Yunus Emre Enstitüsü tarafından İran Sanatçılar Evi'nde düzenlenen "Türkiye Kültür ve Sanat Haftası" etkinlikleri kapsamında Tahran'da bulunan hattat Köse hat sanatını anlattı.
Köse İran'da hat sanatına önem verildiğini belirterek "İran'da bu sanat hayatın merkezinde" dedi
Birçok ülkede hat sergileri açan Köse Tahran'da "Kalem ve Çizginin İzinde Hüsn-ü Hat" sergisiyle eserlerini İranlı sanat severlerle buluştur
Bu sanata cami, medrese ve çeşmelerde gördüğü yazılara duyduğu ilgi sonucu başladığını belirten Köse, bir sergide karşılaştığı hattat Doğan Çilingir'den 6 yıl ve onun da hocası olan hatta Fuat Başar'dan 7 yıl ders aldığını anlattı.
Hat sanatında hoca-öğrenci ilişkisinin önemine işaret eden Köse "İran'a geldim. Bir yandan hat yapıyorum bir yandan hocamı düşünüyorum. Hocaya olan ilgi, muhabbet ve sevgi hiçbir şeye benzemez. Hocamızla bir araya geldiğimizde belki aralıksız 24 saat konuştuğumuz olmuştur. Hocamın tecrübe ve ilminden istifade etmeye çalışıyorum" şeklinde konuştu.
- Hat sanatı ve İstanbul
Hat sanatında İstanbul'un çok önemli bir merkez olduğunu belirten Köse, Kur'an-ı Kerim'le ilgili "Mekke'de nazil oldu, Mısır'da okunda, İstanbul'da yazıldı" denildiğini hatırlattı.
Hattat Köse, "Geçmişte öğrenciler İstanbul'dan icazetname almak için yarışırlarmış. Ülkeler İstanbul'dan ünlü hattatları davet etmek için çabalarmış. Bu durum günümüzde de böyle. İstanbul'daki bir hattattan eğitim ve icazet almak çok önemlidir" ifadesini kullandı.
Hattatlık eğitiminin sabır ve azim gerektirdiğini belirten Köse, "Eğitime 'Rabbi yessir, vela tuassir, Rabbitemmim bi'l-hayr' (Rabbim! kolaylaştır zorlaştırma, Rabbim hayırla sonuçlandır) duasını yazmakla başlanır. Altı ay sadece bu dua yazılır. 'Rabbi yessir' bir sabır merhalesidir, öğrencinin sabır ve sebatı denenir. Bu dua bittikten sonra harflere ve mürekkebat denilen harflerin bağlantısına geçilir. Bu aşama en az 2 sene sürer. Sonrasında kısa ayet ve dualar yazımına başlanır" dedi.
Köse, "Hattatla bu sanat arasında öyle bir bağ vardır ki hat aklınızdan ve gönlünüzden asla çıkmaz, rüyalarınıza girer. Bazen yazımızda bitiremediğimiz istiflerimiz olur. Yazı biter bir elif yerleştirmeniz gerekir, bulamazsınız. Kısa ya da uzun gelebilir. Fakat yazı gece rüyanıza girer. Bir de bakmışsınız ki yazı karşınızda ve o elifin yeri hazır. Uyanır uyanmaz onu yerleştirme çabasına düşersiniz" şeklinde konuştu.
Arapça'da bazı harflerin özel anlamları olduğunu belirten Köse, "Elif Allah'ın birliğini, tekliğini, doğruluğu ve düzgün durmayı simgeler. Bu sebeple hattatlar elifi çok yazarlar. Vav Kuran'ı Kerim'de bir çok sürenin başlangıcını oluşturan yemin harfidir. Şeklen ceninin anne karnındaki duruşunu simgeler. O yüzden hattatlar Vav'ı çok kullanır. Nun harfini yazmak hattatların özel dünyasıyla ilgilidir. Nun şekil olarak hokkaya benzer ve kalem süresi de Nun'la başlar. Kalem ve hokka hattatları ilgilendirdiği için bu harfi de çok yazıyoruz" diye konuştu.
Köse, İran'da hat sanatına büyük önem verildiğini belirterek "Tahran'ın çeşitli mahalle, kütüphane ve müzelerini gezme imkanım oldu. Çok güzel eserlerle karşılaştım. Özellikle Ulusal Müze'yi gezdiğimde bin yıl önceki kitaplarla karşılaştım. Burada bir bakkalın veya manavın tabelası dahi hat sanatıyla yazılmış" dedi.
