Bush dönemi, Amerikan politikası olarak hayli tartışılan Büyük Ortadoğu Projesi Demokrat Parti''nin yani Obama''nın iktidara gelmesiyle vaz geçilmiş gibi algılanmaya müsait bir hava estiriliyor. Bu iyimser hava her ne kadar Obama yönetiminin bilinçli olarak vermek istediği bir mesaj olsa da başta Türkiye olmak üzere Ortadaoğu''daki algılanması da bu yönde. Özellikle siyasi iktidarlar ve medya aygıtları Obama''yla rahat bir nefes alarak, BOP yükünü sırtlarından attıklarına inanmamızı istiyor.

Oysa Amerikan sisteminin hegemonik hedef ve işleyiş biçimi, Avrupalı sömürgecilerden farklı. Ve emperyal yöntemleri hakkında fikir sahibi olanlar hükümet-devlet politikalarının Amerika özelinde ne anlama geldiğini kestirebilirler. Tüm kötülükleri “neocon”ların üstüne atarak siyahi Obama sayesinde tozpembe tablolar çizmek en hafifi tabirle fazla iyimserlik olur

İsrail konusunda ilk fiyaskosu açığa çıkan Obama, her şeyin bir anda değişeceğine inanmak isteyenleri fena halde boşa çıkardı. BM Genel Kurulu''nda “nükleer silahlardan arındırılmış bir dünya” çağrısı yaparken aslında nükleer silahların denetimi konusunda İsrail''e yönelik hiçbir şey yapmayacağının ortaya çıkması pek çokları için sürpriz olabilir. Sorun şu ki, Obama, hâlâ seçim kampanyasından çıkmamış gibi herkesi memnun edecek vaatlerde bulunmaya devam ediyor, iyimser olmak isteyenler sanki iktidara gelmemiş, gelmeyecekmiş gibi davranmayı sürdürüyor… Diğer tarafta Netanyahu''nun açıkladığı türden “gizli mutabakat”la Amerikan geleneksel politikalarını değiştirmek niyetinde ve gücünde olmadığı bir kez daha ortaya çıkıyor.

Benzer biçimde Büyük Ortadoğu Projesi''nin artık rafa kaldırıldığını, Bush dönemine özgü savaş politikalarından vazgeçildiğine ikna olmamızı isteyen bir dil de geliştirildi. Bu arada Afganistan''a daha fazla asker gönderilmesini, savaşın fiilen Pakistan''a yayılmasını görmek istemezseniz bu retoriğe kendinizi kaptırabilirsiniz.

BOP''un kültürel ve siyasi boyutuyla hiç de vazgeçilmiş bir proje olmadığını, bölgedeki “modernizasyon ve uyumlu/ılımlı İslam” politikalarından anlamak mümkün.

Ne var ki projenin kültürel boyutu derinden derine uygulanırken sanılanın aksine askeri boyutu da farklı biçimde devam ediyor. Ve Türkiye bu bağlamda her zamankinden daha fazla sisteme entegre ediliyor.

Doğu Avrupa''ya yerleştirilecek füzelerden vazgeçerek Rusya ile arasını düzelten, hatta İran karşısında avantaj elde etmeye çalışan Amerika''nın Akdeniz''e taşıyacağı füze sistemi resmen yeni bir BOP şekline bürünmüş durumda. Türkiye''nin Amerika''dan AB''ye, İran''dan İsrail''e ve İslam dünyasına kadar nerdeyse tüm güçlerin “güvenini” aynı anda kazanma becerisinin ardında bu yeni projede payına ne düştüğünün sorgulamaması önemli bir zaaf.

Türkiye bir yanda enerji gibi alanlarda karşılıklı bağımlılık ilkesini devreye koyarak Ortadoğu''yu birbirine entegre etmeye çalışırken diğer tarafta kendisi de daha üst bir sisteme entegre edilmeye çalışılıyor. Bunun bizi ilgilendiren askeri boyutu daha önce gündeme gelip üstü kapatılan füze sistemine Türkiye''nin entegre edilmesi durumudur.

Füzelerin Doğu Avrupa''dan kaldırılıp Akdeniz''e kaydırılması sanki bizi hiç ilgilendirmiyormuş gibi alınacak yeni Patroit füze sistemi yeterince sorgulanmadı. Hükümetin en yetkili ağızları konuyu geçiştirdiler, Çünkü meseleyi anlamaya ilişkin doğru, uygun soru sorulmadı. Bu konuda Dünya Bülten''ine yazan Ertugrul Aydın''ın analizi ufuk açıcıydı.

Yapılan açıklamalara göre, alınacak füzeler seyyar ve hiçbir ülkeye karşı değil. Şimdilik 4 batarya alınacak; çünkü, demek isteniyor, Yunanistan''da da 4 batarya var. Ne güzel geleneksel silah dengesi böylece sağlanmış olacak…

Mesele bu kadar basit değil. Amerika İsrail''le birlikte bir füze sistemi kuruyor. Pentagon''un yaptığı açıklamaya göre kurulan yeni füze savunma sistemi farklı füzelerin adapte edilmesine imkan veriyor. Yine Pentagon açıklamasına göre bölgedeki ülkelerin bu sisteme entegre olmaları için Amerikan füzeleri bile gerekmiyor. İsrail ya da başka ülke menşeili füzeler bu sisteme kolayca entegre edilebiliyor. Ve ilave ediyor Pentagon adına General James Cartwright, bölge ülkelerinin füze sisteminin maliyetini paylaşma imkanı veriyor.

Bundan böyle Amerika''nın bölgede satacağı füzelerin model ve miktarına ilişkin yapılacak bir gözlem aslında yeni bir askeri hegemonya modelinin şifrelerinin çözülmesi için önemli olacaktır. Yeni tarz bir hegemonik sistem kuruluyor. Obama''nın vaatleri hilafına Amerika''nın hegemonik gücünün bölgede boy göstermekten vazgeçtiği anlamına gelmiyor. Amerikan etkinliği illa kötü anlamına gelmez diyenlerden değilseniz yeni durum hakkında daha fazla fikrî mesai yapmanız gerekecek.