Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) 'tutuklulukta makul süre aşıldı' ve 'seçilme hakları ihlal edildi' dediği milletvekilleri bir bir özgürlüğüne kavuşuyor. İlk olarak Ergenekon sanığı CHP'li Mustafa Balbay hakkında çıkan AYM içtihadı, milletvekili seçilen KCK sanıkları için de emsal oldu. Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi önceki gün BDP'li Gülser Yıldırım ile İbrahim Ayhan'ı oybirliğiyle verdiği karar sonrası özgürlüğüne kavuşturmuştu. Tıpkı Balbay, Yıldırım ve Ayhan gibi AYM'ye bireysel başvuruda bulunan tutuklu 3 milletvekiliyle ilgili Yüksek Mahkeme'den 'hakları ihlal edildi' kararı çıktı.
KCK davası kapsamında yaklaşık 4 yıldan buyana tutuklu bulunan BDP Şırnak milletvekilleri Selma Irmak ve Faysal Sarıyıldız ile Bağımsız Van Milletvekili Kemal Aktaş'ın avukatları, AYM içtihadı sonrası Diyarbakır 6. Ceza Mahkemesi'ne 'tahliye' talebiyle başvurdu. AYM'nin Balbay için verdiği kararı daha önce 'emsal' kabul etmeyen Mahkeme, bu üç isim hakkında bu defa 'oybirliğiyle' tahliye kararı verdi. İlgili evrakın vekillerin tutuklu bulunduğu Diyarbakır D ve E Tipi Cezaevlerine ulaşmasının ardından 3 vekil daha serbest kaldı. Böylece cezaevlerinde, haklarında hüküm henüz kesinleşmeyen 'tutuklu' vekil kalmamış oldu.
Tahliye kararı sonrası Irmak, Sarıyıldız ve Aktaş'ın yakınları Diyarbakır'da cezaevi önüne akın etti. Çıkışta BDP Genel Başkan Yardımcısı Gültan Kışanak, BDP Diyarbakır Milletvekili Nursel Aydoğan ve ailesince karşılanan milletvekili Irmak, yaptığı açıklamada, buruk bir sevinç yaşadığını belirterek, çok sayıda arkadaşının halen tutuklu olmasının üzüntüsünü yaşadığını söyledi. Faysal Sarıyıldız ile Kemal Aktaş'ı ise cezaevi çıkışında Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir karşıladı. Selma Irmak 18 Nisan 2009, Faysal Sarıyıldız 27 Nisan 2009, Kemal Aktaş ise 14 Nisan 2009'dan bu yana tutuklu bulunuyordu.
Milletvekillerinin tutuklulukları ile ilgili yaşanan gerilimin ardında bazı mahkemelerin tutumları yatıyor. Hükümetin çıkardığı yargı paketleri ile tutuklama kararının 'istisnai' durumlarda uygulanması gerekirken, ilgili kanunlara rağmen mahkemeler buna direniyor. 02 Temmuz 2012'de TBMM'de kabul edilen ve kamuoyunda '3. Yargı Paketi' olarak bilinen düzenlemelerle 'tutuklama' uygulamasında bazı değişikliklere gidilmiş ve üst sınırı iki yıldan fazla olmayan suçlarla ilgili 'tutuklama' kararı verilemeyeceği esası hayata geçmişti. Ayrıca bir sanık hakkında tutuklama kararı veren hakimin, bunu açık ve somut nedenlere dayandırması zorunlu hale getirilmişti. Bunların yanında, adli kontrol tedbirinde süre sınırı tamamen kaldırılmış, tutuklamaya alternatif olarak mahkemelerce gerekli görülmesi halinde şüphelinin tutuklanması yerine adlî kontrol altına alınmasına karar verilebilmesi imkanı sağlanmıştı.
EMSAL KABUL EDİLMEDİ
Gelinen noktada, hayata geçen reformlara rağmen bazı mahkemelerin sanıkların tutukluluğunda ısrar etmesi dikkat çekti. Anayasa Mahkemesi'nin 'seçilme hakkı ihlal edildi' ve 'tutuklulukta makul süre aşıldı' dediği Ergenekon sanığı CHP'li Mustafa Balbay'la ilgili hükmü 'emsal' olarak görmeyen Diyarbakır 5. ve 6. Ağır Ceza, KCK sanıklarını ancak bireysel başvuru sonrası Yüksek Mahkeme'den karar çıkmasının ardından salıvermek 'durumunda' kaldı. Tahliye taleplerine uzun süre 'direnen' yerel mahkemelerin tutumları kamuoyu vicdanını yaraladı. q ÇETİNER ÇETİN / ANKARA
