Daha önce bu köşeden kamu kurumlarına sınavsız girişlerin "ana giriş kapısı" olan istisnai kadrolardan bahsetmiş ve süreci anlatmıştık. Merak eden okuyucularımızın istisnai kadrolarla ilgili yazılarımızı okumalarını öneririz. Bu yazımızda ise istisnai kadrolar dışında kamu kurumlarına sınavsız girişleri izah etmeye çalışacağız.
Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik"in Ek 4 üncü maddesinde kamu kurumlarına kimlerin sınavsız olarak atanacağı tek tek sayılmıştır. Buna göre, üniversitelerin fakülte veya dört yıllık yüksekokullarından mezun olup, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesindeki genel şartları taşıyanlardan sınavsız atanacakları sıralayalım.
1- Olimpiyat Oyunları, Parolimpik Oyunları, Üniversiad Oyunları, Akdeniz Oyunları ile Dünya Askeri Oyunlarında ferdi ve takım müsabakalarında ilk üç dereceye girenler.
2- Uluslararası Olimpiyat Komitesinin tanıdığı spor dallarının büyükler, gençler ve ümitler kategorilerinde Dünya ve Avrupa şampiyonaları ile Uluslararası Askeri Sporlar Konseyince yapılan Dünya ve Avrupa şampiyonalarında ilk üç dereceye girenler.
3- Yukarıda belirtilen yarışmaların takım sporlarında en az on kez ülkemizi temsil ederek milli sporcu belgesi almış olanlar.
Yukarıda saydıklarımız kendi istekleri üzerine, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünde münhal bulunan sportif eğitim uzmanı ve antrenör kadroları ile öğretmenlik için aranan diğer özel şartları da taşımaları kaydıyla Milli Eğitim Bakanlığında münhal bulunan beden eğitimi branşında öğretmen kadrolarına atanırlar.
3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu"nun ek 1 inci maddesinde kimlerin sınavsız olarak kamu kurum ve kuruluşlarının memur kadrolarına atanma hakkı olduğu açıkça belirtilmiştir. Ayrıca, bu Kanunda sürecin nasıl işleyeceği de izah edilmiştir. Konunun detayları ise bu madde gereğince çıkarılan "Terörle Mücadele Kanunu Kapsamında Kamu Kurum Ve Kuruluşlarında İstihdam Edilecekler Hakkında Yönetmelikte" açıklanmıştır.
Bu Kanunda belirtilen kamu kurum ve kuruluşları; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memur kadroları ile sözleşmeli personel pozisyonlarının ve sürekli işçi kadrolarının %2"sini Kanunda belirtilen hak sahiplerinin istihdamı için ayırmak zorundadır. Dolayısıyla bu Kanun çerçevesinde yapılan atamalar da sınavsız olarak yapılmaktadır.
Ayrıca, yukarıda yer verdiğimiz 3713 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesi kapsamında 31/12/2015 tarihine kadar yapılacak atamalar, yılı merkezi yönetim bütçe kanunlarında yer alan kısıtlamalara tabi tutulmamaktadır.
657 sayılı Kanunun 4/B maddesine göre kamu kurumlarındaki sözleşmeli pozisyonlara atanabilmek için Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar KPSS sınavına girmiş olma şartı vardır. Ancak bazı sözleşmeli pozisyonlara KPSS şartı aranmaksızın atama yapılabilmektedir. Buna göre sınavsız atanacakları şu şekilde sıralayabiliriz.
1- Kamu kurum ve kuruluşlarının yurtdışı teşkilatlarında istihdam edilecek personel, yabancı uyruklular ve yükseköğretim kurumlarının gemiadamı pozisyonları ile araştırma-geliştirme projelerinde proje süreleri ile sınırlı olmak üzere istihdam edecekleri personel ile Avukat (Kısmi Zamanlı), Diş Tabibi, Eczacı, Gemi Adamı, Kaptan, Pilot, Tabip, Uçak Kontrol Ve Bakım Makinisti, Uçuş Teknisyeni, Uzman Tabip, Helikopter Makinisti, Uzman(Tıpta Ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliğine Göre).
2- 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesi ve bu maddeye yapılan atıflara istinaden istihdam edilecek sözleşmeli personel.
3- Emniyet Genel Müdürlüğünde bu Esaslar kapsamında istihdam edilmek üzere alınacak tam zamanlı avukat unvanlı sözleşmeli personel pozisyonları.
4- KPSS şartı aranmaksızın sadece mesleki uygulamalı sınav sonucuna göre hizmete alınacak sözleşmeli personel pozisyon unvanları şunlardır:
Dans Uzmanı, Deniz Trafik Başkılavuzu, Deniz Trafik Kılavuz Yardımcısı, Deniz Trafik Kılavuzu, Derici, Dispeç, Dokumacı-Öğretici, Editör, Foto Dizgi Operatörü, Fotoğrafçı, Fresk Ressamı, Hattat, Heykeltraş, Işıkçı, İşaret Dili Tercümanı, Kalemkar, Kameraman, Kostüm Kreatörü, Kostümcü, Kurşuncu, Mizanpajcı, Mücellit, Müzikçi, Nota Ressamı, Sedefkar, Senarist, Seramikçi, Tasarımcı, Tashihçi, Taş İşleyici, Tonmaister, Vitray Ustası, Yapımcı, Yayın Koordinatörü, Yazma Eser Pataloji Uzmanı, Yazma Eser Uzmanı, Yönetmen, Restoratör.
5502 sayılı Kanunun 28 inci maddesi gereğince Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığında istihdam edilen sözleşmeli bilişim uzmanları için de KPSS şartı aranmamaktadır. Ancak, bu Kurum çıkarmış olduğu usul ve esaslar çerçevesinde bilişim uzmanı alırken KPSS şartı aramamakla birlikte sözlü sınav yapmaktadır. Bu pozisyonlarda görev yapan personel kamu kurumlarında en yüksek ücret alan grup arasında yer almaktadır. Tavan ücretin brüt 3.757,34 * 5 = 18.786,7 TL olduğu düşünüldüğünde konu daha iyi anlaşılacaktır.
Ak Parti iktidarının en başarısız olduğu alan maalesef personel konularıdır. Süreç incelendiği takdirde personel konularında en 30 yıllık ve güncel olmayan mevzuatla personel konularının idare edildiği ve zikzakların sıklıkla yaşandığı görülecektir. Uzunca bir süredir dillerden düşürülmeyen personel reformuna bir türlü sıra gelmemiştir.
Ayrıca süreç içerisinde personel konularında yaşanan zikzaklar nihayetinde koskoca bir başarısızlığı beraberinde getirmiş, büyük heveslerle başlanılan istihdam biçimlerinden biranda vazgeçilmiştir. Bu köşede yer verdiğimiz bazı önerilerin yıllar sonra uygulamaya konulması ise bu alandaki boşluğun açık göstergesidir diye düşünüyorum. Keşke bu köşede dile getirdiğimiz konuları okuma zahmetinde bulunan birileri çıksa da hali pür melalimiz görülse. Dost acı söylüyor, ama gerçekler ve "her şey inşallah güzel olacak" parolası değişmiyor. Çünkü, bizim kitapta ümitsizlik diye bir kavram yok.
