Türk Avrupa Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Vakfı (TAVAK) Türkiye'deki kültür ekonomisinin haritasını çıkardı. Prof. Dr. Faruk Şen başkanlığındaki vakfın titiz araştırmaları sonucunda elde edilen veriler "Türkiye'de Kültür Ekonomisinin Boyutları" başlığıyla kitaplaştırıldı. Kaynak Yayınları'ndan çıkan kitapta milli gelirden yola çıkarak kültüre yapılan harcamalar ve sektörün büyüklüğü gözler önüne seriliyor.
Çalışmada, yayıncılık, film, görsel-işitsel, müzik, sahne sanatları, müzeler ve galeriler başta olmak üzere 13 ana endüstri dalında, 53 alt sektörle ölçüldü. Türkiye'de en çok belediyelerin kültüre para harcadığının altını çizen Şen, "Kültür ekonomisinde en fazla para harcayan kurumların başında belediyeler geliyor. Nicelik olarak veriler memnun edici. Ama nitelik olarak da bakmak lazım. Devletin bir politika olarak bunun üzerinde durması lazım" şeklinde konuştu.
Türkiye'de ölçülmemiş 5 sektörden birisinin kültür ekonomisi olduğunu belirten Şen, "Kültür ekonomisi dediğiniz zaman yılda kültüre harcanan paralar, yapılan yatırımlar, hane halkı harcamaları ve kültürün net ihracatının getirisi hesaplanır. Bunun Türkiye'deki yansımasını ölçümledik" diye konuştu. Şen şunları kaydetti: "2015'de 718 milyar dolarlık Gayri Safi Milli Hasılamız vardı. Kültür ekonomisi bunun yüzde 6.4'ü. Yani 47.6 milyarlık bir para dönüyor. Bu alanda en fazla para Almanya'da döner, o da yüzde 8.9'dur. Yani baktığınızda bizden çok fazla değil. Bu tabloya göre AB genelindeki ortalamanın üzerindeyiz. Onların GSMH bizden çok yüksek ama yine de bu veriler memnun edici. Türkiye kültüre para harcayan bir ülke."
Şen, raporla birlikte AB'ye hazırlanan Türkiye'nin, kültür ekonomisinin boyutlarına ağırlık vermesi gerektiğini belirterek şöyle konuştu: "Kültür Bakanlığı bundan kaliteli kültür üretenlere destek vermeli. Televizyonlar da kaliteli yapımların peşine düşümeli. Diyanet kültüre daha fazla para harcayabilir. Özel tiyatrolara özellikle turne başına para verilmeli. Film sektöründe teşvikler eşe dosta göre değil, niteliğe bakarak verilmeli. Yayınevleri zorda. Kitap tüketimi fuarlarda yapılıyor. Kitaplara teşvik verilmeli ki insanlar daha çok okusun.
- Dizilerin etkisi büyük
- 3.9 milyarlık kültür ihracatı yaptığımıza dikkat çeken Şen, "Bu büyük bir sayı. Diziden tutun, kitap satışına, lisans satışına kadar birçok şeyi kapsıyor. Hane halkı kültüre dolaylı para harcıyor. Dizi seyrediyor. Zaman ayırıyor, reyting aldırmasını sağlıyor. Gidebilirse çok az sinemaya gidiyior. Tiyatroya zaten gitmiyor" diyor.
