Matteo Renzi liderliğindeki koalisyon hükümeti, Aralık ayında kabul ettiği ekonomik istikrar paketinde, halihazırda 12 deniz mili mesafesine kadarki petrol ve gaz sahalarında lisansları bitse de süresiz olarak ve yer altı kaynağı bitene kadar şirketlere işletme hakkı tanımıştı. Birçok şirketin lisansının 2027 yılında son bulacağı belirtiliyor. Ancak bu yeni norm, çevreciler ile deniz turizminden önemli gelir elde eden ülkenin önde gelen yerel yönetimlerinden tepki görmüştü.
Çevresel hassasiyetin yanı sıra, deniz turizmini olumsuz etkileyeceğini gerekçe göstererek, çoğunluğu iktidarın büyük ortağı Demokrat Parti (PD) üyelerince yönetilen 9 bölge yönetiminin bu normun iptali talebi üzerine yarın referanduma gidiliyor. Çıkarılan petrol ve gazın büyük bölümünü ihraç eden İtalya karasularında şu an 100 kadar petrol sahası bulunduğu belirtiliyor.
Ocak ayından beri ülke gündemini meşgul eden halk oylamasına ilişkin farklı çevrelerden farklı çağrılar yapılıyor. Çevresel gerekçelerden çok ekonomiyi düşünen Başbakan Matteo Renzi, halkı “bir aldatmaca" olarak nitelediği referanduma katılmamaya davet ederek, “Umarım bu oylama başarısız olur" dedi. Aynı çağrıyı bir önceki Cumhurbaşkanı ve Tabii Senatör Giorgio Napolitano'nun da yapmış olması muhaliflerin sert tepkisine neden oldu.
İtalyan Yeniden Komünist Yapılanma - Avrupa Sol partisi Ulusal Sekreteri Paolo Ferrero, bu çağrıyla suç işlediğini belirttiği Başbakan Renzi hakkında savcılığa suç duyurusunda bulundu. Ana muhalefet partisi 5 Yıldız Hareketi'ne mensup milletvekilleri de bunu genişleterek, hem Renzi hem de Napolitano hakkında suç duyurusunda bulunacaklarını açıkladı.
İtalyan yasalarına göre, kamusal görevleri olan kişilerin halka seçimler ya da referandumlarda oy kullanmama çağrısı yapması suç sayılıyor ve bunun için 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor. Demokrat Parti'nin liderliğini de yürüten Renzi'nin parlamenterliği bulunmuyor. Bu arada, Anayasa Mahkemesi Başkanı Paolo Grossi ise, ülkeyi ilgilendiren kararlara ortak olmaları için vatandaşların oylamaya katılması gerektiğini dile getirdi.
Yerel hükümetlerin talep ettiği ilk örnek olan ve kamuoyunda “trivelle (delgiler) olarak bilinen söz konusu referandumda, “Özel izni olan petrol şirketlerinin izinleri iptal edilsin mi?" sorusu halka yöneltilecek. Sandıklardan “Evet" damgalı pusulalar çoğunlukta çıkarsa, 12 deniz mili mesafesine kadar olan bölgede çalışma yapan petrol ve gaz şirketleri, lisanslarının bittiği tarihte petrol sahalarını kapatmak zorunda kalacak. Bu durumda, sahalardan ilkinin 2018, sonuncusunun ise 2034 yılında kapanacağı belirtiliyor. Yasa, 12 deniz milinden sonraki bölgede arama çalışmaları yapan şirketleri kapsamıyor. Katılım yüzde 50'nin altında kalırsa, referandum geçersiz sayılacak.
