Daha ilk sayfadan, çok çeşitli tonlarıyla keşfedilen resimlerin bir büyüyle canlanan havasına çekiliyoruz okurken. Şöyle ki: Biçimde sınır tanımayan, çerçeveyi kırmış anlatıcıyı güvensizlik hissi ele geçiriyor. Doğallıkla sergilenen sözcüklerin renklerle ve biçimlerle dansı tedirgin eden bir derinlikte kavrıyor insanı.
Hasibe Çerko'nun, bu kitapta yazınsallıkla kurguyu en üst seviyelerde kullandığı kuşku götürmez. Had safhada bir güzellik arayışı, kaygısı güden kitap herhangi bir türün kalıplarıyla ele alınamaz boyutta farklı bir eser. Çerko, kitabın içeriğindeki öykülerin tamamında kelimelerine ait bir dünya yaratmış gibidir. Kelimeler, yalnızca bu atmosfer içinde kullanıldığında değerli olmalı ve burada özge yerini bulmuş olmalı ki, yaşamın hakikatleri bütünüyle farklı bir dünyada kendine has, alışılagelenden bambaşka bir renge bürünüyor eserde.
Kitaptaki temel çağrışımlardan yola çıkarak yazarın derinlikli, saf yaşam biçimlerinin izini sürdüğünü söyleyebilirim; ışık, su, çiy, saydam çiçekler gibi sözcüklerin benliğin temeldeki yurduna, aşkın benliğe açılan dehlizlerdeki aynalar olduğunu da. Dikkate değer bir diğer husus, öykülerdeki motiflerin derin anlamıyla işlenmesidir. Kitaba adını veren “Leyla” adlı metni titizlikle okuduğumuzda bulma, yitirme, hastalık, ölüm motifleri çıkar karşımıza. Yaman bir işçilikle kurgulanmış bu öyküde, kırağıdaki kuşlar hastalığın canlı motifleri olarak resmedilir.
Gerçeküstünün en ince ayrıntılarını, sinir uçlarını tutar anlatıcı. İç içe geçmiş zaman ve mekânda bulma ve yitirmeler, ölüm, hastalık, kuşlar metaforik yönüyle ele alınmış olsa gerektir. Böyle bakıldıkta Leyla, tek başına hem hastalığı hem bulma ve yitirmeyi hem de ölümü taşıyan derin karanlıktaki bir metafordur. Kelimenin tam karşılığında gecenin müziği. Sarsıcı, çok güçlü bir metin Leyla.
Hasibe Çerko metinlerinin temel niteliğinden belki en dikkat çekeni bilinmedik mekânlara dair çetin bir yolculuk, mekânın derin bilgisine erişme, bu amaçla bitmeyen arayışlar, müthiş resimlere dokunma... Soyut resimlere, çok sapa konulara dalarak alışıldık mekân tasavvurlarını alt-üst etmektedir bu coşkulu arayış. Toplum gerçeklerinin zalimliğini, kabalığını derinden sezen duyarlığı iyice incelmiş karakterler, sonsuz bir huzur özlemi içinde kendi mitsel dünyalarıyla ilişki kuruyor: Çocukluğa ait güllerin çağını, eski bahçeleri, güneşin batmakla batmama arasında olduğu kentleri, bu rüya kentlerin uzak okyanuslarını, ormanlarını, dağların zirvelerini, gökyüzünün arkasını… Son olarak, Çerko' nun şarkılı dilinin vardığı hedef, kendi derinindeki benlik ile dışarıdaki öteki (insan ve doğa) arasında ilişki kurmanın araçlarını (acıma, pişmanlık, sevgi) sarsıcı biçimde kullanması.
• • •
Leyla
Hasibe Çerko
Büyüyen Ay Yayınları
Kasım 2015
136 sayfa
