Sayın Cumhurbaşkanımız'ın İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesinde yapmış olduğu öneri ile gündeme gelen Ortak Kızılay'lar, insani krizlerin derinleştiği ve özellikle İslam ülkelerini yoğunlukla etkilediği bir dönemde Kızılay ve Kızılhaç hareketinde olumlu olarak karşılandı.
22 Ağustos 1864'te Cenevre'de 12 hükümetin katılımı ile düzenlenen uluslararası toplantıda I. Cenevre Konvansiyonu imzalanmış ve Uluslararası Kızılhaç Örgütü'nün yasal çerçevesi belirlenmişti. Osmanlı hükümeti bu anlaşmayı 5 Temmuz 1865'te onayladı ve 11 Haziran 1868 tarihinde tüzüğü ve idare heyeti onaylanan Kızılay faaliyetine başladı.
Bu gün Türkiye Kızılay Derneği, yasal statüsü Cenevre Sözleşmeleri ile belirlenmiş ve koruma altına alınmış KKTC Kızılayı dahil 191 Ulusal Kızılhaç ve Kızılay Derneğinin oluşturduğu, dünyanın en geniş insani yardım ağının resmi üyesidir.
Kızılay insancıl hizmetlerinde kamu otoritelerine yardımcı, Uluslararası Kızılay-Kızılhaç Hareketinin temel ilke ve prensiplerine bağlı, özerk yapıya sahip, kar amacı gütmeyen ve uluslararası alanda faaliyet gösteren bir organizasyondur. Kızılay'ın üye olduğu Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu (IFRC), 1919 yılında kurulmuştur ve halihazırda 33'ü Kızılay olan 190 üyesi bulunmaktadır.
Ulusal dernekler, doğal ve beşeri afetlere yönelik hizmetler, sosyal hizmetler, ilkyardım ve afet temelli eğitimler, parçalanmış ailelerin birleştirilmesi, kan hizmetleri, acil sağlık hizmetleri gibi geniş bir servis alanında faaliyet göstermekteler.
Cenevre'de bulunan ICRC Uluslararası Kızılhaç Komitesi, Kızılay Kızılhaç Hareketi Genel Kurulu, IFRC Uluslarası Kızılhaç ve Kızılay Federasyonu ve Ulusal Dernekler de hareketin organizasyonel yapılarını oluşturmaktadır.
Bu temel birliklere destek olmak üzere kurulmuş çok sayıda Kızılay Kızılhaç Ağları da bulunmaktadır. Bunlara Avrupa Kızılhaç'lar Ofisi, ICIC Uluslararası Hilal İslam Komitesi, NEPARC Afrika Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri için Yeni Ortaklık, ARCO Arap Kızılay ve Kızılhaç Örgütünü örnek olarak verebiliriz.
57 üyesi ile dünyanın ikinci büyük organizasyonu olan İslam İşbirliği Teşkilatının bünyesindeki ülkelerde 35 Kızılay ve 22 Kızılhaç ulusal derneği faaliyet göstermektedir. Bu ulusal dernekler arasında gerek bilgi alışverişi, gerekse dayanışma ve eşgüdüm amaçlı daimi bir mekanizma bulunmamaktadır. Sayın Cumhurbaşkanımız'ın Kızılay'lar Birliği önerisi tam da burada bir boşluğu doldurabilecek mahiyettedir.
Kurulacak birlik öncelikle İslam ülkeleri bünyesindeki ulusal derneklerin ortak bir insani gündem oluşturmasına zemin hazırlayacaktır. Ayrıca daha güçlü ve deneyimli ulusal derneklerin diğerlerine bilgi ve deneyim aktarımı, finansal dayanışma, eşgüdüm, ortak proje ve program geliştirme ve uygulama, ortak insani diplomasi, savunuculuk ve arabuluculuk mekanizmaları oluşturma, çatışmaların çözümü için ortak insani inisiyatifler oluşturma, çatışma bölgelerine insani yardımın ulaştırılabilmesi için
yaygın iletişim ve operasyon ağı oluşturma, sivillerin korunması için işlevsel yapılar kurma anlamında bir fırsat olacaktır.
İslam medeniyetinin yüksek insani değerlerinden ilham alarak geliştirilebilecek yeni ahlaki ilke ve değerler ile operasyon standartları ayrıca uluslararası harekete de eşsiz bir katkı sağlayacaktır.
Bu birlik aracılığı ile ayrıca insan kaynaklarının geliştirilmesi için eğitimler verilmesi, ulusal derneklere mevzuat geliştirilmesi, bağımsız denetim ve akreditasyon hizmetlerinin verilmesi, ortak çağrı programlarının oluşturulması mümkün olabilecektir.
İstanbul'da toplanacak olan Dünya İnsani Zirvesi bu birliğin ilk zeminlerinin oluşturulabilmesi için bir fırsat olacaktır. Türkiye Kızılay Derneği olarak bu büyük inisiyatif için kapsamlı bir hazırlığa başlamış bulunmaktayız. İnsanlığa yardım medeniyetimizin şefkatini gösterecek İslam Dünyası Ulusal Dernekler Birliği'nin başarıyla kurulmasını temenni ediyoruz.
