Bilindiği üzere halk arasında rapor parası olarak bilinen geçici iş göremezlik ödeneğinden faydalanma belirli şartlara bağlı. Rapor ücreti ise, geçici iş göremezlik belgesine sahip kişinin çalışmadığı günlerine dair işverenden değil Sosyal Güvenlik Kurumundan hak sahibine ödenen ücrete deniyor. Bu sayede raporlu olarak geçirilen dönemlerde gelir kaybının önlenmesi ve mağduriyetlerin olmaması amaçlandı.
HASTA OLANA RAPOR PARASI VAR
Halk arasındaki ismiyle “rapor parası” doktor raporuna esas olan hastalık veya özrün bir iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle meydana gelmesi halinde çalışamaz hale gelmenin (iş göremez olmanın) ilk gününden itibaren ödeniyor.
İş kazası veya meslek hastalığı olmayan normal bir hastalığın veya kazanın meydana gelmesi halinde ise ilk iki gün geçici iş göremezlik ödeneği verilmemekte. Rapor parası üçüncü günden itibaren başlıyor.
Normal hastalık veya kaza halinde rapor parası alabilmek için ayrıca iş göremezliğin başladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartı var.
Son bir yılda ister son işyerinde isterse de başka işyerinde toplamda 90 günü olan sigortalı rapor parası alabiliyor.
RAPOR PARASI NE KADAR?
Rapor parasının ne kadar olduğu çalışanın aldığı ücrete göre değişiyor.
Bu çalışanın aldığı son ücret değil, geçici iş göremezliğinin başladığı tarihten önceki son oniki ayadaki son üç ay içindeki maaşlarına göre belirlenen ücreti.
Bu son üç ayda sigortalının aldığı ücret çalıştığı günlere bölünüyor ve rapor parasının hesabında kullanılacak günlük kazancı tespit ediliyor.
Örneğin son üç ayda otuzar gün çalışıp karşılığında 2000+2200+2100 toplamda 6300 TL ücret alan sigortalının rapor parasının hesabına esas olacak günlük kazancı 6300 / 90 = 70 TL günlük kazanç olarak hesaplanıyor.
Sigortalının hesaplanan günlük kazancı ne kadar yüksek ise bu o kadar çok rapor parası alacağı anlamına geliyor.
Bu tutarın hastanede yatan hastalar için yarısı, ayaktan hastalar için ise üçte ikisi günlük “geçici iş göremezlik ödeneği” olarak ödeniyor.
RAPORU SGK'YA İLETİN
Rapor parasının alınması için özel bir şart yok, yalnızca doktor raporunun SGK’ya ibraz edilmesi gerekiyor.
Geçmişte raporlar hastaneler tarafından SGK’ya kağıt ortamında gönderilir, ancak postada yaşanan gecikmeler yahut da hastanelerin raporları göndermeyi unutması gibi nedenlerle pek çok vatandaş mağdur olur, rapor parasını alamazdı.
Ancak artık, ülke genelinde “e-rapor sistemi”ne geçildiği için doktor raporları E-Ödenek sistemi üzerinden doktorlar tarafından otomatik olarak SGK’ya gönderiliyor.
İŞVEREN DE BİLDİRİM YAPMAK ZORUNDA
İşverenler de raporların çalışanlarca kendilerine ibraz edilmesini müteakip çalışmazlık bildiriminde bulunuyorlar.
Çalışmazlık bildirimi hasta sigortalının işyerinde çalışmadığının bir işverence beyan edilmesi demek…
Zira SGK’nın rapor parası ödemesi için çalışanın işyerinde çalışmıyor ve ücret almıyor olması (atıfet kabilinden ödemeler hariç) gerekli. Gerekli ki, SGK’nın telafi etmesi gereken bir gelir düşüşünden söz edelim.
Raporun SGK’ya ibrazı ve çalışmazlık bildiriminin işverence yapılması sonrasında ise rapor parası SGK tarafından ödenecek aşamaya geliyor.
Rapor parası SGK’ca kişiler adına PTT Bank hesaplarına gönderilmekte, başka hiçbir belgeye gerek olmadan TC kimlik numarası ile de çekilebilmekte.
ÖZEL MUAYENEHANE RAPORU ONAYA GİDER
Eskiden SGK yalnızca kendisi ile sözleşmeli olan özel veya kamu hastanelerinden alınan raporları kabul ediyor, diğer raporların onaylanmasını şart koşuyordu.
Mayıs ayında yapılan değişiklik sonrasında ise SGK ile sözleşme yapmamış özel hastanelerden alınan raporları da geçerli kabul edilmekte. Özel muayenehanelerden alınan raporların SGK ile sözleşme yapmış bir hastane tarafından onaylanması şartı sürüyor. SGK özel muayenehaneden alınan rapor sözleşmeli bir hastane tarafından onaylanmadıkça rapor parasını ödemez.
2 GÜNLÜK RAPORA PARA ÖDENMİYOR
Sosyal Güvenlik Kurumu sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneğini(rapor ödemesini) alınan raporun 3. gününden itibaren ödemeye başlar. Ancak ilk iki günlük raporun ücretinin işveren tarafından ödeyeceğine dair Yasada düzenlenen bir kanun maddesi yoktur. 1 veya 2 gün rapor alanlara Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından rapor parası ödenmez.
Geçici İş Göremezlik Ödeneğinin istisnası ise iş kazası olması durumudur. iş kazası sebebiyle alınan raporlar için Sosyal Güvenlik Kurumu rapor alınan her günü öder. Ayrıca iş kazası geçirmiş bir kişinin sağlık aktivasyonunun yapılması için 30 gün prim yatırma şartı aranmaz. Ayrıca iş kazası raporlarında geriye doğru 90 günün olup olmadığına da bakılmaz.
