâlâ kendine ait bir evi olmayan binlerce izleyiciyi hemen sarıp sarmalayacak nitelikte, duygu yüklü bir çalışma bu.

Senaryosu Danimarka'da yaşayan saz sanatçısı Yüksel Işık ile Danimarkalı bayan yönetmen Rygard tarafından ortaklaşa yazılmış. Ne yazık ki hiç tanımadığımız Rygard, Işık'ın öz yaşam öyküsünden büyük ölçüde etkilenmiş. Bir Danimarka, İzlanda, Türkiye ortak yapımı olan filmin Türkiye ayağındaki ortak yapımcı ise, Türk sinemasının büyük ustalarından Ömer Kavur.

Bir savruluş hikayesi

Gönlümdeki Köşk, sinemamımızın "Acı Hayat" ve "Bir Avuç Cennet"te başarıyla işlediği konut sorununu, ayakta kalma mücadelesini bu kez bir köy ortamında ele alıyor. Köyün imamı olan babası tarafından bir tartışma sonucu evden kovulan Durmuş, iki çocuğu ve karısıyla birlikte cascavlak ortada kalır. İşi inada bindiren kahramanımız, bulduğu boş bir alanda kendine yeni bir ev yapmak için amansız bir mücadeleye girişir. Ancak, ne yaparsa yapsın, Türkiye'nin o günkü ekonomik koşulları içinde (dönem, 1970'lerin başı) bir türlü başarılı olamaz. Üstelik, bu sırada kaza sonucu küçük kızını da yitirecektir. Sonunda, binlerce kişi gibi onu da pes ettirir bu topraklar ve gurbetçi işçi olup Danimarka'ya savrulur.

Sesli çekimin büyüsü

30'a yakın Türk oyuncunun rol aldığı film, tümüyle sesli çekilmiş bir yapıt. Ses kayıt kalitesi, ışık, renk ve kamera kullanımının standart Türk sinema dilinin üstünde olduğunu vurgulamak gerek. Kendi adıma uzunca bir zamandır ilk kez bir Türk filminden bu denli "gerçekçi", gönül telimi bu denli titreten acı bir saz sesi dinlediğimi özellikle belirtmeliyim.

GÖNLÜMDEKİ KÖŞK OLMASA

Yönetmen: Elisabeth Rygard
Oynayanlar: Bora Akkaş, Mazlum Çimen, Şebnem Kocatürk, Büşra Bora, Menderes Samancılar, Serra Yılmaz, Âşık Kul Hasan Müzikler: Mazlum Çimen
Yeni Şafak klasifikasyonu Şiddet: Yok / Müstehcenlik: Yok / Argo: Yok

Köşkü köşk yapanlar; oyuncular

Gönlümdeki Köşk Olmasa'nın "yıldız"ı hiç kuşkusuz (ki bu yıldızı gerçekten oyunculukta saçtığı ışık anlamında kullanıyorum) Türk sinemasının emektar oyuncusu Menderes Samancılar. Kendi adıma bu ülkenin sinemasının Menderes'e büyük nankörlük ettiğini düşünenlerdenim. Batı ülkelerinden birinde yaşasa ezik insanları canlandırmadaki başarısıyla çoktan efsanevi bir karakter oyuncusuna dönüşebilecek olan bu aktörü, ancak saçına ak düştükten sonra değerlendirmeye başladı bizim sinemacılar. Selçuk Uluergüven ve Serra Yılmaz, o her zamanki rahat performanslarıyla filmin iyileri arasında yer alıyor. Filme türküleriyle konuk olan Âşık Kul Hasan, filmin gerçek sürprizi. Âşık Veysel'e şaşılacak denli benzeyen bu ozan, kamera karşısında oynamıyor, adeta gündelik hayatını yaşıyor. Mazlum Çimen ise, yazık ki, bestecilikteki yetkinliği kadar iyi bir oyuncu değil.