Kudüs nerede? Kudüs'ün önemi nedir? sorularının yanıtı haberimizde. ABD Başkanı Trump'ın Kudüs'ün İsrail'in başkenti olarak tanımaya hazırlanacağı haberleri sonrasında ülkemizde ve dünyada birçok devlet tarafından tepki yağıyor. Müslümanların kutsal mekanlarından biri olan Kudüs, Kur'an'da ve Peygamber Efendimiz'in (s.a.v.) hadislerinde geçmektedir. Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD'nin bu kararının bölgede ciddi zararları olacağını ifade etti. Erdoğan, Kudüs bizim kırmızı çizgimizdir diyerek. Böyle bir kararla Türkiye İsrail ilişkilerinin bozulacağını söyledi. Bu kadar büyük öneme sahip olan Kudüs nerededir? İşte ayrıntılar...
Kudüs konum itibariyle nerede? sorusunun yanıtı: Kudüs konumu itibariyle İsrail ve Filistin'in orta noktasında yer almaktadır. Bu nedenle her iki ülke için de büyük öneme sahip olmaktadır. Kudüs'ün diğer ismi, İsrailliler tarafından Jarusalem olarak bilinmektedir.
Kudüs, üç semavi din için kutsaldır. Müslümanlar için Kudüs üçüncü en kutsal şehirdir. İslamiyet’te Kudüs, Milattan sonra 610 yılında ilk Kıble olmuştur ve Kur’ana göre Hz. Muhammed (s.a.v.), 10 yıl sonra Miraç’a bu şehirden çıkmıştır.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kudüs'teki son gelişmelerle ilgili olarak Sudan Devlet Başkanı Ömer El Beşir ile telefon görüşmesi yaptı. Görüşmede, Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma girişiminin, Ortadoğu'da barış ve istikrarı son derece olumsuz etkileyeceği vurgulandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ortadoğu'da adil ve kalıcı bir barış için 1967 sınırları dahilinde başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız ve egemen bir Filistin devletinin vücut bulmasının şart olduğuna dikkati çekti.
ABD Başkanı Donald Trump, ABD'nin Kudüs'le ilgili yeni yaklaşımını açıklayarak, "Kudüs'ü resmen İsrail'in başkenti olarak tanıma zamanı gelmiştir. Dışişleri Bakanlığına, Tel Aviv'deki büyükelçiliğimizin Kudüs'e taşınması için hazırlıklara başlaması talimatını verdim." dedi.
ABD Başkanı Trump, Beyaz Saray'da yaptığı açıklamada, ABD'nin Kudüs'le ilgili yeni yaklaşımını ilan etti.
İsrail ile Filistin arasındaki sorunlara yeni bir perspektifle bakmak gerektiğini dile getiren Trump, ABD'nin Kudüs'ü, resmen İsrail'in başkenti olarak tanıdığını belirtti.
1995 tarihli "Kudüs Yasasına" atıf yaparak o tarihte ABD'nin Kudüs'ü İsrail'n başkenti olarak tanıması ve büyükelçiliğini de Tel Aviv'den Kudüs'e taşıma tavsiyesinde bulunduğunu hatırlatan Trump, "20 yıldan uzun süredir tüm başkanlar bu yasanın gereğini yapmayı ertelediler ve buna gerekçe olarak barış çabalarını gösterdiler. Bu sürenin ardından şu anda daha önce olmadığı kadar İsrail ile Filistin arasında kalıcı bir barışa yakınız. Dolayısıyla şu anda Kudüs'ü resmen İsrail'in başkenti olarak tanıma zamanı gelmiştir." şeklinde konuştu.
Trump, Tel Aviv'deki Amerikan Büyükelçiliği konusunda ise, "Dışişleri Bakanlığına, Tel Aviv'deki büyükelçiliğimizin Kudüs'e taşınması için hazırlıklara başlaması talimatını verdim." açıklamasını yaptı, ancak elçiliğin taşınmasıyla ilgili herhangi bir zaman çizelgesi öngörmedi.
Söz konusu adıma rağmen İsrail ile Filistin arasındaki barış süreci için çok ümitli olduğunu dile getiren Trump, "ABD olarak İsrail ile Filistin arasında iki devletli çözümü hala destekliyoruz." değerlendirmesini yaptı.
Cumhuriyetçiler uzun süredir ABD'nin Tel Aviv Büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınması gerektiği hususunu dile getiriyordu; ancak şimdiye kadar hiçbir Amerikan hükümeti, İsrail'in başkentinin Kudüs olduğu yönünde resmi bir adım atmamıştı.
ABD yönetiminin, 1995'teki Kudüs Büyükelçilik Yasası'na göre İsrail'in başkenti Tel Aviv'deki büyükelçiliğini Kudüs'e taşıması öngörülüyordu. Ancak söz konusu yasa 21 senedir Bill Clinton, George W. Bush ve Barack Obama'nın başkanlık dönemlerinde her 6 ayda bir "ulusal güvenlik" gerekçesiyle erteleniyordu.
Doğu Kudüs'ü 5 Haziran 1967'de işgal eden İsrail, 1980'de tek taraflı olarak kentin doğusunu ve batısını "birleşik başkenti" ilan etti.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BGMK), 1980'de kabul ettiği 478 sayılı kararla, İsrail'in ilhak ve başkent ilanını geçersiz saydı.
BMGK kararı çerçevesinde, ABD dahil uluslararası toplum Doğu Kudüs'ün işgal altında olduğunu kabul ediyor.
İsrail yönetimini tanıyan tüm ülkelerin büyükelçilikleri Tel Aviv'de bulunuyor. Hiçbir ülke, Kudüs'ü ya da doğu ve batı bölümlerini başkent olarak kabul etmiyor. ABD, Trump'ın hamlesiyle Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıyan ilk ülke oldu.
Uluslararası toplumun tepkisini çeken Trump yönetimi, bölgenin kaosa sürükleneceği ve İsrail-Arap ihtilafının daha da çözümsüz hale geleceği uyarılarını göz ardı etti.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, açıklamalarda bulundu: "Kudüs bizim kırmızı çizgimizdir. Kudüs’ün tarihi statüsünün muhafazası tüm Müslümanlar açısından tarihi bir öneme sahiptir. Kudüs sadece İsrail’in yahut Yahudilerin Musevilerin değil Müslümanların ve Hristiyanlarının haklarının olduğu önemli bir şehirdir. İslam İşbirliği Teşkilatı da her türlü girişimin tanınmayacağını ifade etmiştir. Ürdün devletinin Filistin’deki vakıf mallarının korunmasında özel bir sorumluluğu bulunmaktadır. Biz de bu çerçevede Ürdün yönetimiyle çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Ürdün kralı bugün ülkemizi ziyaret edecekler ve diğer konuların yanında Filistin ve Kudüs meselesi görüşmenin gündeminde yer alacaktır.
Kremlin, ABD Büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınmasının İsrail-Filistin ilişkilerini daha kötüye götüreceğini açıkladı. ABD Başkanı Donald Trump’ın ABD Büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınması söylemlerine karşılık Kremlin, ABD Büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınmasının İsrail-Filistin ilişkilerini daha kötüye götüreceğini açıkladı. Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, “Ancak henüz alınmamış olan kararları tartışmayacağız” dedi.Bu akşam saatlerinde ise ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs kararını açıklaması bekleniyor.
Trump'ın Kudüs kararıyla ilgili, bir diğer açıklama da İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson'dan geldi.
Johnson Brüksel'de yaptığı açıklamada, "Bekleyelim ve Başkan'ın ne söyleyeceğine bakalım. Ancak haberleri görüyoruz ve kaygı duyuyoruz. Çünkü Kudüs'ün, İsrailliler ile Filistinliler arasındaki nihai anlaşmanın bir parçası olması gerektiğini düşünüyoruz." ifadelerini kullandı.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi, ABD Başkanı Donald Trump'a, alması beklenen Kudüs kararıyla Ortadoğu sorunlarını daha da karmaşıklaştırmanın gereği olmadığını söyledi.
Mısır cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamaya göre Trump İsrail'deki Amerikan büyükelçiliğini Kudüs'e taşıma kararı konusunda konuşmak üzere dün Sisi'yi telefonla aradı. Yazılı açıklamada, Sisi'nin Trump'ı, "Ortadoğu'da barış fırsatını tahrip edecek adımlar atılmaması" konusunda uyardığı belirtildi.
Açıklamada, "Mısır Cumhurbaşkanı, Mısır'ın Kudüs'ün yasal yapısının uluslararası referanslar ve ilgili Birleşmiş Milletler kararları çerçevesinde korunması yönündeki duruşunu teyit etti." denildi.
Mescid-i Aksa'da okunan cuma hutbesinde, ABD Başkanı Donald Trumpın Kudüs'ü "İsrail'in başkenti" olarak tanıma kararının reddedildiği belirtilerek, İslam dünyasından yükselen kınama ve benzeri açıklamaların Kudüs'e bir faydasının olmadığı ifade edildi.
İşgal altındaki Doğu Kudüs'ün Eski Şehir bölgesinde bulunan Mescid-i Aksa'da Şeyh Yusuf Ebu Suneyne tarafından okunan cuma hutbesinde, "Mescid-i Aksa'ya bakın, nasıl da hürmeti ihlal ediliyor, baskınlara maruz kalıyor. Ancak zalim uygulamalar ümmetin kuvvet, sebat ve imanını arttırır." ifadelerine yer verildi.
İslam dünyasındaki parçalanmışlığa dikkati çeken Şeyh Ebu Suneyne, "İslam dünyası ABD yönetiminin Kudüs ile ilgili aldığı kararına karşı büyük bir öfke içindedir. Bu karar bizim için geçersizdir." dedi.
Şeyh Ebu Suneyne, Kudüs'ün Arap-İslam kimliğine vurgu yaptığı hutbesinde, İslam dünyasına da birlik ve beraberlik çağrısı yaptı.
Mescid-i Aksa'da kılınan cuma namazının ardından Harem-i Şerif'in avlusunda toplanan yüzlerce Filistinli, Kudüs ve Mescid-i Aksa lehine sloganlar attı.
ABD Başkanı Trump'ın Kudüs kararını sloganlarla protesto eden öfkeli kalabalık, Kıble Camisi'nin önünden Kubet'us-Sahra'ya oradan da yine Harem-i Şerif'in Meclis Kapısı'na kadar yürüdü.
Gösteride ayrıca Filistin yönetiminin İsrail ile yürüttüğü barış görüşmelerini sonlandırması yönünde sloganlar atıldı.
