Tanklarla Türkiye'yi bölmeye çalışanların plan tutmayınca ekonomik kaos planını devreye koyması vatandaşı yine harekete geçirdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan'ın “Dövizi bozun TL ve altına geçin” çağrısına yanıt veren vatandaş, elindeki dolar ve avroları bozdurmak için döviz bürolarının kapılarını aşındırmayı sürdürüyor. Henüz resmi ramaklarla vatandaşın yastık altındaki dövizin ne kadarını bozdurduğu bilinmiyor ancak gerek döviz bürolarının yöneticileri gerekse kuyumcular hızlı sürkülasyonu doğrulayarak iş hacimlerinin bir haftalık süre içerisinde arttığını dile getiriyor. Vatandaşın elindeki dövizi bozdurmasına kamu kurumlarından ve bazı şirketlerden de destek geldiği gözleniyor.
Şirket bazında ilk destek geçen hafta Borsa İstanbul'dan geldi. Borsa İstanbul'u diğer kurumlar da takip etti. Ardından İstanbul Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği ve bünyesindeki Fındık Tanıtım Grubu Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın çağrısına uyarak hesaplarında bulunan döviz varlıklarını Türk lirasına çevirme kararı aldı. Dün benzer bir kararı İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği İHKİB de aldı. İHKİB Başkanı Hikmet Tanrıverdi, “Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın çağrısını destekliyor ve İHKİB hesaplarındaki dövizleri TL'ye çeviriyoruz” açıklaması yaptı.
Fındık İhracatçıları Birliği ile İHKİB hesaplarını TL olarak tutma kararı, gözleri TİM'e ve bağlı diğer birliklere çevirdi. Milyarlarca
dolara hükmeden TİM ile bağlı birliklerin el ele vermesiyle kurların aşağı çekilmesinin kolaylaşacağı konuşuluyor. Kurdaki yukarı yönlü hareketi nispeten önleyen vatandaş hareketine büyük şirket, birlik, oda ve borsaların katılması bekleniyor. Uzmanlar, dövizdeki yukarı yönlü hareketin sadece Türkiye'ye özgü bir durum olmadığının altını çizerek, “Ancak ülkede döviz arzı yüksek talebi sınırlı olursa Türk Lirası kaybının önüne geçilir. Bu milli bir mesele. Vatandaş dalgayı Türk Lirası lehine önledi ama dalgayı kırmak ve TL'yi güçlendirmek için büyük şirketlere ve elinde milyarlık döviz bulunduran birliklere ihtiyaç var” ifadelerini kullandılar.
Vatandaşın bu hareketi kurdaki spekülatif yükselişin önüne geçmede etkili oldu. Geçen hafta spekülatörlerin hedefi kuru 3,60'a taşımaktı. Foreks işlemlerinde dolar kurunu 3,60 olarak belirlemişlerdi. Ancak vatandaşın dolar ve avroda satışa geçmesiyle bu hareket tamamlanamadı. Spekülatörler geçen hafta tüm çabalara rağmen dolar kurunu ancak 3,4889 lira seviyelerinden 3,5213 seviyelerine çıkartabildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın “dövizi olanların yatırımlarını altına ve Türk lirasına dönüştürme” çağrısı, kamu ve özel sektörden gelen büyük destekle adeta kampanyaya dönüştü. Çiçekçisinden berbere, spor salonu işletmecisinden pastanesine, balıkçısından kokoreççisine Türkiye'nin dört bir yanında çok sayıda esnaf, TL'ye destek amacıyla dolarını bozdurduğunu belgeleyen vatandaşlara çeşitli hediyeler veriyor ya da ikramlarda bulunuyor.
Her şirketin, odanın ve birliğin zararı göze alamayacağına vurgu yapan ekonomistler ancak oluşan karların rahatlıkla TL'ye çevrilebileceğini söyledi. Oda ve birliklerin üyelerinden toplanan milyarlarca lira olduğuna da işaret eden uzmanlar, bu paraların içinde yer alan döviz mevduatlarının da rahatlıkla TL'ye dönebileceğini, bundan da herkesin kazanacağını aktardı.
Ordu Ticaret ve Sanayi Odası (OTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Servet Şahin, oda olarak hesaplarındaki parayı Türk Lirası'na çevirdiklerini ifade aktardı. Şahin, “Biz dolar ya da avro taşıyarak değil, Türkiye Cumhuriyeti'nin parasını taşıyarak güçlenebiliriz. OTSO olarak kesinlikle milli paradan yanayız. Bazı orta ölçekli esnaf kampanyalar yaparak Türk lirasına destek veriyor. Asıl büyük ölçekli sanayicilerimizin elini taşın altına koyması gerekiyor. Onların atacağı adımlar daha faydalı olacak. Herkesi ortak hareket etmeye davet ediyorum” şeklinde konuştu.
Konunun milli, mesele olduğunu bilen bazı şirketler de ekonomistleri şaşırtmaya devam ediyor. Görüşlerine başvurduğumuz ekonomistler, “Biz bu dönemde öyle şirketler gördük ki şaşkınlığımızı gizleyemedik. Ama konu memleketse gerisi teferruat. Danışmanlığını yaptığımız şirketlerden bazıları geliri ve gideri dövizle olmasına rağmen zararı göze alıp ödemesi 1 hafta ve daha uzun olan durumlarda elindeki dövizi bozup TL'ye geçmeye başladı. 1 hafta sonra bunu yeniden almak zorundasınız zarar edebilirsiniz dediğimizde ise bize, “Ülkem için zararı göze alıyorum' yanıtını verdiler. İşte bu nokta sözün bittiği nokta. Herkes bu bilinçle hareket ederse küresel piyasalarda oluşturulmak istenen ekonomik kriz gerçekten bize teğet geçer” dedi.
