ABD Başkanı Trump’ın Cuma akşamı İran ile ilgili kararını açıkladığı konuşmanın ardından dünya adeta ikiye bölündü. İsrail, Suudi Arabistan, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Yemen’in, ABD Başkanı Donald Trump’ın açıkladığı “yeni İran stratejisini” desteklediği bildirildi. ABD Başkanı Trump, İran’ın “fanatik bir rejimin yönetimi” altında olduğunu, dünyaya ölüm, yıkım ve kaos yaydığını belirterek, 2015 yılında İran ile varılan nükleer anlaşmayı onaylamayacağını bildirdi. Trump, İran Devrim Muhafızları’nın da yaptırım listesine alındığını açıkladı.
Karar sonrası ilk destek İsrail’den gelirken, Netanyahu’nun basın ofisinden yapılan açıklamada, “Başkan Trump’ı cesur kararından dolayı tebrik ederim. Nitekim İran terör rejimine, cesurca karşı çıktı” ifadelerine yer verildi. Suudi Arabistan resmi haber ajansı SPA’nın haberinde, Suudi Arabistan’ın, Trump’ın duyurduğu yeni İran stratejisini memnuniyetle karşıladığı belirtildi. Bahreyn Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada da Bahreyn’in Trump’ın ilan ettiği yeni İran stratejisini desteklediği duyuruldu. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Dışişleri Bakanlığı ise ABD’nin yeni İran stratejisine “tam destek” verildiğini duyurdu. Yemen hükümeti de yayımladığı açıklamada, ABD’nin yeni stratejisine destek verdiklerini açıkladı.
Almanya, İngiltere, Fransa ve AB, ABD’nin açıkladığı “yeni İran stratejisine” karşı anlaşmanın devam etmesi yönünde açıklamalar yaptı. İngiltere Başbakanı Theresa May, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İran’la nükleer anlaşmasının devam etmesi konusunda kararlı olduklarını açıkladı. Üç liderin çalışma ofisiden yapılan açıklamada üç ülkenin liderleri olarak, ABD Başkanı Donald Trump’ın İran’la yapılan nükleer anlaşmayı onaylamamak yönündeki tutumunun dikkat alındığı, bu kararın olası sonuçları konusunda endişeli olunduğu vurgulandı. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, İran’ın nükleer faaliyetlerine ilişkin anlaşmanın tek taraflı olmadığını belirterek, ABD Başkanı Donald Trump’ın iptal etme yetkisinin bulunmadığını söyledi.
- 46 yıl sonra İran’a ziyaret
- Beyaz Saray’ın İran kararının ardından, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’yle telefonda görüştükten sonra Ruhani’nin daveti üzerine Tahran’a gideceğini açıkladı. Macron 46 yıl sonra ilk kez İran’a giden Fransız cumhurbaşkanı olacak. Fransa’dan en son Başbakan Jacques Chaban-Delmas, Pers İmparatorluğu’nun kuruluşunun 2.500. yılı dolayısıyla Şah’ın davetlisi olarak gitmişti. Elysee Sarayı’ndan yapılan yazılı açıklamaya göre, Macron Ruhani’ye, ABD’nin açıklamalarının İran’la varılan nükleer anlaşmayı sonlandırmayacağını, Fransa ve Avrupalı ortakların taahhütlerini yerine getirmeye devam edeceklerini dile getirdi.
ABD Başkanı Donald Trump’ın anlaşmayı onaylamaması üzerine Kongre’nin önünde 60 gün süresi var. Kongre bu süre içerisinde İran’a yönelik yaptırımları tekrar yürürlüğe koyabilir. Eğer Kongre yaptırım uygulamayı seçerse,ABD nükleer anlaşmaya anlaşmaya yönelik yükümlülüklerini ihlal etmiş olacak ve anlaşma bozulacak. Kongre hiçbir adım atmazsa anlaşma bir sonraki 90 gün içinde yürürlükte kalmaya devam edecek.
