Amerika''nın, Polonya''ya füze savunma sistemini yerleştirmek istemesi, Rusya ile Amerika arasında yeni bir anlaşmazlığa sebep olmuştur. Amerika''nın bu davranışına karşı Rusya, Kallingrad''a füze savar sistemlerini yerleştirmekle mukabele edeceğini ilan etmiştir.

Rusya''nın Gürcistan''a asker göndermesi Amerika ile Rusya arasında yeni bir anlaşmazlığın başlangıcı olmuştur. Birçok yorumcu, bu olayın yeni soğuk savaşın başladığı yönünde birleşmektedirler. Hatta bunun sıcak bir çatışmaya dönebileceğini düşünenler bile vardır.

Öyle sanırız ki, Batı ile Rusya arasında sıcak bir çatışma çıkarsa bunun sebebi Gürcistan''da, Abhazya''da ve Osetya''da olan olaylar olmayacaktır. Batı ile Rusya arasında asıl çatışmaya sebep olacak bir konu vardır ki bu gözden kaçmaktadır. Bu konu Kallingrad konusudur.

Bilindiği gibi Kallingrad, Baltık Denizi''nin Batı kıyısında Rusya''ya ait bir toprak parçasıdır. Ancak Rusya''nın burasıyla karadan hududu yoktur. Rusya ile Kallingrad arasında Belarus, Polonya ve Litvanya gibi üç ayrı devlet bulunmaktadır. Bu devletlerden Polonya Avrupa Birliği üyesidir.

2001 yılında Avrupa Konseyi Kallingrad''ta bir toplantı tertiplemiştir. Bu toplantıya ben de katılmıştım. Oradaki problemler ortaya atıldığında bu problemlerin halledilmesinin ne kadar güç olduğu ortaya çıkmıştır.

Güç problemler

Konulardan bir tanesi şudur: Rus vatandaşları Kallingrad''ı ziyaret etmek isterlerse oraya hangi yolla gideceklerdir? Bu suale komik çareler ileri sürenler olmuştur.

Bazıları Rusya''dan Kallingrad''a hızlı bir tren geçirilmesini, bu trenin başka ülkelerden geçerken yolcu indirip bindirmemesini ve direkt olarak Kallingrad''a geçmesini önermiştir. Bu önerinin tutarsızlığı konunun ne kadar nazik olduğunun bir ifadesidir. Kallingrad konusu çeşitli defalarca tartışılmış olmasına rağmen her defasında, bir çözüm bulunmadan dondurulmuştur.

Son defa Gürcistan''da, Osetya''da olan hadiselere bakarak, Batı ile Rusya arasında anlaşmazlığın Kafkaslar''da olduğunu zannedenler yanılmaktadırlar. Oysa asıl anlaşmazlık Kallingrad''tadır.

Kallingrad''ın konumu, İkinci Cihan Harbi''nin çıkmasına sebep olan Danzig koridoruna çok benzemektedir. Hatırlardadır ki Danzig Almanya''ya ait bir liman şehridir. Buna rağmen karadan irtibatı yoktur. Arada Polonya devleti vardır.. Hitler bu yolu açmak için Polonya''ya saldırmış ve bu olay İkinci Cihan Harbi''nin çıkmasının başlıca sebebi olarak gösterilmiştir.

Bugün de siyasi konjonktürde bir benzerlik vardır. Amerika Polonya''ya füzesavar sistemi yerleştirmek istemekte, buna misilleme olarak da Rusya Kallingrad''a füze yerleştireceğini beyan etmektedir.. Ancak bu füzelerin hangi yolla ve nasıl yerleştirileceği pek açık değildir.

Buraya füze yerleştirilmesi için birkaç ülkenin hava sahasından istifade edilmesi gerekmektedir. Bunun ise ne kadar zor olduğu ortadadır.

Kısaca özetlemek gerekirse Kallingrad Avrupa''nın ortasında Rusya ile Batı arasında çatışmaya sebep olan bir çıbanbaşı gibi durmaktadır.

Birçok yorumcu Rusya ile Batı arasında yeni bir soğuk savaşın başladığı noktasında birleşmektedir. Bu soğuk savaş sıcak bir çatışmaya dönüşecekse bunun Gürcistan''da, Abhazya''da veya Osetya''da olacağını düşünenler vardır. Ama gözden kaçırmamak gerekir ki Kallingrad anlaşmazlığı çok daha tehlikeli olarak ortada durmaktadır.