Her biyografik çalışma, ayrıca bir anlama ve yorumlama çabasıdır. Ele alınan şair, yazar veya ressam anlatılırken belirli bir zaviyeden yoruma tabii tutulur. Onun şahsiyeti, hayatı ve eserleri hangi anlama gelmektedir, gelecektir, yanlış mı anlaşılmıştır; yanlış anlaşılmasının sebepleri nelerdir; peki doğru anlamak için nasıl yaklaşmak ve yorumlamak gerekmektedir... Bütün bunlar biyografik kitapların özellikleri arasındadır, belki de o çalışmanın yapılması gerektiğine dair ilk fikrin ortaya çıkmasını sağlayan etkenlerdir.
Duran Boz'un, “Büyük Doğu'nun Ruhu Necip Fazıl Kısakürek” adlı biyografi çalışması daha çok anlamaya dönüktür. Fakat bu, onun yorumlama yön ve gücünün zayıf kaldığını göstermez. Yazarın, önce anlamak sonra yorumlamak şeklinde bir yol izlediği söylenebilir. Tabii Necip Fazıl'ı bütünüyle anlamak diye bir şey yoktur. Hiç kimse hiçbir insanı bütünüyle anladığını ve anlattığını iddia edemez. Fakat anlama çabası içinde olduğu iddia edilebilir. Büyük Doğu'nun Ruhu böyle bir anlama ve anlatma çabasının ürünüdür. Eserin sıcaklığı ve okuyucuyu hemen sarıp sarmalaması da bu yüzdendir belki de.
Duran Boz, Necip Fazıl'a dair verdiği bilgilerin sağlamlığına ayrı bir önem gösterir. Bu yüzden olsa gerek daha çok Necip Fazıl'ın otobiyografik kitaplarından yararlanır. Herkesin farklı beyanlarda bulunduğu, ihtilaflı konulara pek girmez. Zaten amaç, onu olabildiğince net bir aynadan göstermektir.
- Büyük Doğu'nun Ruhu Necip Fazıl Kısakürek
- Duran Boz
- Cümle Yayınları
- Haziran 2016
- 160 sayfa
Yine denilebilir ki hiçbir kitap yazarından ayrı değerlendirilemez, anlaşılamaz. Bu genelleme en çok da Necip Fazıl için geçerlidir belki de. O, hayatı yekpare yaşamış bir şahsiyet. Onun şiiriyle düşüncelerini, piyesleriyle araştırmalarını ayrı düşünemediğimiz gibi sanatı ve düşünceleriyle hayatını da ayrı değerlendiremeyiz. Her biri diğerinin anahtarı konumundadır çoğu zaman. Şiiriyle tanıştığımızda düşüncelerinin kaynağını, düşünceleriyle uğraştığımızda şahsiyetinin nüvelerini elde edebiliriz. Kitap da bu esastan yola çıkılarak yazılmış gibi. Boz, Necip Fazıl'ın eserlerinde boy gösteren şahsiyeti ve hayatı yakalamaya çalışmış. O şahsiyet ve hayat, Büyük Doğu idealini, sanatını ve fikriyatını ortaya çıkarmıştır çünkü. Birini anlamadan diğerini anlamak mümkün değildir. Bu açıdan eser, sağlam bir hareket noktasına sahiptir.
Duran Boz, Necip Fazıl'ın hayatını, eserlerine kaynaklık ettiği kadarıyla, yani ana hatlarıyla yazmıştır. Çizdiği Necip Fazıl portresinde fazla veya eksik çizginin kalmamasına dikkat etmiştir. Bu portrede ağırlık kazanan şiire ve Büyük Doğu idealine ise geniş yer vermiştir. Duran Boz bunlara nasıl yaklaşmamız gerektiğini de anlatır. Yaklaşmayı; yani doğru anlamak ve yorumlamak için göstermemiz gereken çabayı… Necip Fazıl'ın diğer yönlerini ise, bu merkezi daha belirgin kılacak biçimde kaydeder. Duran Boz, Necip Fazıl'a dair öz bir biyografi çalışması ortaya koymak ister.
Özlük, kitabın dilinde de görülebilir. Fazlalıklarından arınmış, eksiklerinin bulunmamasına da çokça özen gösterilmiş bir dildir bu. Duran Boz, Necip Fazıl'ın sanat ve düşüncelerini yoğun, kısa, onların özünü ortaya çıkarak şekilde ele alır. Okuyucularla Necip Fazıl arasına kısa, sağlam bir köprü atmak ister. Başarır da bunu; Büyük Doğu'nun Ruhu'ndan sonra okuyucu kendine yeniden bir Necip Fazıl okuma programı hazırlamak isteyebilir.
