Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rus savaş uçağının Türkiye sınırlarını ihlâl etmesi üzerine düşürülmesiyle başlayan kriz sonrası ilk defa telefonda görüştü. 7 ay sonra gerçekleşen görüşme sonrası ilişkilerin kaldığı yerden devam etmesi konusunda mutabakata varıldı. Türkiye ile Rusya arasındaki krizi bitiren telefon görüşmesi dün gerçekleşti. Görüşme beklenildiği gibi Türkiye saatine göre saat 12.00'de gerçekleşti ve 1 saate yakın sürdü. Daha önce Putin'in telefon edeceği açıklanırken, dün görüşmeye ilişkin açıklamalarda telefonun kimden geldiği nezaketen vurgulanmadı. Cumhurbaşkanlığı kaynaklarından alınan bilgiye göre; görüşme çok verimli ve olumlu geçti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Putin ile telefon görüşmesinde, uçağın düşürülmesinden duyulan “derin üzüntü” ifadesini sözlü olarak da iletti. Cumhurbaşkanlığı kaynakları, telefon görüşmesinde iki liderin, ikili ilişkilerin normalleşmesinin önemi üzerinde durduklarını kaydetti. Erdoğan ve Putin'in, ikili ilişkileri yeniden canlandırmak için gerekli adımları atmanın yanı sıra, bölgedeki siyasi, ekonomik ve insani krizler karşısında işbirliği içinde olmanın önemine işaret ettikleri bildirildi.
Üst düzey yetkililerden edinilen bilgiye göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan, yaşananlardan iki ülke halklarının olumsuz etkilendiğine işaret etti. “Halklarımızın talebine kulak vermemizi önemli buluyorum” diyen Erdoğan, ikili işbirliğini arttırma mesajı verdi. Rus mevkidaşına, “İkili ve bölgesel konularda önemli adımlar atacağız” diyen Erdoğan, Türkiye'nin Rusya ile işbirliğini daha da geliştireceğini vurguladı.
Görüşmede Putin, İstanbul'daki menfur terör saldırısını da kınayarak, Erdoğan'ın şahsında tüm Türk halkına taziyelerini iletti. Putin, Erdoğan'a “Terörle mücadele konusunda dün gece verdiğiniz mesajlara tamamen katılıyorum” dedi. İki lider, ikili ilişkilerin yeniden canlandırılması ve terörle ortak mücadele konularında kararlılık mesajı verdi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in görüşmede olumlu mesajlar verdiği öğrenildi. Edinilen bilgiye göre Putin, mevcut durumun her iki ülkenin de faydasına olmadığını vurgulayarak, “Yeni bir sayfa açalım” dedi. Erdoğan'a, tekrar görüşmekten duyduğu memnuniyeti ifade eden Putin, “Bölgenin iki büyük ülkesi olarak Rusya ve Türkiye'nin yapacağı işler var” mesajını verdi.
Görüşmede iki lider, irtibat halinde olma ve yüz yüze görüşme konusunda da mutabık kaldı. İki ülke ilişkilerinin normalleşmesinde bir sonraki adımın yüz yüze görüşme olması beklenirken, gerek Kremlin'de gerekse Külliye'de liderlerin görüşme takvimi üzerindeki çalışmalar şimdiden başlatıldı. İki lider son olarak Antalya'da G20 zirvesinde buluşmuş, ardından yaşanan uçak krizinin ardından Erdoğan, Putin'i aradığını ancak telefona çıkmadığını açıklamıştı. Edinilen bilgiye göre, iki liderin 4-5 Eylül'de Çin'de düzenlenecek G20 zirvesinde biraraya gelmesi bekleniyor. Ancak liderlerin G20 zirvesi öncesinde de ayrı bir görüşme yapabileceği öğrenildi. Bu doğrultudaki planlamaların sürdürüldüğü kaydedildi.
Görüşmenin ardından Putin ilk adımı attı. Liderlerin telefon görüşmesinin ardından Rusya Devlet Başkanlığı Sarayı Kremlin'den yapılan açıklamada, Rus turistlere yönelik Türkiye kısıtlamasının kaldırılacağı açıklandı. “Görüşmenin yapıcı bir havada geçtiği ve iki liderin yakın bir zamanda yüz yüze görüşme kararı aldığı” bildirilen açıklamaya göre, Putin, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın pazartesi günü gönderdiği mektubun, Türkiye-Rusya ilişkilerindeki “kriz döneminin” bitmesi için gerekli koşulları yarattığını söyledi. Türk yetkililer ile ticari, ekonomik ve diğer alanlar dahil ilişkilerin normalleştirilmesi konusunda hükümeti görevlendiren Putin, Rus turistlerin, Türkiye'yi ziyaret etmesi noktasında getirilen kısıtlamaların kaldırılması talimatını verdi.
Rusya Federasyon Konseyi Dış İlişkiler Komite Başkanı Konstantin Kosaçev, “Terör saldırısının Türk hükumetinin Rusya ve İsrail ile ilişkilerini düzeltme çabalarına yönelik olduğu ortada. Türkiye'yi başta Rus diplomatların önderliğinde oluşturulan tek terör karşıtı cephesine katılmaması için uyarıyorlar” ifadesini kullandı. Senatör Kosaçev, terörün Rus ve Türk liderlerinin diyaloğunu bozmayacağını, aksine yakınlaştıracağını belirterek, “Her şeye rağmen Türk halkıyla bugün birlik içerisindeyiz” dedi. Rusya parlamentosunun alt kanadı Duma'nın Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Aleksey Puşkov ise, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Tüm dünyadaki terör saldırılarının kurbanları suçsuz insanlardır. Rusya'dan, İstanbul, Brüksel ve Paris'i anlıyoruz. Başımızı eğiyoruz. Başsağlığı diliyoruz. Unutmuyoruz” ifadelerini kullandı.
Rusya-Türkiye krizini sonlandıran telefon görüşmesinin ardından gözler, Soçi'de düzenlenecek Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü toplantısına çevrildi. 1 Temmuz'da yapılacak toplantı kapsamında Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun teması merak ediliyordu. Telefon görüşmesi ve ardından Rusya tarafından ilk adımın gelmesiyle birlikte iki ülke dışişleri bakanlarının Soçi'de krizin ardından ilk görüşmeyi, ikili resmi görüşme olarak yapmaları ağırlık kazandı. Çavuşoğlu ve Lavrov'un başbaşa görüşmesi bekleniyor. Bu konuda bir açıklama yapan Lavrov, Türk mevkidaşı ile bu hafta görüşeceğini söyledi. Lavrov, bu hafta Türk mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşmesinde Suriye krizini konuşacaklarını açıkladı.
