Derin Ekonomi Dergisi, Eylül sayısında farklı bir konuyu gündeme taşıdı. Kadriye N. Tunçsiper imzalı haberde Türkiye’de faaliyet gösteren düşünce kuruluşları mercek altına alındı. Sözkonusu haberde Pensilvanya Üniversitesi Sivil Toplum Programı The Global Go To Think Tank Endeksi rakamları değerlendirildi. Derin Ekonimi'nin analizine göre; Türkiye bu alanda son 10 yılda büyük gelişme gösterdi. Fakat diğer bölgesel güçlerle karşılaştırıldığında hala daha çok yol katetmesi gerekiyor. Haberde değerlendirmelerine yer verilen endekse göre Türkiye'de Think Tank sayısı 32 olarak belirtildi. Türkiye'nin bu alanda gelişim göstermesi için daha çok devlet desteğinin gerekli olduğunun vurgusunun yapıldığı haberde Asya ve Afrika ülkelerinin bu anlamda büyük bir ivme kaydettiği ifade edildi. Türkiye’de çok fazla konuşulmayan Think Tank kuruluşlarının derin analizinin yapıldığı haberde çarpıcı şu bilgiler yeraldı:
Türkiye’de 1969’da Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi (ESAM) ve 1974’te Dış Politika Enstitüsü ile ilk örnekleri görülmeye başlanan Think Tank'lerin sayısı bugün için 90’a ulaştı. Ancak sadece belirli dönemlerde faaliyet gösteren, atıl durumda olan ve üniversite bünyesinde yine tam zamanlı olarak çalışmayan birçok think tank mevcut. Pensilvanya Üniversitesi Sivil Toplum Programı The Global Go To Think Tank Endeksi ise Türkiye’de olan think tank sayısını 32 olarak belirtiyor. Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesi içerisinde değerlendirilen Türk think tanklerden, listeye göre dünya çapında etki gösterenlerin sayısı ise sadece 11. Dolayısıyla think tanklerin sadece nicelik değil, nitelik olarak da desteklenmesine ihtiyaç var.
Tüm dünyada think tank sayısı artmak eğiliminde, özellikle Afrika ve Asya’da ciddi bir artış var. Aksaray Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi öğretim üyesi Yard. Doç. Aysun Yemen’e göre bu kuruluşların sayısının artmasında kamu sektörünün büyümesi, hükümetlerin iş yükünün artması, filtre edilmiş ve düzenlenmiş bilgiyle sorunların çözümüne dönük gerçekçi politikaların üretilmesi isteği etkili oluyor.
Uluslararası Teknolojik, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Vakfı (UTESAV) Mütevelli Heyet Üyesi İsrafil Kuralay da dünyanın ilk 20 ekonomisi arasına giren, ekonomik sosyal ve siyasal alanda kalıplarını kıran Türkiye’nin 30’lu rakamlarla ifade edilen düşünce kuruluşlarının yetersizliğine vurgu yapıyor. Kuralay’a göre en önemli konu ise bütçe meselesi. Bu kurumlar ticari müesseseler olmadığı için desteğe ihtiyaç duyarlar. Büyük ticari kuruluşlar, kamunun desteği gereklidir.
Uluslararası Teknolojik, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Vakfı (UTESAV) Mütevelli Heyet Üyesi İsrafil Kuralay UTESAV’a ilşikin değerlendirmesi şöyle: "Düşünce kuruluşlarının odaklanma sorunu da önemlidir. Bir konuya bir alana odaklanarak yapılan çalışmalar daha uzun soluklu ve faydalı olacaktır. ‘’Her işi yaparım abi’’ mantığıyla hareket edilmemelidir. Özellikle küresel meselelere, Ortadoğu’ya, İslam Dünyası’na, Batı Dünyası, Afrika gibi alanlara odaklanmış düşünce kuruluşlarına ihtiyaç var. Eğer küresel dünyada etkili bir aktör olmak istiyorsak ve dünyaya söyleyecek sözümüz varsa küresel ölçekli düşünce kuruluşların sayısını çoğaltmalıyız. Bu kuruluşların kendi değerlerimizle donanmış, tarihi birikimimizi dikkate alan milli ve manevi değerlerimizle insanlığa söyleyecek çok sözleri olduğunu düşünüyorum. Daha iyi bir dünya için iyilikleri çoğaltan kurum ve şahısların artması herkesin menfaatinedir"
Küresel Düşünce Kuruluşu Endeksi 2016 Raporuna göre; TESEV dünyada kamu politikalarına etki eden 27. Orta Doğu ve Kuzey Afrika Bölgesi’nde ise 7. en iyi düşünce kuruluşu seçilmiştir. Geçmiş yıllarda da olduğu gibi, TESEV bu raporda da çeşitli ölçütlerde listelere Türkiye’den en yüksek sırada giren düşünce kuruluşu olmuştur. TESEV, Türkiye’nin en etkili düşünce kuruluşu olmasını bağımsız ve tarafsız duruşuna ve bulguya dayalı politika önerilerine borçludur. Ülkemizde düşünce kuruluşları kar amacı gütmeyen sivil toplum örgütü statüsündedir. Bağımsız ve tarafsız olmayı seçen bu statüdeki kurumların karşılaştığı en önemli zorluk finansmandır.
SETA olarak öğrenciler henüz üniversitelerinden mezun olmadan çeşitli kurslar, yurtdışı programları düzenliyoruz Türkiye'de düşünce kuruluşları belli bir noktaya geldi. Ancak Türkiye'nin rekabet ettiği ülkelere bakıldığında alınacak çok yol olduğunu belirtmek gerekiyor. Özellikle spesifik alanlara odaklanan yeni düşünce kuruluşlarının ortaya çıkması ve düşünce kuruluşlarının uluslararası alanda daha fazla varlık göstermesi değerli olacaktır.
