Görevde yükselme sınavı yapılmadan istisnai yöntemlerle yapılan atamalar birçok kamu kurumunun sıklıkla başvurduğu önemli bir yöntem haline gelmiştir. Sayıştay 7. Dairesi 2014 yılında vermiş olduğu bir kararla örnek bir karara imza atmıştır.

Bu kararda; … Belediyesinde şef olarak çalışırken başkan yardımcılığına ve 6 ay başkan yardımcısı olarak görev yaptıktan sonra Emlak ve İstimlak Müdürü kadrosuna atanan ..’nun, atanma işleminin yönetmeliğe aykırı olması sebebiyle kamu zararına neden olunduğu ifade edilerek şu açıklamalara yer verilmiştir;

Şef olarak çalışan … 12.9.2012 günlü Belediye Başkanı … imzalı olur ile Belediye Başkan Yardımcılığı'na atanmış, 17.4.2013 tarihine kadar Başkan Yardımcılığı'nda kalmış, 16.4.2013 günlü Belediye Başkanı … imzalı olur ile de 1.derece kadrolu Emlak ve İstimlak Müdürü kadrosuna atanmıştır. … 6.9.2010 tarihli Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi önlisans (iki yıllık) diplomasına sahiptir. … Başkan Yardımcılığı'nda yönetmeliğin 20/c maddesinde istenen 6 aydan fazla çalışmıştır. Yönetmeliğin 20/c maddesinde; “Bu yönetmelik kapsamı dışında bulunan daha üst görevlerde, en az altı ay süreyle çalışmış olanlar, aranan şartları taşımaları kaydıyla, bu yönetmeliğin 5'inci maddesinde yer alan “yönetim”, “araştırma, planlama” ve “hukuk” hizmetleri gruplarında gösterilen kadrolara sınavsız atanabilir” denildiğinden ve yönetmeliğin 5. maddesinde müdürlüğe atanmak için “fakülte veya en az dört yıllık yüksekokul mezunu olmak,” şartı istendiğinden dolayı iki yıllık yüksekokul (ön lisans) mezunu olan … müdürlük kadrosuna atanması mümkün değildir.

Dolayısıyla müdürlüğe atanmak için gerekli öğrenim şartı tutmadığından, 1. dereceli Emlak ve İstimlak Müdürlüğü'ne ait kadronun özel hizmet tazminatı ile 666 sayılı KHK ile verilen ek ödemeyi alamaz. … % 135 özel hizmet tazminatı ödenmiş ise de, şef olarak alacağı özel hizmet tazminatı % 60’dır. Yine 1.100 yan ödeme puanı yerine 700 puan almalıdır. 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin ek 9. maddesi eki (I) sayılı cetveldeki ek ödeme oranlarından % 170 yerine % 105’i alması gerekmektedir.

Öte yandan, söz konusu hatalı atama işlemiyle ilgili olarak gerçekleştirme görevlilerinin yetki ve sorumluluklarının, dolayısıyla kamu zararının oluşmasında kasıt, kusur veya ihmallerinin bulunmadığı değerlendirildiğinden bu kişilerin sorumlu tutulmaması; ancak …’ın (İns. Kay. Ve Eğitim Müd.) gerçekleştirme görevlisi olarak değil, atama onayını teklif eden İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürü olarak sorumluluğa dahil edilmesi gerekmektedir.

Bu itibarla; Belediye Başkan Yardımcısı olarak görev yapmış olan …’nun Emlak ve İstimlak Müdürlüğü'ne atanabilmek için dört yıllık üniversite mezunu olması gerekirken, iki yıllık ön lisans mezunu olması nedeniyle, mevzuat aykırı olarak gerçekleştirilen atama işleminden dolayı oluşan kamu zararının tamamının ilgililerden tahsili gerekmektedir.

Bu konuda Devlet Personel Başkanlığı'nın görüşü Sayıştay’dan farklıdır. Nitekim 28/12/2006 tarihli ve 23872 sayılı görüşünde;daha önce bölge müdür yardımcısı unvanlı kadroda asaleten görev yapmış olmanız kaydıyla, iki yıllık öğrenim mezunu olunsa da bu unvanın kazanılmış hakkınız olduğu değerlendirilmekte ve Atatürk Orman Çiftliği'ne ait ticaret müdürü kadrosuna atama yapılabileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak birçok kamu personelinin canı yanmadan görevde yükselme yönetmeliğinde düzenleme yapılması gerekli olmuştur.

Garip ama genellikle uç örnekler belediyelerde yaşanmaktadır. İsteyerek veya istemeyerek literatüre yeni kavramlar kazandırmaktadırlar. Bunlardan birisi de Sayıştay’ın tespit ettiği zincirleme vekalet uygulamasıdır. Sayıştay’ın 2014 tarihli kararında tespit edilen zincirleme vekalet uygulamasında ilginç tespitlere yer verildiği görülmektedir. Bu kararı birlikte okuyalım ve uyanıkların neler yaptığını görelim

Kararda şu ifadelere yer verilmiştir;…Belediyesinde müdür kadrolarıyla ilgili olarak zincirleme vekâlet uygulamasına gidildiği, her bir müdürün diğer müdürün yerine geçici olarak ayrılma gerçekleşmediği halde vekaleten baktığı ve böylelikle vekâlet müessesesinin amacı dışında kullanılması nedeniyle kamu zararına yol açıldığı görülmüştür. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Vekalet Görevi ve Aylık Verilmesinin Şartları” başlıklı 86’ncı maddesinde, memurların kanuni izin, geçici görev, disiplin cezası uygulaması veya görevden uzaklaştırma nedenleriyle işlerinden geçici olarak ayrılmaları halinde yerlerine kurum içinden veya diğer kurumlardan veya açıktan vekil atanabileceği hükme bağlanmıştır.

Yine 17/04/2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar’ın 9’uncu maddesinde de hangi hallerde vekalet aylığı verileceği açıklanmıştır. Bu BK Kararı uyarınca vekalet ettikleri kadro veya görevler için bu karar uyarınca öngörülen zam ve tazminatların toplam net tutarının, asli kadro veya görevleri karşılığında fiilen aldıkları zam ve tazminatların toplam net tutarından fazla olması halinde, aradaki fark; 657 sayılı Kanun'un 175'inci maddesindeki oranlar dikkate alınmaksızın, vekalet görevine başlanıldığı tarihten itibaren ve vekalet görevinin fiilen yapıldığı sürece ödenecektir.

Ayrıca, 666 sayılı Kamu Görevlilerinin Mali Haklarının Düzenlenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname’nin 1’inci maddesiyle 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen ek 9’uncu maddesinde de vekalet nedeniyle ek ödemenin hangi şartlarda ödeneceği ifade edilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre, vekalet görevi nedeniyle ilgililere zam ve tazminat farkı ile ek ödeme farkının ödenebilmesi için vekaletin, 657 sayılı Kanun’un 86’ncı maddesinde öngörüldüğü şekilde yapılması ve bu hususun onayda belirtilmiş olması gerekmektedir.

Öte yandan yapılan incelemede, … Belediyesinde Kültür ve Sosyal İşler Müdürü haricindeki 6 adet müdürün kendi kadroları yerine diğer dolu müdür kadrolarına, bu görevlerde geçici olarak ayrılma gerçekleşmediği halde, vekâlet ettirilmek suretiyle kendilerine özel hizmet tazminatı ile ek ödeme farkı ödendiği anlaşılmış bulunmaktadır.

Bu itibarla, 657 sayılı Devlet Memurları Kanun'un 86’ncı maddesine aykırı olarak, her bir müdürün diğer bir müdüre vekalet ettirilmesi ve söz konusu vekalet görevi nedeniyle kendilerine özel hizmet tazminatı ile ek ödeme farkı ödenmesi nedeniyle oluşan kamu zararının ilgililerden tahsil edilmesi gerekmektedir. Keşke Sayıştay her şeyi böyle inceleseydi, inanın hiçbir sorun kalmazdı.

Bütün okuyucularımın Ramazan Bayramı'nı kutlar, İslam Alemi'nin akan gözyaşının dinmesine vesile olmasını Rabbim'den niyaz ederim.