Tutukluluk süresinin aşıldığı ve seçilme hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle tahliye edilen CHP Ankara Milletvekili Mustafa Balbay diğer tutuklu milletvekilleri için de emsal olacak. Anayasa Mahkemesi'nin bireysel başvuru kapsamında başvurusunu incelediği Balbay'ın tutukluluk süresi ve seçilme hakkı ihlaline uğradığına hükmetmesi ve yerel mahkemenin bu karar doğrultusunad Balbay'ı tahliye etmesi diğer milletvekillerini de harekete geçirdi. Bu kapsamda hükümlü hale gelen Balyoz davası sanığı ve MHP İstanbul Milletvekili Engin Alan ile KCK davasının sanığı milletvekili ve mahalli idereciler için emsal teşkil edip etmeyeceğine yerel mahkemeler karar verecek.
Balbay'ın tahliyesi ile dikkatlerin üzerinde yoğunlaştığı tutuklu ve hükümlü milletvekilleri ile mahalli idarecilerin durumları hukukçular arasındra tartışılıyor. Anayasa hukukçuları kararın Balbay'ın durumundaki benzer milletvekilleri için emsal teşkil edeceği görüşünde hem fikir olurken mahalli idareciler kapsamında ise mahkemelerin tutumunun önemli olacağına vurgu yaptı.
Diyarbakır Barosu Anayasa Mahkemesi'nin CHP'nin tutuklu milletvekili Mustafa Balbay hakkında verdiği karardan sonra BDP'li tutuklu milletvekilleri Selma Irmak, Faysal Sarıyıldız, İbrahim Ayhan, Gülser Yıldırım ve Kemal Aktaş'ın tahliye edilmeleri için mahkemeye başvurmuştu. Tutuklulukta 5 yıllık süreleri 2014 yılı Nisan ayında dolacak olan BDP'li 5 milletvekili ile ilgili başvurunun bu hafta içinde görüşülerek kararar bağlanması bekleniyor. Baro milletvekillerinin başvurusunu yalnızca Anayasa Mahkemesi'nin Balbay kararına dayandırarak yapmadı. Yüksek Mahkeme'nin Temmuz ayında Terörle Mücadele Kanunun (TMK) tutukluluk süresini 10 yıl olarak düzenleyen maddeyi iptal etmişti. Diyarbakır Barosu bu kararı da tutuklu milletvekillerini tahliye edilmesi için yaptığı başvuruya dahil etti.
CHP'li Milletvekili Mustafa Balbay'ın Anayasa Mahkemesinin kararı üzerine İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesince tahliye edilmesinin ardından Diyarbakır Barosunca tutuklu 5 BDP milletvekilinin tahliyesi için yapılan başvuru değerlendirilmeye başlandı. Diyarbakır 5. ve 6. Ağır Ceza Mahkemesine yapılan başvurunun ardından tutuklu BDP Milletvekilleri Selma Irmak, Faysal Sarıyıldız, İbrahim Ayhan, Gülser Yıldırım ve Kemal Aktaş'ın dosyaları savcılıkça incelendi. Savcılıkça hazırlanacak mütalaanın mahkemeye sunulmasının ardından mahkeme avukatların tahliye talebini de değerlendirerek tutuklu milletvekillerinin durumunu karara bağlayacak.
Diyarbakır'daki KCK ana davasında tutuklu yargılanan BDP Şanlıurfa Milletvekili İbrahim Ayan'ın tahliye edilmesi için savcı, mahkemeye tahliye talebinde bulundu. BDP'nin KCK ana davasında Diyarbakır 5'inci Ağır Mahkemesi'nde tutuklu yargılanan Ayhan'ın müracaatını değerlendiren mahkeme savcısı dün konuyla ilgili mütalaasını mahkemeye sundu. Savcı, talebinde Balbay kararını emsal göstererek, tahliye edilmesi talebinde bulundu. Ayhan, 10 yıl hapis istemiyle yargılanıyor.
Balyoz davası hükümlüsü Engin Alan, Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) Mustafa Balbay kararından sonra AYM'ye dilekçe göndererek kendi müracaatının da öncelikli olarak incelenmesini istedi. Engin Alan'ın avukatı Yakup Akyüz, AYM'ye sunulmak üzere İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi'ne dilekçe verdi.
Dilekçede Alan'ın 18 yıl hapse mahkum edildiği ve kararın onandığı hatırlatıldı. AYM'ye başvurarak adil yargılama hakkının ihlal edildiğinin tespitini istediklerini kaydeden Akyüz, yüksek mahkemenin Balbay kararını hatırlattı. Balbay'ın uzun süreli tutuklu kalmasının görevini yapmasının engellendiği gerekçesi ile adil yargılanma hakkının ihlal edildiği kararı verildiği belirtildi.
Akyüz alınan kararın İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi'ne gereğinin yapılması için gönderilmesini istedi. Tutuklu olduğu dönemde MHP'den milletvekili seçilen Alan, Balyoz davasında 18 yıl hapse çarptırılmıştı. Alan'ın cezası onanmıştı.
Diyarbakır Baro Başkanı Tahir Elçi, yüksek mahkemenin verdiği kararın tutuklu milletvekilleri kadar tutuklu yerel yöneticiler için de emsal olacağını dile getirdi. Elçi, hem Anayasa Mehkemesi hem de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının gerek başvurucu açısından gerekse de genel olarak uygulanmasının zorunlulğuna dikkat çekerek, 'Başvurucu açısından ihlalin giderilmesi kadar, genel hak ihlali olan uygulamayı düzeltmek Anayasa Mahkemesi ve İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararlarının uygulama zorunluluğu doğurur. Balbay kararı tüm seçilmişler için belediye başkanları, il meclis üyeleri gibi yerel yöneticiler için de emsal olur' şeklinde konuştu.
Türk Demokrasi Vakfı Başkanı ve Anayasa Hukukçusu Prof. Ergun Özbudun CHP Ankara Milletvekili Mustafa Balbay hakkında verilen kararın diğer tutuklu milletvekilleri için de emsal teşkil edeceğini söyledi. Özbudun, KCK soruşturma ve kovuşturmaları kapsamında tutuklanan mahalli idarecilerin durumlarının ise birtakım farklılıklar arzedebileceğini söyledi. Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Fazıl Hüsnü Erdem ise Anayasa Mahkemesi kararının hem uzun tutukluluk kriteri hem de seçilme hakkı ile ilgili ihlal kararının tüm seçilmişleri kapsayacağını dile getirdi. Erdem, 'Tutuklu milletvekilleri hakkında yerel mahkemeler Mustafa Balbay kararını emsal alarak yeniden bir karar vermeleri gerekir' şeklinde konuştu.
Mustafa Balbay'ın tahliye edilmesinin olumlu bir karar olduğunu söyleyen Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mithat Sancar, tüm tutuklu vekillerin yargılandıkları mahkemeye tahliye talebiyle başvurması halinde tahliye edileceğini belirtti. Sancar 'Tutuksuz yargılanabilirlerdi. Çünkü onların tutuklu kalması kişisel hürriyetlerini kısıtladığı kadar halk iradesini ve temsil hakkını da ihlal eder' dedi. Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın ise, 'Türk adalet ve yargı sisteminin uluslararası yargı sisteminde yeri var. Avrupa'nın en saygın hukuk sistemleri arasında yer alıyor. Ancak bir türlü karar çıkmaması ve yargılamaların uzamasıyla 3. Sınıf yargı sistemleri arasına giriyor' dedi.
