Ortadoğu'nun en karanlık oyuncularından biri olan İran, bölgedeki enerji pazarını kontrol edebilmek için son beş yıldır büyük bir mücadele içinde. Tarihte olduğu gibi bugünde Ortadoğu'nun kirli örgütleriyle masaya oturan Pers aklı, Rusya ve PKK ile birlikte bölgede büyük bir oyunun peşinde. Her ne kadar Ortadoğu'daki gelişmelerde ön planda Ruslar ve PKK görünse de stratejik açıdan bu iki aktörü de Tahran yönlendiriyor.
Amerika Birleşik Devletleri bölgede bir numara güç olmaktan vazgeçmeye başladıktan sonra Ortadoğu'da taşlar yerinden oynamaya başladı. Tam da bu dönemde Türkiye'nin desteğini alan muhalifler Esed'i köşeye sıkıştırmıştı ve Baas yönetiminin Suriye'de yıkılması an meselesiydi. Bu dönemde sahneye Pers aklı çıktı ve İran'ın Ortadoğu'daki en karanlık ismi Kasım Süleymani Putin'le masaya oturdu.
Esed'e yardım için Ruslar hava desteği vermezse muhalifler Baas rejimini düşürerek Suriye devrimini tamamlayacaktı. Kirli ittifakta anlaşılan konu; İran, Hizbullah üzerinden karadan; Ruslar da havadan Suriye'ye müdahale edecekti. Rusları masadaki teklif cezbetmişti. Çünkü Akdeniz'de ve Ortadoğu'da ABD'nin olmadığı bir dönemde varlık göstermenin tam sırasıydı. Lazkiye'deki Rus hava üssünün de devamı için Esed'in yıkılmaması gerekiyordu.
Bu dönemde Türk jetlerinin Rus uçağını düşürmesi Türkiye'nin bu ittifaka verdiği en net mesajdı. Tüm çabalara rağmen “Türkiye bölgede ben de varım!” demişti.
Rusya'nın bölgeye gelişinin bir diğer nedeni de petrol sevdası. Özellikle düşen petrol fiyatları Rus ekonomisini dibe çekti. Ülkede sanayi ve teknolojik gelişmeler adına ekonomik yatırımlar kısıtlı. Bütün bir ülkenin kaderi adeta petrol ve doğalgaz'a bağımlı.
Azeri ve Kürt doğalgazı, Rus enerjisinin en büyük iki rakibi. Her iki enerji aktörünün de rezervlerini batıya ulaştırabilmesi için Türkiye'ye ihtiyacı var. İşte bu enerji koridorunu gören Rusya, Türkiye'nin güvenliğini tehdit etmek istiyor. Burada da en büyük müttefiki PYD/PKK ve yandaşı İran.
Türkiye'ye karşı mezhepçi politikalarını yürütemeyen İran, Rusya ile birlikte güneyde PYD koridoru oluşturarak Kuzey Irak Gazının Türkiye üzerinden geçmesini engellemek için çabalıyor. Pers aklı böylelikle Kürt enerjisinin doğrudan değil, iyi ilişkiler kurduğu Bağdat yönetimiyle paylaşarak PYD'nin kontrol ettiği bölge üzerinden Avrupa'ya göndermek istiyor.
Bölgede kendinden başka güç istemeyen PYD /PKK, Rus ve İran emelleri doğrultusunda kirli ittifaka ortak oluyor. Kürtlere ihanet etmek pahasına Türkiye ve Kuzey Irak'a saldıran PYD/PKK ittifakı, Rusya'nın isteği doğrultusunda kuzey ırak gazının batıya ulaşmasına engel olmak için büyük bir mücadelenin içinde. Siyaseten her ne kadar sözde özerklik kavramından bahsetseler bile bugün aslında PKK'nın en büyük derdi, Kuzey Irak-Türkiye ittifakından doğacak bölgesel bağımsız güce engel olmak.
Suudi Arabistan günde on milyon varil petrol ihraç eden Ortadoğu'nun en önemli enerji aktörlerinden biri. Bu petrolün yarısı doğu eyaletlerindeki sahalardan geliyor. Bu bölgede ise Şiiler çoğunlukta. Ülke nüfusunun yüzde 15'ini oluşturan Şiiler'in tamamına yakını petrol çıkan doğu eyaletlerinde yaşıyor.
Hal böyle olunca Ortadoğu'da kendine en büyük rakip olarak Suudi Arabistan'ı gören İran, elini ateşe sokmadan güç devşirebilmenin peşine koyuluyor ve Suudi Arabistan'ın enerji gücüne göz dikerken mezhepçiliği öne sürerek Suud'ları köşeye sıkıştırmayı planlıyor.
Son elli yılda bölgesel etkinliğini arttırarak enerji pazarına hakim olmak isteyen İran daha önceki yılarda sahada illegal örgütlere maddi ve manevi destek vererek sıcak çatışmaların içinde kaldı. Ancak Hasan Ruhani'nin Cumhurbaşkanı olmasıyla bölgesel stratejilerini değiştiren Tahran yönetimi bölgede diplomatik ilişkilerin ne denli önemli olduğunun farkına vardı; küresel aktörlerle işbirliğine girişmeye başladı. Bir yandan eski alışkanlıklarını devam ettirerek karanlık örgütlerle işbirliği yapan Ruhani yönetimi diğer yandan da bölgedeki gelişmelerde diplomatik yollardan güç devşirme peşinde.
