|

Mutezile gelen-ek-ine bir bakış

Türkçe, Arapça ve İngilizce yayımlanan tüm eserler dikkate alınarak hazırlanan “Din Felsefesi Açısından Mutezile Gelen-Ek-i Klasik ve Çağdaş Metinler Seçkisi” Mutezile geleneğine dair Türkçe yapılmış en kapsamlı çalışmalarından biri.

Yeni Şafak
04:00 - 19/05/2015 Salı
Güncelleme: 19:16 - 18/05/2015 Pazartesi
Yeni Şafak
Hasan Korkmaz


İslam düşüncesinin tarihsel gelişim seyri içinde nasıl bir evrilme süreci geçirdiği günümüzde hâlâ aydınlatılmayı bekleyen bir problem olarak varlığını sürdürmektedir. Düşüncenin gelişim süreci kuşkusuz farklı düşünce sistemleri arasındaki eleştiri ve etkileşimleri dikkate alarak ortaya konulacak bir tarihsel süreci ifade etmektedir. Bu bağlamda İslam düşünce havzasında kendine yer bulan farklı düşünce ekollerinin nasıl bir role sahip olduğu yapılacak olan kapsamlı ve dakik incelemeleri gerektirmektedir. İslam düşüncesinde en önemli ve en etkili düşünce ekollerinden biri kuşkusuz Mutezile Gelen-ek-i'dir. Hem hüküm sürdüğü zamanda bir mezhep olarak hem de daha sonraki zamanlarda entelektüel bir öteki olarak, ilmî tartışmalarda ve kitaplarda dinamik olarak varlığını korumuştur. Kendisini Mu'tezili Gelen-ek-i karşısına konumlandıranlar da gelen-ek-lerini bu temel üstüne bilinçli veya bilinçsiz olarak bina etmişlerdir. Bundan dolayı Mutezile, İslam düşüncesini anlamlandırabilmek için merkezi bir konuma sahiptir.



KAYNAK OLACAK BİR DERLEME


Son zamanlarda İslam düşüncesine dair yapılan kapsamlı çalışmalara bir yenisi daha eklendi. Recep Alpyağıl editörlüğünde “Din Felsefesi Açısından Mutezile Gelen-Ek-i Klasik ve Çağdaş Metinler Seçkisi” İZ Yayıncılık tarafından iki cilt halinde yayımlandı. Bugüne kadar Mutezile Gelen-Ek-i'ne dair Türkçe, Arapça ve İngilizce yayımlanan tüm eserler dikkate alınarak hazırlanan bu derleme kitap Mutezile geleneğine dair Türkçe yapılmış en kapsamlı çalışmalarından birini teşkil etmektedir. Önemli sayıda akademisyenin katkılarıyla meydana gelen bu kitap uzun bir süreç ve yoğun bir mesainin sonucu vücûd buldu. Klasik Mutezili âlimlerin eserlerinden modern Mutezile çalışan akademisyenlerin eserlerine kadar önemli çeviri ve makaleler barındıran bu derleme, araştırmacılara hem yol göstermesi hem de kapsamlı bir okuma imkânı sunması bakımından kaynak bir kitap hüviyetine sahiptir. Bunun yanında bu eser, tarihsel bir metin olma amacı gütmeyen, 'sistematik din felsefesi sorunları üzerinden Mutezile gelen-ek-ine bir bakışı' amaçlayan bir derleme olma iddiasındadır.



Mutezile gelen-ek-inin sistematik din felsefesinin problemlerini kendi içinde barındırıyor olma iddiası her ne kadar derlemeye konu olan yazı ve makalelerle bir nebze ispatlanabilirse de biz bunun yeterli olmayacağı kanısındayız. Böyle bir iddia daha sistematik ve dakik bir incelemeyi gerektirmektedir. Kuşkusuz bu derleme böyle bir çalışmaya imkân verecek bir hüviyete sahiptir. Bununla birlikte derleme kendi içinde ele aldığı problemleri belli bir sistematik yapı içinde inceleyen bir tarza sahiptir. Muhatabı ilk başta doğrudan zorlayacak seçkilerden ziyade basitten karmaşığa gitmeyi veya tartışmaları dikkate alarak kronolojik bir sıralamayla tâlibi en iyi şekilde donatmayı amaçlamaktadır. “Din Felsefesi Açısından Mutezile Gelen-Ek-i Klasik ve Çağdaş Metinler Seçkisi”, İslam düşünce tarihinin en tartışmalı ama kendisi hakkında bilgimizin sınırlı olduğu bir gelen-ek-ine dair önemli bir boşluğu doldurmaya aday, kılavuz niteliğinde bir eser.


#İslam düşüncesi
#Türkçe
#Arapça
#Felsefesi
9 yıl önce