Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK), tasarrufları arttırmak amacıyla 1 Şubat 2014'ten itibaren cep telefonu satışında kredi kartına taksitli satışı tamamen yasaklamasının üzerinden 2 yılı aşkın bir süre geçerken, bu durum tüketicilerin telefon satın aldığı kanallardaki tercihlerini de değiştirdi.
Taksitli telefon almak isteyen tüketiciler artık GSM operatörlerinin kampanyalı, kontratlı cihaz satışlarına yöneliyor.
MOBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Ekşi, yapısı bozulan ve kayıt dışına sürüklenen cep telefonu pazarının, operatörlerin kontratlı satış tekliflerini çeşitlendirip muhtelif kampanyalarla cazip hale getirmeleri sayesinde az da olsa toparlandığını söyledi.
Ekşi, son dönemlerde yasal yollardan cep telefonu almak isteyen tüketicilerin büyük çoğunluğunun, GSM operatörlerinden kontrat dahilinde alım yapmayı tercih ettiklerini, özelikle 4,5G rüzgarı ile bu rakamın mart ayında 520 bine kadar ulaştığını anlattı.
GSM operatörlerinin kampanyalı, kontratlı cihaz satışlarının 2013 yılında 1 milyon 850 bin, 2014'te 3 milyon 400 bin, 2015'te ise 4 milyon 300 bin civarında gerçekleştiğini dile getiren Ekşi, bu rakamın 2016'da 5 milyon 800 bine çıkacağını öngördü.
Ekşi, toplam pazarın yüzde 30'unun üzerinde bir payı operatörlerin kontratlı satışlarının oluşturduğunu ifade etti.
Ekşi, yolcu beraberinde getirilen cihazların sisteme kaydında alınan harcın düşük tutularak, yurt dışından vergi veya harç ödenmeden getirilen cep telefonlarına yurt içinde 4 aya kadar kullanabilme imkanı verildiğini anımsattı.
Yolcu beraberinde getirilen cihaz sayısında son yıllarda 2 kata yakın artış olmasına rağmen bu artışın Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) kayıt rakamlarına yansımadığını aktaran Ekşi, "Çünkü bu yöntemle getirilen cihazların büyük kısmına 10-20 lira ödenerek başka bir telefonun IMEI numarası, yani kimlik bilgisi, yasal olmayan bir şekilde kopyalanmakta ve BTK'ya kayıt yaptırılmadan kullanılabilmekte." dedi.
Ekşi, bu kişiler BTK'nın sisteminde görünmediği için rakamların düşük göründüğüne dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"Ancak geçen yıl 2,5 milyona yakın cihazın yolcu beraberinde geldiğini düşünüyoruz. Bunun 723 bin 532'si BTK'ya kayıtlı rakamlar. Geri kalanı ise bir şekilde IMEI kopyalanarak piyasaya sürülüyor. Sistemde kayıtlı fakat kullanımda olmayan IMEI numaralarının kaçak telefonlara kopyalanması, düşük ÖTV'li ve kaçak yollarla getirilen cihazlarda yaşanan artış gibi sebeplerle bayilerden yapılan cep telefon satış adetleri düştü."
Ekşi, cep telefonları üzerinden alınan ve yüksek olan vergilerin Ocak 2016 itibarıyla daha da arttırıldığını, yüksek vergi oranlarının kayıt dışını tetiklediğini söyledi.
Buna paralel, kayıt dışının her geçen ay büyümeye devam ettiğini anlatan Ekşi, kayıt dışının kendi tarafında oluşturduğu rekabet avantajının, kayıtlı çalışan firmaları ciddi şekilde zorlamaya başladığından yakındı.
Ekşi, alternatif satış yöntemleri geliştirilse de kredi kartına taksit yasağının oluşturduğu boşluğun doldurulamadığına değinerek, "Bunun yanında eksik ÖTV'li, kaçak ve yolcu beraberine gelen cihazlar yüzünden vergisi ödenmiş telefon satış adetlerinin toplam pazar içindeki payı yüzde 60'ın altına düşmüş durumda." bilgisini de paylaştı.
