Türkiye, Afganistan’ın kadastrosu için 5 yıllık stratejik kalkınma eylem planı hazırladı. Afganistan’da Türkiye’nin kadastro modeli uygulanacak. Öncelikle, güçlü bir kadastro altyapısına dayanan tapu sicili sistemi kurulacak. Sistem kurulduktan sonra Afganistan halkı bir yıl süren tapu işlerini bir günde yapacak. Kadastro lisesi açılacak. Yerli yazılım TAKBİS de Afganistan’da kurulacak sisteme entegre edilecek.
Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesinde arazi reformu yaptıklarını söylemiş ve bu reforma destek istemişti. Erdoğan da destek vereceklerini söylemiş ve yetkili kurumlara talimat vermişti. Afganistan arazi yetkilileri ile Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü yetkilileri bir araya gelerek Afganistan Arazi İdaresi 5 yıllık stratejik kalkınma eylem planı hazırladı.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü, Afganistan’da tapuya kaydı gereken arazilerin çok büyük bir kısmının kaydedilmediği, kaydedilenlerin ise tapu dışı işlemlere konu olması sebebi ile tapu kayıtlarının fiili ve hukuki durumu yansıtmadığını tespit etti. Ülkede taşınmazlara ilişkin tapu sicili bulunmuyor. Mahkemeler tarafından yürütülen alım satım, rehin ve intikal işlemlerine ait belgelerin dosyalanması dışında herhangi bir kayıt sistemi yok.
Afganistan’da, Türkiye Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü yetkilileri, güçlü bir kadastro altyapısına dayanan tapu sicili sistemini kuracak. Kadastro çalışmaları parsel parsel yapılacak. Tapu sicili oluşturulurken, mevcut uygulamaların kaynağı yasalar ile ARAZİ tarafından çıkarılmış yasalar ayrıntılı bir incelemeye tabi tutularak, taşınmaz hukukuna kaynak olacak yasaların ve uygulama esaslarını belirleyen alt mevzuat düzenlemelerinin temelleri atılacak.
Afganistan’da tapu sicili kurulurken, mevcut sistem ile kazanılan hakların yeni sisteme aktarılması (tasfiyesi) ve uygulanabilir ideal sistemin oluşturulması şeklinde iki ana yol izlenerek, Türkiye uygulamasında yaşanan deneyimler ile Afganistan’ın kendi toplumsal ve hukuki şartlarından kaynaklanan gerçekler birlikte değerlendirildikten sonra oluşturulacak model daha sağlıklı olacak. Afganistan’da, Türkiye kadastro modeli hayata geçecek.
Yerli yazılım TAKBİS sisteme entegre edilecek. İleriki yıllarda Afganistan e-devlete geçti- ğinde bu sistem direkt oraya veri verecek. Ülkenin ekono- misinin yüzde 30’unu mülki- yet ekonomisi oluşturuyor. Afganistan’da bir gayrimen- kul satışı bir yılı buluyor. Süreç uzun olduğundan işadamları, yatırım yapmıyor. Gayrimenkulün yüzde 30’u şu an kullanılmıyor. Yeni sistemle birlikte ülke parsel parsel kayıt altına alınmış olacak.
Terörden dolayı evlerini terk edenler tekrar yurtlarına döndüklerinde tespit edilen gerçek maliklerine araziler teslim edilecek. TİKA kısa vadede ARAZI çalışanlarına kurs verecek. TİKA’nın finanse edeceği kadastro lisesi açılacak. Lisenin müfredatı hazırlandı. İnsan kaynağı yetişmiş olacak. Eylem planına Dünya Bankası kredi verecek. Dünya Bankası’nın Afganistan’a kredi vermek için Türkiye’nin stratejik eylem planını hazırlamasını istediği öğrenildi.
