Orange'ın üst düzey yöneticisi (CEO) Stephen Richard'ın "Partner" ile iş birliklerini bitirebileceklerini açıklaması İsrail hükümeti tarafından boykot olarak kabul edilse de Partner'in, Orange ile imzaladığı anlaşmadaki bazı maddeleri ihlal ettiği ortaya konurken, Orange'ın kararında ihlal edilen bu maddelerin etkili olabileceği tahmin ediliyor.
Fransa-Filistin Dayanışma Derneği, Fransız CGT Sendikası, Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FIDH), Filistin İnsan Hakları Örgütü (Al Haq) ve Açlığa karşı Katolik Kalkınma Komitesi'nin (CCFD) ortak hazırladığı "Orange'ın İsrail'in işgal ettiği topraklardaki tehlikeli bağlantısı" isimli raporda, Partner'in, Orange'ın isim hakkını, yasak olduğu halde, Filistin devletine ait işgal ettiği topraklarda kullandığına dikkati çekiyor.
Raporda, Orange'ın, Partner'e, çevredeki devletlerde Orange adını kullanmasını yasakladığı ancak buna rağmen Partner'in, Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te Orange adını kullanmaya devam ettiğini ortaya konuyor.
Filistin'i bir devlet olarak kabul etmeyen Partner'in faaliyet alanının büyük ölçüde işgal edilmiş topraklarda olduğuna işaret edilen raporda, İsrailli şirketin uluslararası hukuku ihlal ettiği belirtiliyor.
Partner'e altyapı hizmeti sağlayan Orange'ın da işgal edilen topraklarda faaliyet yürüttüğü dolayısıyla yüzde 25 hissesi Fransa'ya ait olan şirketin devlet kanalıyla bu ihlale ortak olduğu kaydediliyor.
Raporda ayrıca Partner'in, uluslararası rekabet için Orange'a muhtaç olduğuna dikkati çekilirken özellikle Batı Şeria ve Doğu Kudüs'teki altyapı faaliyetlerinde Orange'ın önemine vurgu yapılıyor.
Her ne kadar Orange'ın İsrail'den kısmen çekilmesi İsrail'de büyük tepki toplasa da , Orange, İsrail'le ekonomik ilişkileri gözden geçirmeye karar veren ilk şirket değil. Zira geçen yıl Hollande'nın en önemli fon şirketlerinden PGGM, işgal edilmiş Filistin topraklarında faaliyet gösteren İsrail banka ve şirketlerdeki yatırımlarını çekmişti.
Norveçli bir yatırım fonu şirketi ile Danimarkalı bir banka da, Filistin topraklarında faaliyet gösteren banka ve şirketlerdeki yatırımlarını geri çekme kararı almıştı. Geçtiğimiz yıl sonunda, Almanya ise İsrail'de yüksek teknoloji alanında faaliyet gösteren şirketlere sübvansiyon vermesi için, şirketlerin Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te faaliyet göstermemesi şartını koymuştu.
Danimarka'nın en büyük bankalarından biri de İsrail bankası Bank Hapoalim'i, Batı Şeria'da inşa edilen Yahudi yerleşimlerine destek verdiği gerekçesiyle bankayı kara listeye alarak verdiği kredileri durdurma kararı almıştı.
Lüksemburg'daki bir yatırım şirketi ise, Filistin hakimiyetindeki topraklarda Yahudi yerleşim yerleri inşaatında yer alan bankalara, kendi ülkesinde yatırım yapma yasağı koydurtmuştu.
Fransız Suez şirketine bağlı Safage da, Kudüs'te yapılması planlanan teleferik projesinden, yine aynı nedenlerden dolayı çekildiğini açıklamıştı.
Uzmanlara göre İsrail'in, birçok Avrupalı ülkenin yatırımlarını durdurmasına rağmen en sert tepkiyi Fransa'ya vermesinin nedeni, Batı Şeria ve Doğu Kudüs'teki telekomünikasyon ağında Orange'a mecbur olması.
Zira İsrail'in Filistin toprakları üzerinde inşa ettiği ve hala inşası devam eden yeni Yahudi yerleşim yerleri iletişim altyapısının büyük bir kısmını Orange'ın imkanlarını kullanarak sağlıyor. Bu nedenle İsrail devlet olarak, yatırımlarını durduran birçok Avrupa ülkesine vermediği tepkiyi Fransa'ya yöneltmiş durumda. Üstelik raporda, İsrail'in iletişim alanında Orange kadar güçlü bir ortak bulmasının neredeyse imkansız olduğuna dikkat çekiliyor.
Raporun tavsiye kısmında ise yüzde 25'i Fransız devletine ait Orange'ın, yatırımlarında, Fransa'nın dış politikasıyla çelişmemesi gerektiği belirtiliyor.
Fransa'nın son yıllarda sürdürdüğü Filistin'i bir devlet olarak tanıma çabalarına işaret edilirken Orange'ın ülkesinin Filistin politikasına ters düşen faaliyetlerde bulunmaması gerektiği görüşü paylaşılıyor.
Raporda, Orange'ın Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te sağladığı iletişim altyapısıyla İsrail'in uluslararası hukuk ihlaline katkı sağladığı kaydediliyor. Rapor, Fransa'ya da, Fransız şirketlerinin yapacağı yatırımlarda uluslararası hukukun gözetilmesi konusunda uyarıda bulunması gerektiği tavsiyesi yer alıyor.
Orange'ın üst düzey yöneticisi (CEO) Stephen Richard'ın, Mısır'da düzenlediği basın toplantısında İsrailli operatör "Partner" ile iş birliklerini bitirebileceklerini açıklaması İsrail kamuoyunda boykot olarak algılanmıştı.
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu kararı sert bir dille eleştirerek "Fransız hükümetine, bir kısmı kendisine ait olan bir şirketin yaptığı sefil açıklamayı ve sefil icraatı açıkça reddetmesi çağrısında bulunuyorum" ifadelerini kullanmıştı. İsrail hükümeti, Richard'dan kararın izahını isterken İsrail'in Paris Büyükelçisi de Elysee Sarayı ile temasa geçmişti.
İsrail'in sert bir dille eleştirdiği karar, boykot gibi algılansa da Orange'dan yapılan yeni açıklama kararın hiçbir şekilde siyasi olmadığı konusunda özellikle vurgu yapıldı.
Öte yandan Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius da "Orange başkanı belki şirketinin ticari stratejisi ile ilgili kararı alabilir ancak Fransa kararlı bir şekilde İsrail'e yönelik boykota karşıdır" yorumunda bulunarak şirketin çekilme kararının siyasi bir boyut taşımadığının altını çizmişti.
Uzun yıllardır İsrail topraklarında İsrailli Partner Communications ile lisans anlaşması yürüten Orange'ın bu kararının boykot olarak algılanmasındaki en büyük etken bir grup sivil toplum örgütünün geçtiğimiz ay Orange'ı İsrail pazarından çekilmeye çağıran "Orange'ın İsrail'in İşgal Ettiği Topraklardaki Tehlikeli Bağlantısı" isimli raporu oldu.
Raporu birlikte hazırlayan insan hakları örgütleri ve sendikalar bir süredir Orange'a İsrail'deki faaliyetlerini durdurma çağrısında bulunarak şirket üzerinde kamuoyu baskısı yapıyordu.
