25 Eylül’deki korsan referandum sonrası tüm çağrılara rağmen Habur Sınır Kapısı’nın kontrolünü Bağdat’a devretmeyen Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’ni ‘by pass’ edecek Ovaköy Sınır Kapısı’nın açılmasının ardından, Türkiye sınırdan Musul’a kadar olan bölgenin yol güvenliğini Irak Ordusu ile ortak devriye göreviyle sağlayacak. Devriye görevi için iki ülke birlikler oluşturacak. Yine Türkiye’ye yakın bir bölgede olan Suriye-Irak Kuzeyi Bölgesel Yönetimi arasındaki Semelka-Pişhabur sınır kapısından geçişleri kontrol altına alacak şekilde bölgede ortak devriye noktaları tesis edilmesi planlanıyor. Bu adımların Barzani’ye karşı iki ülkenin atabileceği ilk ortak adımlar arasında gösteriliyor. PKK terör örgütüne karşı Sincar ve Telafer kuzeyinde bir devriye bölgesi açılmasının da stratejik bir adım olacağı vurgulanıyor.
Mesut Barzani'nin referandum hamlesinden sonra Irak'ın toprak bütünlüğüne yönelmesi olası tehditlere karşı gerekirse İran'ın da dahil olduğu bölgesel bir koalisyon gücü oluşturulması gündemde. Terörle mücadelede kazanılan operasyonel tecrübelerin aktarılması kapsamında Merkezi Irak Yönetimi ile istihbarat paylaşımı sağlanması ve PKK’nın Kerkük, Tazehurmatu, Tuzhurmatu, Dibis ve Sincar gibi tartışmalı bölgelerdeki etkinliğini sonlandırmak için ortak operasyon ve işbirliğinin tesisi de askeri işbirliği kapsamında üzerinde durulan konular arasında.
Türkiye ile Irak arasında siyasi ve askeri işbirliğini arttıracak çalışmalar devam ederken, önümüzdeki süreçte Irak ile Askeri İşbirliği, Eğitim ve Danışmanlık Anlaşması gündemde. Türkiye’nin sağlayacağı desteklerin Irak Merkezi Yönetimi’nin bölgedeki yetenek ve kapasitesini arttırması bekleniyor. Türkiye, terör nedeniyle büyük zarar gören Irak’ta il imar ekipleriyle de görev üstlenmeye hazırlanıyor. Daha önce Afganistan’da bu misyonu yerine getiren Türkiye, kurumlar arası koordinasyonun sağlanmasıyla askeri eğitimden altyapı ve insani yardıma kadar geniş bir perspektifte Irak Merkezi Hükümetiyle işbirliği modellerini çalışıyor.
Türkiye ile Irak Merkezi Hükümeti arasında, Irak Kuzeyi Bölgesel Yönetimi’nin referandum hamlesi ardından atılabilecek ortak adımlar ile bölgesel meselelere karşı askeri işbirliğine yönelik ilişkin temaslar sürerken, Irak ile bir Askeri İşbirliği Eğitim ve Danışmanlık Anlaşması gündemde. Türkiye, DEAŞ’la mücadelede sona gelindiğinden de hareketle, Başika'daki kuvvetlerini Irak Ordusuyla işbirliği halinde Irak’ın toprak bütünlüğünün korunması ve imarında destek olarak tutabilir. Irak’la siyasi ve askeri işbirliği kapsamında masadaki konular arasında; ortak tatbikatın getirdiği işbirliğinin daha da arttırılması amacıyla Türkiye’de asker ve lider eğitimleri verilmesi, Irak’ta da Türk danışmanlar vasıtasıyla, Bağdat, Kerkük ve Musul bölgelerinde Irak askeri üslernde asker ve polis eğitimlerinin verilmesi bulunuyor.
- Afganistan modeli masada
- Başika Kampı’nın DEAŞ sonrası statüsüne ilişkin öneriler arasında, Türk ve Iraklı asker ve sivil yetkililerden oluşan Sivil Askeri İşbirliği (SAİB) Timlerinin ana üssü olarak kullanılması da yer alıyor. Bu timler vasıtasıyla yapılacak çalışmaların; Irak halkının özellikle Musul ve Kerkük’te en büyük sorun olan elektrik kesintilerine çare üretecek alt yapı desteğinin sağlanması, içilebilir su temini için tesislerin inşası, mobil hastaneler vasıtasıyla köylerde halkın muayene edilmesi, yeniden imar edilmesi gereken bölgelerde Türkiye’nin desteğiyle Türk işadamlarına kolaylık sağlayacak alt yapının hazırlanması gibi konularda iki ülkenin menfaatine hizmet edecek önemli işbirliklerine kapı aralayabileceği belirtiliyor.
SAİB’in teşkilinin ardından bu misyonun İl İmar Ekipleri şeklinde acil ihtiyaçların giderilmesi maksatlı görevlerin daha kalıcı ve uzun dönemli ihtiyaçların karşılanmasına odaklanacak bir yapıya dönüştürülebileceği belirtiliyor. Türkiye, bu modeli Afganistan’da ISAF kapsamında kurmuş ve başarıyla işletmişti. Halen Afgan halkının tüm ihtiyaçlarını karşılayacak çözümler İl İmar Ekiplerinin koordinesiyle sunuluyor. Irak’ta da sivil ve askeri işbirliği kapsamında böylesi bir teşkilatlanmanın Irak Merkezi Hükümeti’ne önemli destek sağlayacağına işaret ediliyor.
SAİB olarak tanımlanan ve iki ülke arasında geniş perspektifte bir işbirliği imkanı sağlayan bu adımla Türkiye’nin Irak Merkezi Yönetimi kamu görevlilerinin eğitimi, güvenlik desteği, kalıcı imar çalışmaları yapılması gibi çalışmalarla bölge halkına yardım ve destek sağlayacağı gibi Merkezi Irak Yönetimi’nin bölgedeki etkisini ve yetkinliğini arttıracağı belirtiliyor.
