Televizyonlarda, gazetelerde, dergilerde insanların ruh sağlığının iyileştirilmesi ile ilgili beyanlar veriliyor, tavsiyelerde bulunuluyor. İhtiyaç duyulduğunda ya da ihtiyaç duyulmadan da ruh sağlığı üzerine çalışan bazı uzmanlara başvurmamız gerektiği konusunda önerilerle karşılaşıyoruz. Başvurmaya karar verme aşamasından sonra ise sıra akla “hangi uzmana gideceğiz?” sorusu gelebiliyor ve bu konuda çokça kafa karışıklığı olabiliyor. Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Haluk Savaş'dan konu hakkında bilgiler aldık.
Psikolojinin insan davranışlarını açıklamaya ve önceden kestirmeye çalıştığını söyleyen Prof. Dr. Savaş, “psikologların hasta muayene etme, teşhis koyma ve tedavi etme yetkileri yoktur. Hastalar üzerindeki herhangi bir tedavi faaliyetini de ancak psikiyatri uzmanı denetiminde yapabilirler” şeklinde konuşuyor. Prof. Dr. Savaş psikoloğa gidilebilecek durumları şöyle sıralıyor:
*Aile içi anlaşmazlıklar
*Çocuğun okul başarısızlığı
*İşten çıkarılma
*Ayrılıklar, boşanmalar
*Kişiler arası çatışmalar
*Kriz anını işaret eden diğer tüm durumlar
*Çok özel uzmanlık gerektiren sorunlar
Psikologların karşılaştıkları durumun her zaman bir hastalık olup olmadığını bilemeyebileceklerine dikkat çeken Prof. Dr. Savaş “bildiklerinde zaten hekime yönlendiriyorlar” diyor ve devam ediyor:
“Psikologlar danışanla yeterince konuşuyorlar. Yani ortalama insanların müdahelesinin bir adım önüne geçiyorlar. Bunların da iyi hissetmeye katkısı var elbette. Ama danışana yapılan müdahalenin teknik sınırlarda olup olmadığının anlaşılması psikiyatristin uzmanlık alanı. Bu nedenle de hekim yönlendirmeden psikoloğa gitmek doğru değil."
Psikiyatrinin insanın davranış dinamiklerini biyopsikososyal olarak açıklamak üzerine çalışan ve normal ile normal dışı (hastalık) davranışlarını sınıflandırarak tedavi etmeye çabalayan bir branş olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Haluk Savaş,“ psikiyatri insanların duygu, düşünce ve davranışlarındaki sapmaları tanımlayıp çok farklı tekniklerle tedavi eder. Türkçe'de 'ruh hekimliği' olarak isimlendirilse de beyinle uğraşır. Psikoterapi de dâhil olmak üzere tüm tedavi yöntemleri etkisini beyinde gösterir” şeklinde konuşuyor.
Konuşarak tedavi olarak adlandırılabilecek psikoterapiyi son yıllarda daha da duyar olduk. Eğer eğitimini aldılarsa, psikoterapinin hem hekimler hem de psikologlar tarafından yürütebilecek bir tedavi şekli olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Haluk Savaş şöyle devam ediyor:
“'Hekimler ilaç yazar, psikologlar terapi yapar' yaklaşımı doğru değildir. Eğer kişiler öncelikle bir psikiyatrik hastalıktan şüphe ediyorlarsa ki; (bunu da içinde bulundukları durum hakkında internetten bilgi alırken rahatlıkla anlayabilirler. Internette yazan depresyon tanı ölçütleri kişideki belirtilere uyuyorsa, yaşamını ileri derecede etkileyen bir durum devam ediyorsa gibi... ) bir psikiyatri hekiminin muayenesinden geçtikten sonra ne tür bir tedaviyi kimin yapması gerektiği konusunun netleştirilmesi gerekir."
