Suriye’de muhaliflerin elinde kalan en önemli yerleşim birimi olan Türkiye sınırındaki İdlib’te muhalif gruplar arasında yaşanan çatışmalar sonrası başlayan görüşmeler ‘Birleşik Muhalif Ordu’ fikrini yeniden güçlendirdi. Çok sayıda grup birleşme fikrine sıcak bakıyor. Bu projede en önemli aktörlerden birinin ise, Suriye’de sivil katliamlarının önüne geçmek için ordudan firar eden ilk en yüksek rütbeli subay olan ve Özgür Suriye Ordusu’nun da kurucuları arasında bulunan Albay Riyad Esad olması dikkat çekiyor.
Suriye İslam Meclisi Başkanı Usame Rufai, 4 gün önce Suriye’de Şam yönetimine karşı savaşan silahlı muhaliflere ‘birleşerek ortak bir ordu kurmaları’ çağrısında bulundu. Bu çağrıya çok sayıda muhalif gruptan destek geldi. Rufai, ‘muhalifler arasındaki parçalanmışlığın ortadan kaldırılması gerektiğini’ ifade ettiği bildirisinde ‘İdlib’in yıkıcı bir saldırı ile karşı karşıya gelmesini önlemek ve muhalif bölgeleri savunmak için muhaliflerin biraraya gelmelerini’ istemişti. İdlib’teki Heyet-i Tahrir Şam’ın (HTŞ) varlığını bahane eden Batı ve Rusya, İdlib’e askeri bir operasyon yapmak istiyor. HTŞ’nin içinde bir süre önce el-Kaide ile organik bağları olan isimler bulunuyor.
İslam Meclisi’nin bu çağrısına İdlib’teki muhalif gruplardan Ahraru’ş Şam, Feylaku’ş Şam, Nasr Cephesi, Nureddin Zengi Hareketi gibi muhaliflerin bulunduğu birçok grup destek verdi. Ahraru’ş Şam, Feylaku’ş Şam ve Şam Cephesi’nin ardı ardına destek bildirisi yayınladığı birleşme çağrısına İdlib’in farklı bölgelerindeki Ecnadu’ş Şam, Nureddin Zengi, Orta Tümen ve İdlib doğusundaki Aşiretler Birliği de destek verdi. Muhalif gruplar arasındaki birleşme görüşmeleri başarıyla sonuçlanırsa, farklı gruplardan 40 bini aşkın savaşçı tek bir çatı altında toplanabilir.
Muhalif gruplar İslam Meclisi’nin birleşme çağrısına destek verirken Türkiye bir yandan İdlib içinde süren sivil yönetim tartışmaları konusundaki tavrını da netleştirdi. HTŞ'nin kendisine bağlı sivil yönetimler ile İdlib’te bir özerk yönetim kurmasına karşı çıkan Türkiye, muhaliflere sivil yönetim ve birleşik İdlib ordusunun Suriye Geçici Hükümeti’nin himayesinde ve hükümete bağlı Savunma Bakanlığı’na bağlı olmasını önerdi. İdlib’in tamamen HTŞ eline geçtiği bahanesiyle Batının şehre saldırı hazırlıkları sonrası Türkiye’nin bir heyetle bölgedeki muhalif ve sivilleri korumak için çalışma başlattığı biliniyor. HTŞ lideri Ebu Cabir, sivil yönetim ve tek bir komuta önerisi yapmıştı. Ancak HTŞ, sivil yönetimin Geçici Hükümet eliyle hayata geçmesi fikrine soğuk bakıyor.
Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) kurucusu Albay Riyad Esad, İdlib konusunda devredeki isimlerden. Esad, ağustos ayı ortasında İdlib’de ortak sivil yönetim ve askeri konularda toplantılara katılmıştı. Riyad Esad, İdlib konusundaki çabalarının bir yıllık bir projeye bağlı olduğunu ve bu projeyi de Yüksek İslam Meclisi ile Ahraru’ş Şam başta olmak üzere tüm gruplara sunduğunu belirtti. Esad, ilk savaşın ilk döneminde rejim karşıtı silahlı direnişe katılan Suriye ordu mensuplarının öncüsüydü. Uzun süre ÖSO’nun başkomutanlığını yapan Riyad Esad, 2013'te Deyr Zor’daki saldırıda bir bacağını kaybetti.
