Peygamber Efendimizin yaşam tarzı, alışkanlıkları, beslenme şekli daima üzerine konuşulan ve merak edilen konular arasında. Su içmekten yemek yemeye, toplum içinde hal ve hareketlerimize varıncaya kadar O'nda vücut bulan tüm güzel özellikleri, günümüz dünyasında zor olsa da uygulamaya çalışıyoruz. Ülkü Mensure Solak da kaleme aldığı Resullullah'ın Sofrası kitabıyla Peygamberimizin sofrasını anlatıyor. Efendimizin bin 400 yıl önce yediği yemeklerin tarifleri ile pişirilme tekniklerini içeren eserde, O'nun sevdiği, yediği ve yenmesini önerdiği yemekleri de bulmak mümkün.
Ülkü Mensure Solak'ın mutfağa olan merakı çocukluğundan geliyormuş. Mutfak eğitimi alan Solak, ilk yoğurt nasıl yapıldı, çam kozalağı ekmeği mayalar mı gibi aklındaki bir çok soruya da yanıt aramış. “Halil İbrahim Sofrası” deyimi de aklına Resullullah'ın sofrasını getirmiş. Hemen araştırmalara başlayan Solak annesinin rahatsızlığı nedeniyle çalışmayı 4 yılda bitirebilmiş. Solak “Resullullah'ın Sofrası” kitabının en önemli eseri olduğunu söyleyerek “Bana böyle bir çalışma yapmayı nasip eden Rabb'ime hep şükrediyorum” diyor.
Solak herkesin kabul edeceği geçerlilikte bir yazın yapmayı istediği için Arapça, İngilizce kaynakları da taradığını, mümkün olduğunca kabul görmüş makaleleri kullandığını ifade ediyor. Büyük imamların hadis aktarımlarını tarayan Solak, "Esas kaynağım Kuran-ı Kerim ve bu hadis kitapları oldu. Bunların dışında, Arap Yarımadası ve Ortadoğu arkeolojisini gözden geçirdim. Rasulullah dönemi tarihine dair okumalar yaptım" diyor.
Yazar Solak, Peygamber Efendimiz'in yediği yemeğe görüntü ve lezzet olarak yaklaşabilmek için o dönemin koşullarını hazırladığı tariflerde göz önünde bulundurmuş. Efendimizin en çok arpa ekmeği tükettiğini söyleyen Solak, “Arpayı muhakkak taş değirmende öğütmek gerekiyordu. Babam daima yardımcı oldu. Eski eserlere meraklı olduğundan evimizde taş, bakır, ahşap kap kacaklar ve elbette taş değirmen var. Köyde bir tandırın olması, bir ocak bulunması çalışmayı daha verimli hale getiri-
yor” diyor.
Yazar Solak, 'O, üstün kişiliğini her yere yansıttığı gibi sofrasına da yansıtmış. Daima temiz ellerle sofraya oturmuş, yaslanmadan, sadece sağ eli ile ve muhakkak başkalarıyla birlikte yemek yemiş. Sofrada o zamanın tabiriyle 'köle gibi' yani dikkatli, edeb ile oturuşunu gören bir bedevi de merak ederek bunu sormuş ve Rasulullah da ona, “Şüphesiz ki Allah beni mütevazı bir kul olarak yetiştirdi. Zalim ve inatçı (bir insan) olarak yetiştirmedi' diye cevap vermiş" sözleriyle Efendimizin sofrasını anlatıyor.
Efendimiz, sevdiği yiyecekleri pek yememiş. Sofrasında nadir bulunan şeylerden bir kaçı “sevdiği yemek” olarak geçiyor. Örneğin, koyunun ön budu... Bazen 'bana şu ikram edilse severek yerim' manasında bazı yiyecekler anmış. Kalın ve kepekli arpa ekmeği yiyen Efendimiz, kepeğini ayırmamış. Hadislerde adı en çok anılan yemekler Hays ve Telbine…
Efendimiz, “Nefsim kudretinde olan Allah'a yemin olsun ki,telbine, birinizin yüzündeki kiri yıkaması gibi karnınızı da yıkar” buyurmuş. Arpanın öğütülerek pişirilmesiyle elde edilen telbinenin malzemeleri ise şöyle: 1 yemek kaşığı sade yağ, 1 çay bardağı tane arpa, 1 litre su,bir fiske tuz ve isteğe bağlı olarak bal. Hazırlanışı: Yağ eritilir. Arpa kavrulur. Tuzlu su ilave edilir, kaynatılır.
Resullullah'ın adıyla anılan, deşişe çorbası, “deşişe-i Resullullah” Harameyn'de fakir insanlar için pişirilen bir çorba olarak bugüne kadar varlığını sürdürmüş. Deşişenin malzemeleri şunlar: 1 su bardağı arpa dövmesi, 100 gr çekirdekleri çıkartılmış hurma, 1 litre su. Hazırlanışı: Arpa dövmesi bir gece önceden ıslatılır. Suyu ile beraber tencereye koyulur. Hurma ezilir ve karışıma eklenir. Arpa yumuşayıncaya kadar kaynatılır.
Malzemeleri koyun eti, su ve tuzdan oluşan haşlama et yemeği için, öncelikle et parçalanır. Akabinde tuz ilave edilerek tencereye koyulur. Suyunu çekene dek kavrulur. Daha sonra üzerine su eklenir, kaynatılır. Acur, ayva, çörek otu, hardal, hurma, nebiz (şıra), üzüm ve üzüm suyu, sirke, soğan, sarımsak, zeytin, kabak, nar, incir, mercimek, muz, zencefil, mantar Resullulah'ın yediği ve sözünü ettiği sebze meyvelerden bazıları.
Çalışma esnasında, kaynak taramasında, eseri kaleme aldığında ve yemekleri pişirdiğinde hep gözlerinin dolu dolu olduğunu belirten yazar “Rasulullah'ın mütevazi kişiliğini hep anlatıp dururuz, fakat mutfağına baktığımızda bunu daha iyi görmek mümkün olacak. O, Hz. Ali'nin dediği gibi 'Dünyayı dişinin ucuyla kemirdi' yani asla dünyaya bağımlı biri olmadı. Üstelik dilediğinde her şeyin en iyisi kendisine verilebilecekken hiçbir isteği olmadı. Bu güç, bu irade Rasulullah'ın üstün kişiliğini bütün heybetiyle görmemizi sağlıyor. Hayran kalmamak mümkün değil” diyor.
