Son yıllarda meydana gelen Wikileaks olayı, Panama skandalı, saldırıya uğrayan veri tabanları, çalınan kimlik bilgileri derken teknolojinin kötü yanları bir bir ortaya çıkıyor. Sanayi alanındaki casusluk, yüksek cirolu şirket datalarının el değiştirmesi, müşteri bilgilerinin çalınması gibi olaylar siber suç çeşitlerinde başı çekiyor. 2010'da Ford'un Ar-Ge datasının Çinli bir kadın ajan tarafından çalınmasını bu durumlara örnek olarak verebiliriz. Devlet ve özel sektör internet siteleri, çok kolay şekilde hack'lenirken hükümetlerin üst düzey yazışmaları internette afişe edilebiliyor.
Sanal suçlar, bir yandan film ve romanlara konu olurken diğer yandan önlem alma konusunda ülkeleri farklı yollara sevk ediyor. “Başkalarının Hayatı" adlı filmde, yazılarını kırmızı mürekkeple daktilo eden ve kitabını “HGW XX/7"ye ithaf eden yazarın gizlilik için yaptığı gibi daktilo kullanımına da tarih içinde rastlıyoruz. Geniş kitleleri etkileyen bu olaylar sonucu harekete geçen Bulgaristan hükümeti, kendilerine karşı artan saldırılara da dikkat çekerek, teknolojinin teknoloji karşısında yetersiz kaldığını gözler önüne serdi. Bu gelişmeler sonucunda istihbarat kurumları başta olmak üzere devlet dairelerinde, sıradan daktiloyla tutanak hazırlama dönemine geri dönüleceği açıklandı. Kripto telefon, kilitli e-postaların kâr etmediği bu çağda, Alman Dış İstihbarat Araştırma Komisyonu da daktiloya dönüş kararı almıştı.
Havaalanları, kritik altyapı tesisleri, bankalar ve devlet ile özel kurumlar başta olmak üzere internet ortamından yapılan saldırıların önüne geçmek için alınacak olan bu önlem, son dönemde ülkemizde artan daktilo ilgisini akıllara getirdi. Bu merakla Sirkeci tramvay durağına inen caddedeki Ayyıldız Han'da, mesleğinin 50. yılına merdiven dayamış olan 70 yaşındaki Hayrettin Özaktaç'a konuk oluyoruz. Elinizde adres olmasa da daktilo tamircisi aradığınızı söylediğinizde bütün esnafın ağzından tek adres çıkıyor: Hayri Usta. Cağaloğlu'nun hareketli zamanlarına tanıklık eden, Uğur Dündar, Doğan Hızlan'lı Hürriyet ve Milliyet gazetelerine daktilo bakımına giden Ustamız, Remington firmasıyla mesleğe adımını atmış. Daha sonra kendi dükkanına kavuşmuş. Şimdiye kadar birçok çırak nasiplenmiş deneyimlerinden. Ancak kendisi bilgisayar tamiri yapamıyor, o bölümün kontrolü çırakta.
Emektar daktilo tamircisi Hayrettin Özaktaç, Bulgaristan'daki bu radikal karar üzerine şu olayı anlatıyor: “Bulgaristan'dan önce Rusya'nın gizli servis yazışmalarını daktiloyla yaptığını duymuştum. Ancak Amerika bu durumu daha önceden görmüş olmalı. Bana seneler önce Amerika'dan 10 adet eski tip daktilo getirilmişti. Müzede sergileneceğini söylemişlerdi fakat Amerika daktilo uygulamasına ta o zamanlarda sessizce geçmiş olabilir."
Hayrettin Usta, teknolojinin gelişimiyle yazıcı ve hesap makinesi tamiri de yapmış. “Sadece daktilo tamiriyle geçinemezdim" diyen Ustamız, ekliyor: “Şimdiki çocuklar çok akıllı. Kötü huylu talebeler olduğu gibi iyileri de var. Kitap okuyup yazı yazıyorlar, çok meraklılar. Biliyorlar ki alacakları daktilo, onlara hem iyi bir arkadaş hem de yatırım aracı olacak."
Nostalji merakı olanlar kadar kafe, tiyatro gibi mekanlar da dekorasyon amaçlı daktiloyu tercih ediyorlar. Şimdilerde hediye olarak daktiloyu tercih edenlerin sayısı da hiç az değil. “Bir zamanlar keşke ülkemizde daktilo üretimi yapılsaydı, Pakistan bile yaptı" diyen Hayrettin Usta, “Bit Pazarı ve antikacılardan aldıkları makinaları getiriyorlar. Ben de yıllardır yaptığım gibi bakımını yapıp çalışır hâle getirmeye devam ediyorum" diyor.
Daktiloda yazmanın keyfini sürdüren yazarlar günümüzde de hâlâ mevcut. Selim İleri, Murat Çulcu bunlardan birkaçı. 60 yıllık şiir kitaplarının yeni baskılarına, daktiloyla yazılmış metinlerin de ilk halleriyle birlikte karşılaştırmalı olarak eklendiğini görüyoruz. Selim İleri; Oburcuğun Edebiyat Kitabı, İstanbul Bu Gece Yine Sensiz, Kar Yağıyor Hayatıma gibi eserlerini Hayrettin Usta'nın bakımını yaptığı daktilolar ile yazmış. Tamirini kendisinin yaptığı daktilolarla yazılan kitapları da yazarlarından imzalı olarak biriktiren Usta, bu kitapların sayısını bile unutmuş.
“Daktilonun markası değil sağlamlığı önemli. Zaman, makinalar arasındaki marka yarışını yok etti" diyen Ustamız, değişen teknoloji kasırgası içinde yer bulan daktilonun kendi içinde de değişim geçirdiğini şu sözlerle özetliyor: “Bülent Ecevit'in daktilosunu A tipi klavyeden F tipi klavyeye çeviriyordum. Aynı şekilde Halit Kıvanç da kendi eline göre düzenleme yaptırırdı. Şimdiki nesilse F olan daktilo klavyesini Q tipine çevirmemizi istiyor."
