Bu yıl 61.si gerçekleşen Eurovision Şarkı Yarışması'nda sürekli sorulan: "Eurovision'a siyaset karışıyor mu?" sorusu belki de yanıt buldu. Ünü Avrupa'yı aşıp Avustrulya'ya hatta ABD'ye kadar ulaşan şarkı yarışmasının bu yıl bir finalistinin, söyleyecek sözü, verilecek bir davası vardı. Ukrayna adına yarışan Jamala (Cemile), 3 kıtaya haykırdı Kırgız Türkçesi ile... "Gençliğime doyamadım... Ben bu yerde yaşayamadım...Vatanıma doyamadım..." Milyonları ekrana kilitleyen Eurovision şarkı yarışmasında Jamala, 1944 yılında Sovyet Rusya'nın yaşattığı Kırım Tatarları'nın sürgününü öyle bir anlattı ki, o duru sesi ve yalın anlatımı adeta tarih dersi niteliğindeydi...
Yıllarca tüm Avrupa'yı ekran başına toplayan Eurovision Şarkı Yarışması hep renkli şovlar ve şarkılar ile konuşulmuştu, ta ki bu yıla kadar... Artık yarışma severler bu yıl, tarihin kanayan yaralarından biri olan Kırım sürgününü öğrenmişler ve zamanında yapılan bu haksızlığa oyları ile isyan edip bu ağıta ses verdiler. Yarışma bittiğinde Eurovision 1.si Jamala basın toplantısında şarkının hikayesini anlattığında Rusya oldukça sinirlendi. Yarışmadan önce "Türkiye'nin Resmi Eurovision Kulübü Ogea Turkey"e röportaj veren Jamala, "1944" şarkısının hikayesini şöyle anlattı: "Bu şarkının temelleri benim çocukluğuma dayanıyor. Küçükken bana büyük büyükannemin bana anlattığı bir hikayeden ilham aldım bu şarkıda. Şarkım 1944 yılında ailemizin ve Kırım Tatarları'nın yaşadığı bir trajediyi anlatıyor. Kırım Tatarları'nın Kırım'dan Orta Asya'ya göç ettirilmesinden, Sovyet Hükümeti'nin gerçekleştirdiği bir cinayetten bahsediyorum. Bütün insanları bir canavar gibi vagonlara kilitlediler ve haftalar boyunca aç ve susuz bıraktılar. Hayatta kalamayanları dışarı attılar ve öylece bıraktılar. Büyük büyükannem de çocuklarından birini kaybetti. 1944'ün Yahudi Soykırımı gibi geçmişte kendi trajedilerini yaşayan insanları anlattığına inanıyorum. Biz, bu tür şeylerden gelecekte kaçınmak için onları her zaman hatırlamalı ve hiçbir zaman unutmamalıyız. Bu mesajımı mümkün olan en çok kişiye iletmek istiyorum"
Jamala bu mesajını duyurmak için aslında çok uğraştı çünkü Ukrayna yarışmaya göndereceği solisti; 2 yarı ve bir büyük finalden oluşan zor bir ornganizasyonla belirliyordu. Anastasia Prikhodko, Viktoria Petryk gibi daha önce Eurovision deneyimi olan isimler de dahil olmak üzere toplam 18 sanatçı yer aldı ulusal finalde. Jamala'da daha önceki yıllarda yarışmış ancak büyük bir başarı elde edememişti. Jüri ve halk oylaması ile nihayetlenen ulusal finalde Sunsay ve Jamala aynı puanı paylışıyor, jürideki Ukrayna'yı zafere taşıyan eski yarışmacı Ruslana'nın haricinde Jamala'yı destekleyen yoktu. Bu durumda halk oylamasına başvurulan ulusal finalde, Jamala sonunda adaylarının arasından sıyrılmış ancak sorun çözülmemişti. Siyasi şarkıların yasak olduğu Eurovision Şarkı Yarışması'nda parça acaba diskalifiye mi edilecekti? Jamala ve onu destekleyenler bir kez daha nefeslerini tuttu ve resmi kurul EBU'dan gelecek cevabı beklediler. Beklenen karar gelmiş, şarkının siyasi olmadığına karar verilmişti. Bu çetrefilli yoldan sonra Jamala, artık her geçen gün mesajını yaymaya and içmişti.
Jamala, haklı gururu ile şarkı ile 2 mesaj verdiğini düşünüyor: "İlki bu halkımın başından geçen bir trajedi bunu unutmamalıyız ve 2. mesajım ise geleceği inşa ederken kökenlerimizi nereden geldiğimizi hatırlamalıyız" diyor ve ekliyor: "Biz bu yaşananları tamamen unutmuş durumdayız. Bazıları 1944'te neler yaşandığını bile bilmiyor. Şimdi her şeyi açığa çıkarmış gibi hissediyorum. Kırım'daki yeni yetkililerin bir çok kütüphaneyi, sosyal derneği kapattığını biliyorum. Bir çok genç arkalarında iz bırakmadan kayboldu"
Basın toplantısında Rusya'nın tepkileri için ne düşünüyorsunuz sorusuna Jamala çok kısa ve net bir yanıt vererek, "Rusya'dan gelen tepkiler benim için sadece laf kalabalığı kuru gürültü" diyerek adeta meydan okudu.
Babası Kırım Tatarı, annesi Karabağ Ermenisi olan Jamala, tam anlamı ile bir Türkiye aşığı. Daha önce Eskişehir'de sahneye çıkan müzisyen, Türkiye'ye çok aşina çünkü kız kardeşi bir Türk ile evli ve İstanbul'da yaşıyor. O yüzden Jamala'nın yolu sık sık Türkiye'ye düşüyor. Jamala: "Türkler benim akrabalarım gibi, böyle hissediyorum. Sevgi ve destekleri için bütün Türk dinleyicilerime teşekkür etmek istiyorum" dediği OgeaTurkey'deki röportajında Sertab Erener'i çok sevdiğini de belirtiyor. Dört albümü ve oyunculuk geçmişini düşünürsek, Jamala'nın performansına bir de bu gözle bakmak gerekiyor. Hiçbir dansçının ve şovun bulunmadığı performansında, oyunculuğunun vermiş olduğu tecrübe ile jest ve mimiklerini öylesine etkili kullandı ki Kırım için yaktığı ağıt, adeta semaya ulaştı ve herkesin kalbini çaldı.
