Bu hafta ihracat cephesinden hoş bir rakam işittik. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Ocak ayında ihracatımız, geçen yılın aynı ayına göre %15 oranında bir artış kaydetti. Hemen ertesi gün açıklanan Gümrük ve Ticaret Bakanlığı istatistikleri de, (her zaman bahsettiğim kapsamdaki fark gereği) %18,1'lik bir yükselişin habercisi oldu. Ciddi oranlar bunlar… O halde incelemek gerek diyerek bugünkü köşemizi buna ayıralım.
Hatırlayacak olursak, ihracatta Kasım ve Aralık aylarında da pozitif gelişmelere şahit olmuştuk. TÜİK'in netleştirdiği verilere göre, 2016'nın son 2 ayında ihracat sırasıyla %9,7 ve %9 oranlarında yıllık artışlar kaydetmeyi başarmıştı. 2017 Ocak ayında ise bu hareket katlanmışa benziyor. Bu bağlamda öncelikle hatırlamak gerekir ki; 2016 Ocak ayında ihracatımız çift haneli bir yıllık bazda düşüş kaydederek yara almıştı. Dolayısıyla da, burada o yaranın önemli ölçüde toparlandığı anlamlı bir baz etkisi gözlemlediğimizi belirtmek gerek.
Peki, ihracatın yıla toparlanarak pozitif bir başlangıç yapmasının ardında hangi pazarlar ve sektörler var derseniz, şimdi de ona bakalım. Kapsamlı bir analiz için başvurduğum veri kaynağı, TİM.
Verileri incelediğimizde, pazarlarımızın çoğunda canlı artışlara rastlıyoruz. Bu artışların hızımıza katkılarına baktığımızda ise, öne çıkanlar arasında Irak göze çarpıyor. Nitekim son yıllarda zayiat verdiğimiz bu komşu pazarda, Aralık akabinde Ocak ayında da süren çift haneli hareketlilik, ihracat gelişimimize 2 puanlık katkı sunmuş gözüküyor. Avrupalı ortaklarımız Fransa ve İspanya da katkı saflarında önlerde yer alırken, Çin'inden Rusya'sına çeşitli ortaklardan fena olmayan destekler gelmiş gözüküyor. Gerçi burada Rusya demişken, Ocak'tan Ocak'a toparlanmanın oransal olarak göz doldurmakla birlikte, gelinen durumun seviye açısından halen eskiye nazaran oldukça zayıf olduğunu belirtmek gerek. Bu noktada ise, daha önce de belirttiğim gibi, yaptırım iptallerinin kapsamlı bir şekilde hayata geçmesine ihtiyacımız var.
Öte yandan ihracat gelişimimize katkı yapan pek çok sektör arasında da, çok net öne çıkanlar var. Bunların bayrak taşıyanı ise, “otomotiv” diyerek başlayayım. Nitekim Ocak'taki şu 15 yüzde puanlık artışın 6,1 puanı, %36,8 yükseliş kaydeden bu sektörümüzden geliyor. Otomotivi ise, sırasıyla 2,6 ve 2,5 puanlık katkılarla kimyevi maddeler-mamuller ve çelik sektörlerimiz izliyor. Dolayısıyla tam tamına 11,2 puanlık desteği, bu 3 sektörden aldığımız anlaşılıyor. Sonraki 3 ise, sırasıyla madencilik, hububat-bakliyat ve yaş meyve-sebze sektörlerinden oluşuyor.
Tabi bu dönemde negatif gelişimlere maruz kalarak hızımızı aşağı çekenler de var. Bu anlamda ise sektörler arasında ilk etapta, hazır giyim, fındık, elektronik ve savunma sanayii göze çarpıyor diyebilirim.
Şimdi bir de iki faktörün kesişimine bakalım: Pazarlarla sektörleri buluşturduğumuzda, %15'lik artışa kimler nerelerde öncülük etmiş dersek;
*Fransa'ya otomotiv
*Singapur'a kimyevi madde ve mamuller
*İtalya'ya otomotiv
*BAE'ye kimyevi madde ve mamuller
*ABD'ye çelik
*Irak'a mücevher
*Birleşik Krallık'a otomotiv
*İspanya'ya otomotiv
*Almanya'ya otomotiv
*Polonya'ya otomotiv ihracatımız, güçlü artışlar çerçevesinde öne çıkan aktörler olarak, binlerce kombinasyonluk listenin yukarısına yerleşiyor.
Öte yandan bu köşeye sığmayan detaylar ne kadarlık bir ihracatı anlatıyor, onu da unutmadan ekleyeyim: 10,5 milyar dolar. Tabii bu arada, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı verilerine dönecek olursak, orada da 11,3 milyar dolarlık bir ihracat kaydı var. Böylelikle son 12 aylık ihracatımız, 144,3 milyar dolar oluyor. Dolayısıyla, 2017 yılında hedeflenen rakama ulaşabilmek için, ilerleyen aylarda daha da güzel rakamlar görmek isteriz.
Azimli ihracatçımıza başarılar…
