Çocuk edebiyatı dalında pek çok ödüle layık görülen Tel Aviv doğumlu yazar Daniella Carmi'nin yeni eseri Küçük Masum Kalp, dilimize çevrildi. Kudüs İbrani Üniversitesi'nde felsefe ve iletişim üzerine eğitim alan Carmi, çocuk kitaplarının yanı sıra drama ve tiyatro oyunları da yazdı. Yazarın dünyasında insan, sahip olduğu kimliğin çok daha ötesindedir. Öyle ki kendi gibi olmayanı öteleyen İsrail topraklarından dost olmayı başaran, önyargı ve bağnazlık zincirlerini kırabilen karakterler çizmiştir okuruna.
Kitabın başkarakteri; babası Arap, annesi Yahudi olan 12 yaşındaki bir kız çocuğudur. İsmi Nataşa. Ailesi ona çok farklı kültürden
bir isim, bir Rus ismi seçiyor çünkü ne Tel Aviv'deki Yahudi büyükanneyi kızdırmak istiyor ne de köydeki Müslüman dedeyi. Bizim kültürümüzde de yaşanır; anne-babanın çocuğuna isim verirken iki tarafı da hoşnut etmesi zordur. Carmi, bu çekişmeyi kullanarak insanların kimliklere bakış açısını ve farklı olana saygısını yeniden sorguluyor. Nataşa'nın öğretmeni sınıfa yeni gelen Rus öğrenci Jan'a; “Sana Jonathan ya da Joni gibi İbranice bir isim bulalım” dediğinde onun kimliğini reddediyor aslında. Çünkü isim kimliğin başladığı yerdir.
Daniella Carmi adil ve merhametli bir gözle okuyor çağımızı. Küçük okurlarına da doğruyu ve sevgiyi aşılıyor. İkinci Dünya Savaşı'nda sırf Yahudi olduğu için Nazilerin baskısına maruz kalan ve ailesiyle birlikte dolap kapağıyla kamufle edilmiş bir odada saklanan Anne Frank'ın hikayesini anlatıyor çocuklara. Onun müze haline dönüştürülen evine işaret ediyor, tarihi bilinçleri uyandırmak ve etkin kılmak adına. Daha önce atalarının yaşamış olduğu bu zulmü gösterirken her şeyin tersine çevrildiğini bugün de aynı şekilde başkalarının şiddete uğradığını sezdiriyor. Çocuk hassasiyetiyle sunduğu bu pasaj oldukça dikkat çekicidir:
“Yeni mahallemi keşfetmek için gri tavşanımla sokağa inmiştim. Meraklı gözlerle bana bakan bir grup çocuğa denk gelmiştim. Bir kız ot yolup tavşanıma uzatmıştı. 'Ona neden yiyecek veriyorsun?' diye sormuştu Limor. 'Tavşanlar Yom Kippur'da oruç tutmazlar' dedi bir çocuk ve tavşanı sevmek için uzandı. 'Sizin evde oruç tutulmuyor mu?' diye sormuştu Limor yanıma biraz daha yaklaşarak. 'Bu tavşan kesinlikle dindar değil' diye bahane uydurmuştum ben de. Limor da diğer çocuklar da meraklı gözlerle bana bakmıştı. 'Bütün Yahudiler Yom Kippur'da oruç tutar' demişti Limor kararlı bir ses tonuyla. Ben de ısrarımda kararlıydım. 'Ama bu tavşan Yahudi değil!' 'Peki, sen?' Cevap vermemiştim. Limor birden gülmeye başlamış, onunla beraber diğer çocuklar da gülmüştü. Tavşanımı okşamış ve ağlamamak için kendimi zor tutmuştum.''(s.37)
Nataşa'nın hayal dünyası çok geniş. Büyüklerin onu dinlemediğinin farkında ama ısrarla güneşin denizde battığını söylüyor. Babasını Monte Cristo'ya benzetiyor. Suçsuz olduğu halde hapse atılan babasından ayrı kaldığı gecelerde Monte Cristo'nun hücresini hayal ediyor. Dışarıda tek bir ses dahi yok. Ellerini arıyor babasının. Yok. Kolları dirseklerinde bitiyor.
Daniella Carmi zihnimizde derin bir soru bırakıyor: Küçük masum bir kalbin, düştüğü labirentte bir parça sevgi tadabilmek için ne kadar koşması gerekir?
- Kitabın künyesi:
- Küçük Masum Kalp
- Daniella Carmi
- Çev: Aydanur Çevik
- Pena Yayınları
- 2016
- 128 sayfa
