|
Yeni bir çağa girerken insanî iletişimin sonu
İnsanî
ilişkilerimizde bir terslik var.
Sahip olduğumuz kitle iletişim araçları, insanlık tarihi boyunca görülmemiş güçte. Bu durumda insanoğlunun daha çok sosyalleşmesi, iletişimini daha da kuvvetlendirmesi beklenir. Ancak tam tersi.
Sanki insan
î
iletişimin sonuna geliyoruz.
Başka türlü iletişimin olacağı bir çağa giriyor insanlık.


Ailelerin iletişim sorunu


Kendi arasında bağları çok güçlü, iletişimi çok dinamik, kalabalık bir ailem var. Yeni kuşak çocuklarımızla, aile bağlarımızı daha da güçlendirmek ve iletişimi arttırmak için sosyal medya ve whatsApp grupları oluşturduk.



İlk başlarda bu durumdan memnunduk. Ancak zamanla aileler arası ziyaretlerin, kişiye özel telefon görüşmelerinin ve mesajlaşmaların azaldığını fark ettik. Dini ve özel günlerde bir araya gelen, görüşen aile üyeleri zamanla bu gruba mesaj yazarak görevini yaptığını düşünmeye başladı. Bununla da kalmadı, iletişimimizde ciddi bir kayıp oluştu. Ailemiz bir araya gelmekte ve sorunlarını tartışmakta zorlanıyordu.



Aile üyelerinden, Sosyolog Ebrar Ak, iletişim ve ilişkileri güçlendirmek için kurulan bu grupların, aslında tam tersi bir etki yaptığını, aile yapısına uygun olmadığı, bu sistemin hemen kaldırılması gerektiğini söyledi. Tüm aile fertleri buna hak verdi ve sosyal iletişim gruplarını kaldırdık.



Bizim ailemiz gibi, geleneksel kültürden gelen ve aile bağlarına önem veren herkeste benzer sorunlar yaşanıyor. Sebebi ne olabilir?



Sosyal medya araçları iletişimi öldürüyor mu?


İletişimin en sağlıklı ve en temel kuralı yüz yüze iletişimdir. Araya konulan tüm iletişim araçları

, aslında insani iletişimden uzaklaş

ıl

masına neden olur. Buna iletişimin araçsallaşması ve insanın yabancılaşması, asosyalleşmesi denir.


Mektup, telefonla başlayan bu araçsallık, bugün Skype, whatsApp, Twitter, Facebook gibi sosyal medya enstrümanlarıyla zirveye ulaşmış durumda. Tüm iletişim araçlarının artmasına, bunlar aracılığı ile iletişim kurmanın kolaylaşmasına rağmen, kişisel iletişim zayıflıyor, toplumsal diyalog azalıyor ve bireysellik artıyor.



Amerika'ya son ziyaretimde toplu taşıma araçlarında, kafelerde, parklarda insanlar arası iletişimin neredeyse sıfıra indiğini görüp şaşırmıştım. Oysa New York en sosyal ve en açık iletişim kuran insanlarıyla (Newyorker) ile meşhurdur. Herkes sahip olduğu araçla iletişim kuruyordu. Başları önde, kulaklarında kulaklık, görmeye ve duymaya kendini kapatmış başka insanlarla doğrudan iletişim kurmayan insanlar beni ürkütmüştü.



Aslında aynı manzara İstanbul'da da sık karşılaştığım bir durumdur. Hepimiz elindeki telefona kafasını gömmüş, etrafıyla bağını kesmiş insanları görüyoruz.



Bazı ailelerde odadan odaya mesajlar üzerinden konuşan karı/kocalar, ebeveyn/çocuklar var. İki kişinin yüz yüze iyi geçindiğini, ancak ayrıyken kurdukları iletişimde sorunlar yaşadığın ve sürekli tartıştığını gördüm. Araçlar üzerinden iletişim kuranların sorunlarını çözmek bir yana, daha agresif, daha negatif olduğunu söyleyebilirim.



Yeni bir dil doğuyor: Emoji


İnsanların yüzleri, elleri ve beden dilleri aslında iletişimin bir parçasıdır. Bunlardan yoksun kurulan tüm iletişim şekilleri sorunludur. Bu açığı kapatmak için oluşturulan semboller (emoji), duygularımızı yansıtmayı amaçlasa da, bu, insanoğlunun bünyesine uygun bir iletişim şekli değildir.



Sosyal medya sayesinde sosyalliğimiz arttı mı ya da iletişimimiz güçlendi mi? Bence hayır. Tuhaf bir şekilde insanoğlunu bireyselleştiren, yalnızlaştıran, başkalaştıran ve en hızlı şekilde bireyi ötekileştiren yapılara dönüştü.


Başka kimlikler, başka yüzler, başka ruh halleriyle kurulan iletişimin, gelecekte ciddi psikolojik etkilerini göreceğiz. Şaşırtıcı

olan, burada cihazın değil, onu esir alan insanın araçsallaşmasıdır.


Sorunlarımızı sosyal medya çözmüyor


Bugün siyasette, toplumsal sorunlarda, bir arada yaşama problemlerinde en büyük zararı veren şey, sosyal medya üzerinden kurulan iletişimdir. Gerçek değildir, tutarlı değildir ve insani asla değildir.


Hiçbir ciddi sorun sosyal medya ya da iletim araçları üzerinden tartışılamaz ve çözülemez. İnsanın doğasına uygun olan yüz yüze konuşmaktır. O zaman herkesin daha insani ve saygın davranacağı kesindir.



Bu durumun böyle devam etmesi halinde gelecekte insani iletişim şeklinin sona ereceğini, “emojilerin” hakim olduğu yeni bir dilin, yeni iletişim şekillerinin hayatımıza hakim olacağını söyleyebiliriz. Dijital devrimin iletişim şekli budur. Bu da yeni bir çağın başlangıcıdır.


Buradan, dijital devrime çok önem veren biri olarak, sosyal medya ya da teknoloji düşmanlığı yaptığım düşünülmesin. Ailemiz, teknolojiyi çok yaygın olarak kullanmaya devam ediyor. Ancak büyüklerimizin bayramını mesajla kutlamıyoruz artık. Sorunlarımızı orada tartışmıyoruz.



Teknolojinin kendisi değil, kullanılı

ş şekli asıl sorunumuz.


#Sosyal medya
#Emoji
#Skype
#whatsApp
#Twitter
#Facebook
8 yıl önce
Yeni bir çağa girerken insanî iletişimin sonu
Mülâhaza etmek
Siyasetçileri bürokratlara kurban etmek
Musallada bir sosyolog daha… Vehbi Başer’in ardından
Taşkent’in öbür yüzü
‘Korkuluk’…