|

Irak’ta İran vesayeti

Suriye ve Irak'ta IŞİD tehdidinin artmasıyla birlikte nüfuz alanını daha da genişleten İran, Bağdat üzerindeki etkisini güçlendirmeye çalışıyor.

Yeni Şafak
04:00 - 28/07/2015 Salı
Güncelleme: 03:37 - 28/07/2015 Salı
Yeni Şafak

Suriye'de Beşşar Esed'in ordusuna milis gücüyle destek veren ve Irak'ta da IŞİD işgali altındaki bölgelerin kurtarılması için başrole geçen İran, koalisyon güçlerinin IŞİD'le mücadeleyi arttırdığı bir sırada komşuyla arasındaki askeri ağını da kuvvetlendiriyor. Irak'ın Washington Büyükelçisi Lokman Faili'nin yaptığı son açıklamalar, İran'ın “bölgeyi vesayeti altına alma” çabasında hedefi ne kadar büyük tuttuğunu gösteriyor.



SINIRA 25 KİLOMETRE YAKLAŞTI


ABC kanalının haberine göre, Aspen Güvenlik Forumu'na katılan Büyükelçi Faili, İran'ın IŞİD'le savaşta kendilerine “açık çek” teklif ettiğini açıkladı. IŞİD militanlarının İran sınırına 25 kilometre yaklaştığını söyleyen Faili, bu durumu “milli güvenliğini tehdit edici” olarak gören Tahran'ın, IŞİD ile mücadelede Bağdad'a asker, hava kuvvetleri desteği de dahil “ne isterlerse” verebileceği önerisini dile getirdiğini söyledi. Iraklı Büyükelçi Faili, The Daily Beast gazetesine verdiği mülakatta ise, İranlı “200 askeri danışman”ın Irak güçlerine yardım ettiğini bildirdi.



Zarif, Şii lider Sistani ile görüştü


Irak cephesinde bunlar yaşanırken, madalyonun diğer tarafında ise İran'ın bölge ülkelerdeki temasları hız kazandı. Kuveyt ve Katar'dan sonra rotayı Irak'a çeviren İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, “Irak'taki Şii dini merci Ayetullahuzma Ali Sistani'ye İran ile BM Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi ve Almanya (5+1) arasında nükleer programa ilişkin varılan anlaşma hakkında kapsamlı bir rapor sunduğunu” belirtti. Görüşmeyle ilgili bilgi veren Zarif, “Irak'ın terörle ve mezhepçilikle mücadelesini halk ve hükümet bazında destekliyoruz. Dini mercilerin terör ve mezhepçilikle mücadelede aktif rol oynadığını düşünüyoruz” dedi. Ancak İran'ın Irak'taki askeri varlığı, ülkede halihazırda var olan mezhep çatışmalarını körüklerken, Zarif'in görüştüğü Sistani'nin IŞİD'e karşı Şiilerin silahlanması için çağrı yapan isim olması dikkat çekiyor. Diğer taraftan İranlı Kudus Gücü komutanı Kasım Süleymani'nin komutasındaki askerler IŞİD'le mücadelede önplana çıkarken Irak'taki İranlı güçlerin, Sünni nüfuza karşı cinayet, yağma ve sabotaj gibi suçlar işleyen Şii milislere destek verdiği iddia ediliyor.



Süleymani'den gizli Erbil ziyareti


İran'ın Irak'taki askeri varlığının Şii-Sünni çatışmasının artmasında etkili olduğu tartışılırken, Tahran yönetiminin Kürtlerle de diyalog halinde olduğuna yönelik haberler gelmeye başladı. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin önceki gün attığı “Biji Kürdistan” sloganları ve Kürtçe açılımı konuşulurken, Irak'ta Şii güçleri yöneten İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani'nin ise Kürt bölgesinde gizli görüşmeler yaptığı iddia edildi. El-Arabi el-Cedid gazetesinin, Rozhane adlı siteye dayandırdığı habere göre Süleymani, Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Başkanı Mesud Barzani'nin de aralarında yer aldığı liderlerle görüşerek “birlikte çalışmaya” yönelik mesajları iletti. Barzani'nin ofisi ise iddiaları yalanladı.



Basra'ya 2,5 milyar dolarlık enerji santrali


İran Irak'ın Basra kentinde 2,5 milyar dolarlık kombine doğalgaz çevrim santrali kuruyor. Projeyi yürüten İran Güç Santrali Projeleri İşletmeleri Kurumu'nun (MAPNA) Genel Müdürü Abbas Aliabadi yaptığı açıklamada, Irak ile 1,5 yıl süren görüşmelerin ardından Irak ve Ürdünlü Shamara şirketiyle varılan anlaşmadan sonra Basra yakınlarında santral çalışmalarının başladığını söyledi. Enerji santralinin 4 yıl içinde tamamlanması beklenirken, ilk birimin ulusal şebekeye 2017'nin başlarında katılacağı belirtiliyor. Anlaşma çerçevesinde MAPNA şirketi projeyi denetlemesinin yanı sıra kurulacak santraller için gaz ve buhar türbinlerinin de arasında olduğu ekipmanı tedarik edecek.



ÜRETİM 20 BİN MEGAVATA ÇIKACAK


İran'ın Ahvaz kentine 60 kilometre uzaklıkta olan Basra'daki petrol sahası Rumaila'da kurulması planlanan santralin kararı aşamasında güvenlik sorunlarının da gündeme geldiği belirtiliyor. Shamara şirketi CEO'su Ali Shamara yaptığı açıklamada, MAPNA'nın güvenilirliği ve kolay erişilebilirliğinin projeyi bu şirkete devretmelerinde önemli bir etken olduğunu söyledi. Projeyle 2016 yılı itibariyle 20 bin megavatlık üretim kapasitesine ulaşmak isteyen Irak'ın genel elektrik üretim kapasitesinin yüzde 20 oranında arttırılması hedefleniyor. İran, Irak'ta Bağdat, Necef ve Mansuriye bölgesine kendi gazını taşıyacak boru hatlarının inşası ile de kalkınma planında merkezi bir role sahip.



Buşehr'de yeni nükleer plan






İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi, ülkenin tek nükleer santraline ev sahipliği yapan Buşehr kentinde iki yeni nükleer santral inşa edileceğini açıkladı. İran devlet televizyonuna konuşan Salihi, Buşehr'de inşa edilecek reaktörlerin yaklaşık 10 milyar dolara mal olacağını belirtti. Salihi, nükleer anlaşmadaki Arak'taki ağır su reaktörünün yeniden tasarlanması konusu ve diğer nükleer projelerle ilgili Çinli yetkililerle görüşmeler yapıldığını ifade ederek, “Nükleer uzmanlarımız ve onların uzmanları hem Çin hem de İran'da birkaç kez bir araya gelerek, görüşmelerde bulundu” ifadelerini kullandı. Salihi, Viyana'da Çin ve ABD'li yetkililerle konuyu detaylıca ele aldıklarını ve Pekin'de İran, Çin ve ABD arasında üçlü görüşmeler yapılması konusunda uzlaşmaya vardıklarını kaydetti.




#İran Atom Enerjisi
#ırak
#petrol sahası
9 yıl önce