İİT Sağlık Bakanları Konferansı'nda bulaşıcı hastalıklar ve kanser ana gündem olmakla beraber mülteci sorunları, İslam dünyasında meydana gelen savaşlar ve bunların getirdiği sorunlar üzerine yoğunlaşıldı. İslam ülkeleri ile 2 yıl içinde yapılması gereken hedefler belirlendi. Afrika ülkelerinde görülen Ebola gibi viral hastalıklar ve Suudi Arabistan ile hacla ilgili konularda işbirliklerinin artık ilerleyen zamanlarda daha çok gündeme geleceğinin bildirildiği konferansta, İslam ülkeleri ile enfeksiyon hastalıklarından korunmak için yapılacak işbirliği ve küresel sağlık politikalarına göre şekillenmek yerine, bu politikalar için gündem belirlenmesi konuları üzerinde duruldu. Yeni Şafak gazetesi de konferansı izledi ve Sağlık Bakanı Müsteşarı Prof. Dr. Eyüp Gümüş ile Müslüman topluluklarla işbirliği konusunda nasıl yol alınacağı ve Suriyelilerin sağlığı üzerine konuşuldu.
İslam ülkeleri sağlıkta en çok hangi konularda sıkıntı içindeler? Bundan sonra teknoloji, Ar-ge ve ilaç faaliyetlerinde İİT'da nasıl bir işbirliği gündeme gelecek?
İslam ülkeleri coğrafi koşullarından dolayı enfeksiyon hastalıkları ile mücadele ediyor. Özellikle hijyen ve eskiden beri varlığını devam ettiren enfeksiyon hastalıklarının yanında, yeni yeni oluşan enfeksiyon hastalıkları ile de başedilmeye çalışılıyor. Teknoloji ve ar-ge çalışmalarında da amacımız; İslam ülkelerinde geride olan ve iyi olanların kendi aralarında iş birliğini arttırmak.
Türkiye 100'ü aşkın ülkeden hasta kabul ediyor. Bu durum Türkiye'nin sağlık turizmi konusuna verdiği önemi ve bu yöndeki gücünü de ortaya koyuyor. Bu konuda İslam ülkeleri ile nasıl yol alınacak?
Türkiye'ye yakın komşuluğu olan ülkelerde 800 milyona yakın Müslüman yaşıyor. Onların da Türkiye sağlık sisteminden beklentileri var. İslam İşbirliği Teşkilatı'nda Sağlık Bakanları düzeyinde bu konu ilk defa değerlendirildi. Bu kapsamda hem yurt dışındaki Müslümanların bulunduğu yere sağlık hizmeti götürmek ve hem de onların Türkiye'de sağlık hizmeti almalarını sağlamak için adımlar zaten atılmıştı ve atılmaya da devam ediyor. Hem Müslüman ülkelerde yapılabilecek ve hem de bu ülkelerde verilemeyecek sağlık hizmetleri açısından Türkiye'nin yapabilecekleri sorgulanıyor.
Türkiye'nin Müslüman ülkelerde ve Avrupa'da yaşayan Müslümanlar için yapacağı sağlık yatırımları da önemli.
Bu yatırımlarda son durum nedir?
Türkiye, Sudan'da 350 yataklı bir eğitim ve araştırma hastanesiyle hizmet veriyor. Somali'de 300 yataklı bir hastanemiz ve Pakistan'da başka bir hastanemiz bulunuyor. Kırgızistan'da da bir hastane projemiz devam ediyor. TİKA ile beraber Cibuti'de bir hastane yapılacak. Gazze'de ve Lübnan'da da hastanelerimiz hizmete girecek. 3 milyona yakın Türk'ün yaşadığı Almanya'da 1000 yataklı bir eğitim ve araştırma hastanesi kurulmasını da hedefledik. Yani hem bizim gideceğimiz ve hem de yurt dışındaki Müslümanların tedavi olabileceği bir sistemi oturtuyoruz. Almanya'da sağlık bilimleri üniversitesi kurma çalışmalarında da oradaki Türk nüfus için kendi hemşire ve yardımcı sağlık personelimizi yetiştirmeyi amaçlıyoruz.
Türkiye'de sağlıkta insan gücü açığımızın olduğu biliniyor. Bu açığı kapatmak için planlar yapıldı. Peki, Suriyeli sağlıkçılar da bu alanda istihdam edilecek mi?
Şu anda Türkiye'de 500 civarında Suriyeli sağlıkçı bulunuyor. Kızılay ile işbirliği yaparak Suriyelilerin kaldığı kamplarda Suriyeli halka Suriyeli sağlık çalışanlarının hizmet vermesini yönünde adım attık. Bu kamplarda Suriyeli doktor ve hemşireler hastalarına bakacaklar. Ayrıca oluşturdukları sivil toplum kuruluşlarının da kendi sağlık merkezlerini açmaları yönünde çalışmalar yapmaya başladık.
İSLAM ÜLKELERİNE AŞI
1990'lı yıllarda kendi aşımızı üretiyorduk. Daha sonra bu üretim durdu. Ama son yıllarda yapılan çalışmalarla, milli aşılarımız difteri ve tetanoz 2019 yılında tamamıyla üretilmiş olacak. Bu konuda motivasyonumuzu sağlamışken, Anayasa Mahkemesi'nin "bireyin hakkıdır istemiyorsa aşı yaptırmayabilir" kararı da gündemi meşgul etti. Nasıl değerlendirirsiniz?
Bir ameliyat kararı sadece bir bireyi ilgilendirirken, enfeksiyon hastalıkları tüm toplumu ilgilendirir. Bu toplumda birlikte yaşıyorsak, kişinin ben aşılama istemiyorum deme gibi bir lüksü yok. Anayasa Mahkemesi'nin bu yönde aldığı karara göre konu takip edilecek.
İslam ülkeleri ile aşı konusunda nasıl bir işbirliği yapılacak?
İslam ülkelerinin bazılarında aşıların bedellerinden dolayı aşı yapılamayabiliyor. Fakat Türkiye, bazı İslam ülkelerine aşı hibe ediyor. Kendi üreteceğimiz aşıları İslam ülkeleri için de kullanacağız. Ayrıca diğer ülkelere de aşı ihraç edeceğiz.
Şu anda Türkiye'de 2 milyon 100 bin civarında kayıtlı göçmen bulunuyor. Türk halkının sağlığını tehdit edici bir durumla karşılaşmadık. Sağlık Bakanlığı da önlemlerini alıyor. Daha neler yapılacak?
Suriyeli göçmenlerin 250 bine yakını kamplarda kalıyor. AFAD ve Sağlık Bakanlığı Göç İdaresi ile beraber kayıtları düzenli bir şekilde tutuluyor. Çocuk felci riski vardı ve aşılamaları yapıldı. Tabii halkımız için de risk oluşmasın diye İstanbul'da bazı bölgelerdeki çocuklar da aşılandı. Şu anda herhangi bir enfeksiyon riski yok. Bugüne kadar 450 bin Suriyeli hastanede yattı ve 300 bin Suriyeli de ameliyat oldu. 80 bin doğum gerçekleşti. Suriyelilere sağlık kartı verilecek ve Türkiye'ye ve kendilerine risk oluşturmayacak şekilde takipleri yapılmaya devam edilecek. SGK da Suriyeliler için Mernis'e benzer özel bir sistem geliştiriyor.
