Sanat çocuğu ne kadar ilgilendirir sizce? Bir çocuğun sanat eserlerine bakması, incelemesi ona neler kazandırır? Uzmanların bu sorulara verdiği cevapları duyan çoğu ebeveyn çocuklarının elinden tutup en yakın müzeye gidiyordur, muhtemelen. Çünkü sanat, çocuğun gelişim sürecine doğrudan katkı sağlıyor. Üstelik bu katkı sadece tek bir alanda da sağlanmıyor. Çocukların sanatla ilgilenmelerinin en basit ve kolay sonucu keyifli zaman geçirmeleri… Bu konuda anne - babalara rehberlik edecek kitapların bazıları hikayelerle çocuğu sanatla tanıştırırken, bazıları da etkinlik ve proje önerileriyle dolu. Çocuklar için yazılmış on dört sanata giriş kitabını sizin için inceledik.
Süreyyya Evren’in Osman Hamdi Bey’den Picasso’ya Çocuklar İçin Sanat kitabı farklı etkinlik önerileriyle dolu bir kitap. Pan Yayıncılık etiketi taşıyan kitap, eğlenceli başlıklarla sanat tarihinin bellirli olaylarını çocukların anlayabileceği şekilde dile getiriyor. Her bölümden sonra da keyifli etkinlik önerileri veriyor. Bu etkinlikler zor ve anlaşılmaz değil. Aksine çocukların sanatı deneyimlemelerini sağlayacak türden fikirler. Bu nedenle 172 sayfalık eser bırakın çocukları yetişkinleri bile etkisi altına alabilir.
“Bir sanat sergisine veya sanat müzesine gidin. Giderken yanınızda bir resim defteri ve desen kalemi de götürün. Beğendiğiniz resimlerin önüne geçip kucağınızdaki resim defterine kopyalarını yapmaya çalışın. Eliniz alışsın. İlla bir koltuğa, saldalyeye oturmanı da gerekmez. Bağdaş kurup yere oturabilirsiniz resmin tam karşısında geçip. Bir resim sergsiinde resmin karşısına geçip yere oturmak ve yerde oturup resmin kopyasını yapmaya çalışmak ayıp değildir.”
Katie’den dinleyin Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkan Katie serisinde, Katie adlı kız çocuğunun büyükannesiyle birlikte giriştiği müze maceraları anlatılıyor. Katie, büyükannesi bir köşede şekerleme yaparken, tabloların içine girip çıkmaya, ressamların, resimdeki hayatların içine dahil olaya başlıyor. Bu sırada da hem ressamları, hem de yaptıkları resimleri tanıma şansı yakalıyor. Kitabın yazarı James Mayhew. Mayhew’in çalışması gerçekten eğlenceli ve farklı. Bu nedenle dünyanın en özgün sanata giriş eseri olarak tanınıyor. Katie ve maceralarını New York-Met Müzesi, Floransa-Uffizi Müzesi, Paris-Louvre Müzesi gibi dünyanın en önemli müzelerinde bulmak mümkün. Türkiye edisyonunda ise şimdilik sadece dört kitap var: Katie ve Ayçiçekleri, Katie ve İzlenimci Ressamlar, Katie ve Yıldızlı Gece, Katie ve Dinozorlar. Seri için bir yaş grubu belirtilmemiş. Ancak kitap okumaya aşina olan üç yaş grubundaki çocukların bile anlayabileceği düzeyde yalın bir anlatıma sahip.
Vincent ve Camille, bir sanatçıya yani dünyanın en önemli sanatçılarından birine farkında olmadan poz veren bir çocuğunun öyküsünü anlatıyor. Öykünün sıcaklığı içinde hem Vincent van Gogh’un hayatına dair naif bilgiler, hem de resim sanatıyla ilgili keyifli yönlendirmeler var. Bu yüzden kendinizi Vincent’in değil, Camille’nin yerine koyarak sayfalar arasında ilerliyoruz. Kitap temelde, Van Gogh’un 1888 yılında yaptığı resim çalışmalarından birini Camille Roulin’in portresinin hikayesini anlatıyor. Van Gogh, o dönem yaşadığı Arles’da, Roulin ailesinin üyelerinin de resimlerini yapmıştı. Kitap sayesinde Roulin ailesinin ressamla ilişkilerini de öykü içinde öğrenmiş oluyoruz. Yani Camille, bir gün Van Gogh’a yardım etmek için yola çıkıyor. Ancak ona nasıl yardım edeceği konusunda en ufak bir fikri yok. Bu maceranın sonunda onu keyifli bir süpriz bekliyor.
‘Ha ha ha!’ Bay Vincent gülüyor. ‘Neden seçmekte zorlandığını anladım. Sen de aynı benim gibi renkleri çok seviyorsun.’ Fırçasını bir kenara koyuyor. ‘ Eveet’ diyor. ‘Bana bu kadar yardım ettiğin için teşekkür ederim.’ Camille, ‘Bitti mi?’ diye şaşırarak soruyor. ‘Ama ben daha size yardımcı olacak bir şey yapmadım ki!’”
Pearson Yayınları’ndan çıkan bir diğer sanat kitabı da Ünlü Ressamlardan Sanat Dersleri. Vincent Van Gogh, Picasso, Leonardo da Vinci, Monet, Cezanne, Matisse ve Degas gibi isimleri ziyaret eden küçük yetenekler, bizzat sanatçılardan ders alıyor. Resim çalışırken ortam nasıl olmalı, ışığı nasıl kullanmalı gibi sorulara cevap verirken farklı tekniklerle nasıl çalışılabileceği gösteriliyor. Çocuklar maceralar boyunca Da Vinci’den makina tasarlamanın inceliklerini, Picasso’dan atıklarla heykel oluşturmayı, Monet’ten ıslak kağıt tekniğini öğreniyor.
Epsilon Yayınevi’nden çıkan Çocuklarda Sanat Eğitimi ise ebeveynlerin çocuklarına sanat eğitimini nasıl verebileceğine dair öneriler içeren bir kitap. Yazar Susan Striker, çocuğun bir yaşından başlayarak sanatla tanışması gerektiğini, bunun çocuğun gelişimini doğrudan etkilediğini söylüyor. Bu anlamda, okulöncesi dönemde çocuğun sanatla tanışması için çeşitli önerilere yer verilirken sık yapılan yanlışlardan da bahsediliyor. Karalama dönemini dolu dolu yaşamayan ve belli, anlamlı şekiller çizmeye zorlanan çocuğun aslında hayalgücünün kısıtlanıyor olması gibi…Kitap boyunca, bir yaşından 7 yaşına kadar çocuklar için belirli çalışma önerileri yer alıyor.
“Eğer onun yalnızca hava güzel olduğunda ya da resim sehpasını dışarıya taşıyacak vaktiniz olduğunda dışarıda resim yapmasına izin veryorsanız, bilmelisiniz ki çocuğunuz pek çok şeyi öğrenme şansını da yitiriyor. Çünkü çocuğunuzun çalışırken kırılan döküleni dert etmemesini sağlamak oldukça önemlidir.”
Çocuklar İçin Sanat Kitabı, YEM Yayın’ın Türkçe olarak yayınladığı bir eser. Kitap, onlarca dile çevirilmiş Sanat Kitabı’nın, çocuklar için hazırlanmış versiyonu. Farklı sanatçıların sanata olan yaklaşımlarını tek tek işleyen kitap, kolay anlaşılabilir diliyle de çocukların ilgisini çekebilecek nitelikte. Eser, sadece tek bir alana eğilmiyor, tüm sanat dallarıyla tanışmak için ideal. Yaş sınırı ise biraz daha yukarıda. 7 ile 14 yaş grubunu kapsıyor. Kitabın keyifli başlıklar ve önerilerle, çocukları sanatın eğlenceli yüzüyle tanıştırdığı söyleyebiliriz.
Altın Kitaplar’dan çıkan Benim Adım Serisi, batılı sanatçıların hikayelerine odaklanıyor. Bunu yaparken dönemle ilgili bilgiler de verdiğinden elimizdeki kitap diğerlerinden biraz da farklı kalıyor. 10 yaş ve üstü çocuklar için hazırlanan seride Leonardo Da Vinci, Picasso, Mozart, Charlie Chaplin, Shakespeare, Miguel de Cervantes, Marie Curie, Saint-Exupéry, Jules Verne, Bethoven, Vincent Van Gogh gibi isimlerin hikayeleri yer alıyor.
“Benim adım Beethoven, tam dokuz tane senfoni, yaylı çalgılar için on altı kuartet, otuz ikiden fazla piyano sonatı, bir opera ve başka türlerde birçok eser yazdım. Ne var ki yazdığım tüm bu eserlere rağmen hayatımın yarısını sağır biri olarak geçirdim. Biliyorum, buna inanmak güç. Sağır bir müzisyen hayal edebiliyor musun? Kulağa imkansız geliyor, öyle değil mi?”
Bay Majör’le Klasik Müzik Masalları serisi ise müziğin evrensel isimlerini bir araya getiriyor. Seri boyunca çocuklar Bach, Mozart, Beethoven, Chopin, Çaykovski, Strauss ve Vivaldi’nin hikayelerini Bay Majör’ün maceralarıyla birlikte öğreniyor. Kitapla birliktle verilen CD’ler de hikayeleri tamamlayan nitelikte. Serinin amacı ise çocukların klasik müziği keyifli bir biçimde tanımları. “Merhaba çocuklar, benim adım Bay Majör. Ben bir müzik araştırmacısıyım. Müzik kurdu da diyebilirsiniz. Nasıl kitap kurtları kitap okumadan duramıyorsa, ben de müzik dinlemeden duramam. Müzik dinlerken hayallere dalarım. Gözlerimi kapadığımda istediğim yerde olurum. Bazen bir imparatorun sarayında, bazen ihtişamlı bir şatoda, bazen de bir mevsim yolculuğunda. Bakın şu çalan müziği dinleyin. Mozart’ın 40. Senfonisi ile kendinizi bir sarayda düşleyin.”
Pan Yayıncılık, Aşık Veysel, Cemal Reşit Rey ve Tamburi Cemil Bey’in hikayelerine yer verdiği biyografik öykülerinde de çocuklara ömrünü müziğe vermiş sanatçılarımızı tanıtmayı amaçlıyor. Üç kitaptan oluşan seride her kitap bir sanatçıya yoğunlaşarak, onların çocukluk yaşlarında başlayan müzik yolculuğunu anlatıyor. Hikayeler için kullanılan resimler de bir hayli dikkat çekici.
Pearson Türkiye tarafından basılan Sanata İlk Adım, ünlü ressamların resimlerinde kullandıkları teknikleri çocuklara öğreten sanat projeleriyle dolu bir kitap. Hedef kitlesi ise 8 yaş ve üstü. Kitap sayesinde çocuklar Van Gogh, Degas, Henri Rousseau, Kandinsky, Klee, Andy Warhol, Diego Rivera, Henry Moor, Kenojuak Ashevak ile tanışıyor. Çizim, heykel ve mozaik yapımını adım adım genç yeteneklere öğretiyor.
