Taslakta, sınava başvuru ve sınavla ilgili ayrıntılı düzenlemelerin yanısıra "intihal" konusu da yeniden ele alınıyor. Alınan bilgiye göre YÖK, 18 Haziran 2008 tarihli 5772 sayılı Kanun doğrultusunda, doçentlik sınavına ilişkin usul ve esasları belirleyen yönetmelik taslağı hazırlayarak, görüş almak üzere Üniversiteler arası Kurul'a (ÜAK)gönderdi.Taslağa göre, doçentlik sınavı ancak ana bilim dalı veya bilim dalında açılabilecek.
Belirli bir bilim disiplininin anabilim dalı veya bilim dalı olarak kabulüne ÜAK yetkili olacak. ÜAK'nin anabilim dalı veya bilim dalı olarak belirlediği bilim disiplinleri, her yıl Ocakta güncellenmiş olarak YÖK'ün internet sitesinden yayımlanacak. Adaylar ancak doktora veya tıpta uzmanlık yapmış ya da sanatta yeterlik sahibi olduğu anabilim dalında veya aynı anabilim dalı altında yer alan bilim dallarından birinde doçentlik başvurusunda buluna bilecek.
Doçentlik başvuruları nisan veya ekim ayları içinde ÜAK'ın belirleyeceğibir tarihe kadar yapılacak.Doçentliğe başvuracak adayların şu koşulları taşımaları gerekiyor:
- Bir anabilim veya bilim dalında Türkiye'de doktora veya tıpta uzmanlık yapılmış ya da yurt dışında yapılmış olan doktora veya tıpta uzmanlık öğreniminin ÜAK tarafından bir anabilim veya bilim dalı ile ilişkilendirilerek denkliğinin kabul edilmiş olması,
- Merkezi yabancı dil sınavında başarılı olunması
- Doktora, tıpta uzmanlık veya sanatta yeterlik unvanı iktisap edildikten sonra, doçentlik başvurusunda bulunulacak olan anabilim dalında özgün bilimsel yayın ve çalışmaların yapılmış olması. Doçentlik başvuruları, ÜAK'a yapılacak. ÜAK bünyesinde Doçentlik Sınav Komisyonu kurulacak. Bu Komisyon, farklı bilim disiplinlerindeki anabilim veya bilim dallarında görev yapan öğretim üyeleri arasından ÜAK'ın seçeceği 21 profesörden oluşacak.
Taslakta, doçentlik başvurusunda bulunabilmek için adayın İngilizce,Fransızca veya Almanca'dan birinde, merkezi yabancı dil sınavında en az 60 puanalarak başarılı olması öngörülüyor. Bu puan daha önce 65 olarak belirlenmişti.Uluslararası düzeyde yapılan yabancı dil seviye tespit sınavlarındakibaşarı notunun doçentlik başvurusu için aranan merkezi yabancı dil sınavındakibaşarı şartını karşılayıp karşılamadığına YÖK Yürütme Kurulunca karar verilecek. İngilizce, Fransızca veya Almanca dilinin anadili olarak konuşulduğu ülkelerdeki bir yüksek öğretim kurumunda lisans veya doktora öğrenimi görmüş ve bu öğreniminin denkliği Türkiye'de kabul edilmiş olan kişilerin doçentlik başvurusu için merkezi yabancı dil sınavına girme şartı bulunmayacak.ÜAK, Doçentlik Sınav Komisyonunun önerisi üzerine, doçentlik başvurusunda bulunan adaylardan her biri için 5 kişilik bir jüri ve bu jüri için 2 yedek üyebelirleyecek.
Doçentlik sınavı, eser incelemesi ve sözlü sınav olmak üzere, iki aşamadayapılacak. Doçentlik sınav jürisini oluşturan asıl ve yedek üyeler, eserlerinkendilerine ulaştığı tarihten itibaren 3 ay içinde, adayın akademik çalışmalarının her birini değerlendirerek hazırladıkları ayrıntılı ve gerekçelikişisel raporlarını iki nüsha olarak, mensubu bulundukları üniversite rektörlüğü aracılığı ile ÜAK'a gönderecek.
Değerlendirmeye esas alınan jüri raporlarının birer nüshası, eser incelemesi sonucuna ilişkin bildirim yazısıyla birlikte adaya gönderilecek.Değerlendirmeye esas alınan jüri raporları itibarıyla çoğunlukla eserincelemesinde başarılı bulunan aday, sözlü sınava tabi tutulacak. Sözlü sınavınyapılacağı yer, tarih ve saat, ÜAK tarafından adaya, mazereti kabul edilenlerdışındaki asıl ve yedek jüri üyelerine bildirilmek üzere, mensubu olduklarıüniversite rektörlüklerine ve sınavın yapılacağı üniversite rektörlüğünebildirilecek.Sözlü sınavın yapılacağı üniversitenin rektörü, sınav için gerekli fizikive teknik imkanları hazırlamakla yükümlü olacak.Sözlü sınav sonunda jüri, adayın başarılı olup olmadığına çoğunluklakarar verecek ve bu karar düzenlenen tutanakta imza altına alınacak. Bu karar,jüri başkanı tarafından jüri üyeleri önünde adaya sözlü olarak bildirilecek.Sözlü sınavda başarılı olanlara ÜAK tarafından Doçentlik Belgesi verilecek.Adayın sözlü sınava gelmemesi halinde, bu durumu tespit amacıyladüzenlenen tutanak, jüri üyeleri tarafından imza altına alınacak. Sözlü sınava ilişkin olarak düzenlenen tutanak, jüri başkanı tarafından ÜAK'a gönderilmek üzere sınavın yapıldığı üniversite rektörüne veya rektörün sınavın yapılmasıyla ilgili olarak görevlendirdiği dekana imza karşılığında teslim edilecek.Sözlü sınava gelmeyen aday, bu sınava gelmesine engel olacak nitelikte bir mazeretinin ortaya çıkması halinde, bu mazeretini, varsa belgeleyen evrakla birlikte ÜAK'a bildirecek.
Üniversiteler arası Kurul, mazeret olarak bildirilen sebep hakkında, bildirim tarihini izleyen ilk toplantıda karar verecek. Mazeret bildiriminde bulunmaması veya bildirdiği mazeretin Üniversiteler arası Kurul tarafından kabul edilmemesi halinde, aday sözlü sınavda başarısız sayılacak.Sözlü sınava gelmeyen adayın bildirdiği mazeret sebebinin kabuledildiğine dair ÜAK tarafından karar verildiği takdirde, sözlü sınav, ÜAK'ın yeniden belirleyeceği yer, tarih ve saatte yenilenecek. Sözlü sınavda başarısız olan veya başarısız sayılan aday, belirlenen sürelerde yeniden başvuruda bulunması halinde, tekrar sözlü sınava alınacak. Bu başvuruda, doçentlik başvurusu için aranan şartların taşındığına dair belgelerin yeniden ibrazı istenmeyecek. Tekrar sözlü sınava alınacak aday için yeni bir jüri oluşturulmayacak.
Yönetmelik taslağında, sözlü sınavda başarısız olan adayların yenidenbaşvurusuna ilişkin dört ayrı alternatif sıralandı.Birinci alternatife göre eser incelemesinde başarılı olmasına rağmensözlü sınavlarda üç defa başarısız olan veya başarısız sayılan aday, yenieserleri de eklemek suretiyle yeniden doçentlik başvurusunda bulunabilecek. Budurumda, aday için yeni bir jüri oluşturulacak ve eser incelemesi dahil doçentliksınav süreci tekrarlanacak.İkinci alternatifte, eser incelemesinde başarılı olmasına rağmen sözlüsınavlarda üç defa başarısız olan veya başarısız sayılan adayın sözlü sınav içinyeniden başvurduğunda, bu sınavı yapmak üzere yeni bir jüri oluşturulması ön görülüyor.
Yeni jüri oluşturulmasında üyelerin tamamının veya en azından mevcut jürinin salt çoğunluğu sağlayacak sayıda üyesinin değiştirilmesi şart olacak. Üçüncü alternatife göre eser incelemesinde başarılı olmasına rağmen sözlü sınavlarda üç defa başarısız olan veya başarısız sayılan aday, sözlü sınav için yeniden başvurduğunda, bu sınavı yapmak üzere yeni bir jüri oluşturulacak. Yenijüri oluşturulurken önceki jürinin bir veya iki üyesinin bu jüride görevlendirilmesi şart olacak.Dördüncü alternatifte eser incelemesinde başarılı olmasına rağmen sözlü sınavda başarısız olan veya başarısız sayılan adayın sözlü sınav için yenidenbaşvurduğunda, bu sınavı yapmak üzere yeni bir jüri oluşturulması ve bu jürinin üyelerinin tamamının veya en azından mevcut jürinin salt çoğunluğu sağlayacak sayıda üyesinin değiştirilmesi şartı getiriliyor.
Taslakta, "intihal" konusu da yeniden ele alındı. Buna göre, eserincelemesi yapan jüri üyeleri, başvuru dosyasında yer alan herhangi bir eserdeintihal olduğunu tespit ederse, durum bir raporla ÜAK'a bildirilecek.İntihal iddiası ile ilgili olarak bir karar verilinceye kadar,Üniversitelerarası Kurul doçentlik başvurusu ile ilgili herhangi bir işlem yapmayacak. ÜAK, intihal iddiası hakkında gerekli işlemlerin yapılması içindurumu belgeleri ile birlikte YÖK'e gönderecek ve ayrıca diğer jüri üyeleri derhal durumdan haberdar edilerek, iddia sonuçlandırılıncaya kadar rapor hazırlamamaları sağlanacak.İntihal iddiasıyla ilgili, Yüksek öğretim disiplin mevzuatına göre işlemya pılacak. İntihal iddiasının doğru olmadığının tespiti halinde, doçentlik süreci kaldığı yerden devam edecek. İntihal iddiasının doğru olduğunun tespiti halinde,aday, doçentlik başvurusunda başarısız sayılacak. Adayın idari, cezai ve hukuki sorumluluğuna ilişkin hükümler saklı olacak.Doçentlik sınavı için başvuru dosyasının içeriği bağlamında disipline aykırı bir durumun varlığı nedeniyle soruşturma başlatılmış olması halinde, durum ÜAK'a bildirilecek. Bu soruşturma sonuçlanıncaya kadar ÜAK, doçentlik başvurusu ile ilgili herhangi bir işlem yapmayacak.
