Nefes almak, bizi hayata bağlayan en önemli işlev. Ancak saniyelerle dayanabiliyoruz havasızlığa. Temiz hava özlemi olmayanımız yoktur. Oksijeni ciğerlerimizde hissetmek hep iyi gelir bize. İçimiz daraldığında hemen pencereyi açar ya da kendimizi açık havaya atmak isteriz. Tüm bunlardan anlaşılan temiz hava sadece oksijen kaynağı değil, aynı zamanda moral kaynağıdır bizim için. Tüm bunları bildiği halde niçin bazılarımız ciğerlerini kirli hava ile doldurma gayretindedirler. Sigara bağımlısı olmayan biri için bunu anlamak kolay değil elbette. Sabah ilk iş olarak sigaraya sarılan ve bir nefes çekmeden uyuyamayan birini anlamak için beynimizin bağımlılık mekanizmasını bilmek gerekiyor. Vücuda dışarıdan giren bazı maddelerin beynimizde oluşturduğu etkiler bir süre sonra o maddeyi almadan duramama, rahat edememe hali doğuruyor ki bunun adına “bağımlılık” diyoruz.
Niçin sigara içer insanlar? Bu sorunun tek bir cevabı yok aslında. Sigara içmeye yeni başlayan birine sorduğunuzda bu soruyu genellikle keyif alıyorum, rahat hissediyorum, stresimi alıyor gibi cevaplar alırsınız. Bu cevapların içeriği sigara kullanmaya yeni başlayanların sigaradan bekledikleri etkilerden başka bir şey değildir. Kullanım süresi uzadıkça “onsuz yapamama” hali oluşmaya başlar ve bahane olarak da “alışkanlık” olduğu ve bırakılamadığı söylenir. Süre daha da uzadıkça artık “keşke hiç başlamasaydım ya da bırakmayı kaç kere denedim ama yapamadım “ gibi, pişmanlıklar içeren cümleler kurulmaya başlanır.
Sigarayı diğer bağımlılık yapan maddelerden ayıran en önemli özelliği bedende ve sosyal yaşamda oluşturduğu hasarların hemen değil uzun yıllar sonra ortaya çıkmasıdır. Kullanımı artıran ve sıradanlaştıran da budur aslında. Özellikle bizim kültürümüzde diğer bağımlılık yapıcı maddelerin konumlandığı yer ile sigaranın konumlandığı yer çok farklıdır. Bu, ülkemizde sigara kullanım oranının diğer birçok ülkeden fazla olmasının en önemli nedenidir. Sigara kullanımı normalleştirilmeye çalışılmış ve çalışılmaktadır da. Özellikle toplumda karşılığı olan yazar, sanatçı, düşünür, bilim adamı ve din adamı gibi saygın ve entelektüel bireylerin sigara kullanıyor olmaları bu normalleşme sürecinin en önemli nedenidir. Sigara içmesiyle meşhur şairlerimiz, hocalarımızın olması toplumun bilinç altında bu düşünceyi inceden inceye işlemiştir.
Modern bilimin hastalıkların nedenleri üzerine elde ettiği veriler, sigaranın insan hayatına direkt kasteden en önemli zararlı maddelerden biri olduğunu göstermektedir. Her geçen gün sigaranın oluşturduğu hastalık ve hasarlara yenisi eklenmekte ve bu bilgi zenginliğine rağmen sigara kullanım oranları azalmamaktadır. Buradan anlıyoruz ki, bir maddenin insan bedenine uzun süreler içinde oluşturduğu hasar çok kolaylıkla göz ardı edilebilmektedir. Bu nedenle sigaraya karşı verilen mücadelenin sağlığı koruma mücadelesi yanında mutlaka ideolojik ve inanç tarafı da olmalıdır. Özellikle çocuklar ve gençlerimizin bu inanç ve fikirle yetiştirilmeleri gerekir ki sigaradan uazk durabilsinler.
Anne babalar ile bir araştırma yapsanız, çocuğunun sigara içmesine evet diyecek bir anne baba bulamazsınız. Hatta anne babalar kendileri sigara kullandıkları halde, çocukları sigaraya başladığında hemen telaşlanır ve yardım almak isterler. Oysa sigara kullanmaya başlamanın en büyük nedeni öykünmedir. Çevresinde sigara kullanan ebeveyn, aile büyüğü, arkadaşı olan çocuk ve gençlerin sigarayı deneme riskleri hayli yüksektir. Anne babaların sözel telkin ve uyarıları eylemle beslenmediği zaman bir anlam taşımaz. Evde içmese dahi iki arada bir derede hemen sigara için ortamdan ayrılmaları dahi teşvik etmeye yeter çocukları ve gençleri. O zaman çocuklarının sigara kullanmasını istemeyen ve bundan korkan anne babalar önce siz yarından itibaren sigarayı bırakın bunu tüm aile bireylerine gurur ile açıklayın ve hayatı yakalayın.
