Halihazırda Suriye'de devlet otoritesinin tamamen ortadan kalkmış olduğunu görüyoruz. Bir çok silahlı grup Suriye topraklarının belirli kısımlarını kontrol etmekte. Bu durum komşu bir ülkede yaşandığı için kaçınılmaz olarak Türkiye'yi de etkiliyor. BM tarafından Suriye'de yaşanan bu durumun İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana dünyada yaşanan en büyük insani kriz olduğu nitelendirilmesi yapılıyor. Suriye halkının yarısından fazlası evlerini terk etmek zorunda kaldı. Türk sınırındaki güvenlik de bu durumdan etkilenmeye başladı. Son olaylar da bu durumun bir parçası.
Suriye sınırımızın bir kısmı bütün dünya tarafından bir terör örgütü olarak kabul edilen IŞİD tarafından kontrol ediliyor. NATO, müttefikimiz Amerika'nın kurduğu koalisyon bu örgütle bir mücadele içerisinde. Suriye'deki büyük tabloya baktığımız zaman son olaylar bu bağlamda değerlendirilebilir. O yüzden Türkiye'nin bir savaşa girdiği yönündeki bir değerlendirme bu aşamada doğru değildir. Türkiye Suriye ile olan sınırını korumak ve sınırın güneyinden kaynaklanan güvenlik risklerini mümkün olduğu ölçüde azaltmak için harekete geçmiştir.
Ben konunun uzmanı değilim ancak Türkiye'nin sınırda meydana gelen tehdit algısının sadece IŞİD'e değil, aynı zamanda PYD'ye de yönelik olduğu çok açık. Türkiye bir yandan sınırındaki güvenliği sağlamaya çalışırken diğer yandan bu sınır güvenliğinin iç boyutlarıyla uğraşmak durumunda kalıyor. Suriye'den gelen tehdidin iç bağlantılarının üzerine gidiliyor.
IŞİD'le ilgili hala çok fazla bilinmeyen var. Ancak bu örgütle ilgili net olarak ortada olan durum Irak'ta ve Suriye'de çok büyük bir toprak parçasını kontrol ettiğidir. IŞİD'in başlangıcını Irak'taki gelişmelere bağlamak gerekir. ABD'nin 2003 yılında Saddam rejimini devirmesinden sonra meydana gelen gelişmeler, ABD'nin yaptığı bazı hatalar Irak'ta istikrarın ve barışın bir türlü tesis edilememesin ve Irak nüfusunun belirli kesimlerinin devletten uzaklaşmasına ve yabancılaşmasına neden oldu. O dönem yaşanan gelişmeler IŞİD'i ortaya çıkacak bir zemini de oluşturdu.
Hem Suruç'ta yaşanan olay hem de sınırdan yapılan saldırı ile askerimizin şehit olmasının ardından istihbarat örgütlerimizin elindeki bilgiler çerçevesinde bu hava operasyonları yapıldı. Türkiye'nin sınırlarını ve vatandaşını korumak istemesi ve bu yönde gerekli gördüğü tedbirleri alması uluslararası hukuktan doğan hakkıdır. Zaten Türkiye'nin son aldığı tedbirler uluslararası toplumdan, NATO'dan, BM'den destek görmüştür. Gelen ilk uluslararası tepkiler Türkiye'nin hem sınır güvenliğini korumak hem de vatandaşlarına yönelik saldırılara karşı misillemede bulunmasını için giriştiği operasyonların haklı ve meşru bulunduğunu gösteriyorlar.
Bu İran'ın bundan sonraki tavrına bağlı olacak. Bazı Arap ülkelerinde bu anlaşma sonucu İran'ın ekonomisinin düzelmesiyle, maddi imkanlarının artmasıyla bölgedeki bazı aşırı grupları desteklemesi yönünde imkanlarının da artacağı endişesi var. Doğal olarak nükleer konuda varılan anlaşma bölgede nükleer bir silahlanma yarışını engellemesi bakımından olumlu. Bazı bölge yönetimleri İran'ın anlaşma sonucu eline geçecek daha fazla mali imkanı nasıl kullanacağı konusunda endişeli.
