İran'a yönelik yaptırımların kaldırılmasına ilişkin değerlendirmeler devam ederken, gözler şimdiden konunun ekonomik yanına çevrildi. Uzmanlar, bölge ülkelerinin kazancına dikkat çekerken, İran'ın finans sektörüne getireceği yeni dinamizm de gündemde. Uluslararası Enerji Ekonomisi Birliği (IAEE) Başkanı Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu, İran ile P5+1 ülkeleri arasında imzalanan nükleer anlaşmanın bölge ülkeleri için kazanç sağlayacağını söyledi. Anlaşmanın bölge ülkeleri için son derece olumlu olduğunu söyleyen Kumbaroğlu, “İran, sahip olduğu enerji kaynaklarını dünya pazarlarına satarak gelir elde edecek. Yabancı şirketler de İran'a yatırım yaparak kazançlı çıkacak. Bu durum 'kazan-kazan' olarak yorumlanabilir” dedi.
İran'ın batılı bankalarda bloke edilmiş halde bekleyen milyarlarca doları olduğunu anımsatan Kumbaroğlu, bu paranın serbest kalarak ülkeye döneceğini söyledi. Kumbaroğlu, İran'a girmesi beklenen söz konusu paranın yatırıma dönüşeceğini, bölge ülkelerinin de İran'la ticaret hacmini artırarak kazanç sağlayacağını ifade etti. Kumbaroğlu, “Çin devlet şirketi CNPC öngörülü davranarak İran ile Pakistan arasında 1,8 milyar dolarlık doğalgaz boru hattının inşasına yatırım yaparak maliyetin yüzde 85'ini üstlendi. Batıda ise kazançlı çıkacak ülkelerin başında Almanya geliyor. Almanya son iki yıl içerisinde bu ülkeyle kuvvetli bir ekonomi diyaloğu geliştirdi” diye konuştu.
Pakistan'ı, İran'ın doğuya açılan kapısı olarak değerlendiren Kumbaroğlu, Türkiye'yi de İran'ın batıya açılan kapısı olmaya aday gösterdi. Doğalgazda kaynak çeşitliliği sağlamak isteyen Avrupa'nın yeni bir kaynak olarak İran gazına odaklanabileceğine işaret eden Kumbaroğlu, İran gazının Avrupa'ya taşınmasında en ekonomik güzergahın Türkiye olduğunu belirtti.
Kumbaroğlu, gerekli yatırımların yapılması durumunda İran'ın gaz üretiminin kısa sürede artacağını savundu. Kumbaroğlu, “Türkiye için Rus ve İran gazı birbirine ikame değil, tamamlayıcı ürün olarak görülmeli. Türk Akımı Projesi'nden sonra İran gazının kokusu, Türkiye'yi enerji merkezi olma vizyonuna yaklaştıran önemli bir adımdır. Bunun görülmesi, proaktif bir politika ile üzerine gidilmesi ve projelerin geliştirilmesi gerekir. Türkiye tarihi bir fırsat yakalamıştır” değerlendirmesinde bulundu.
İran ve Türkiye arasındaki siyasi ilişkilerin daha da geliştirilmesi gerektiğini ifade eden Kumbaroğlu, Türkiye'nin en pahalı doğalgazı İran'dan aldığını ve tahkim sürecinin devam ettiğini hatırlattı. Kumbaroğlu, “İran'a olan ambargonun kalkmasının beraberinde getireceği ekonomik avantajlar iki ülke arasında ilişkilerin düzelmesi için fırsat. Türkiye ve İran bu fırsatı görmeli. Enerji, otomotiv, telekomünikasyon, tekstil, gıda, turizm gibi sektörlerde İran'ın ihtiyacı olan yatırıma, kaliteli ürün ve hizmetlere cevap vermeliyiz. Bu durumda ticaret hacmini geliştirebiliriz” ifadelerini kullandı.
