Cadı kazanının biraz erken kaynadığı"na dikkat çekenler olsa da, Ankara''da ANAP lideri Yılmaz''ın ABD dönüşü itibarıyla "Yeni cumhurbaşkanı kim olacak?" tartışmaları önü alınmaz bir hızla devam ediyor. İşte sizlere bol miktarda cumhurbaşkanlığı kulisi.

Öncelikli mesele, şimdiki Cumhurbaşkanı Demirel''in süresi. Eğer devam edecekse, ya süresi uzatılacak ya da yeniden seçilmesi sağlanacak. Her ikisi için de anayasa değişikliği gerekiyor. Peki Demirel bunu ne kadar istiyor. Köşk''e yakın bir kaynağın değerlendirmesi. "Demirel istiyor. Çünkü isteyebileceği başka birşey yok. 1995 ve 1997 yıllarında kendisinin siyasete dönüşüyle ilgili bazı ciddi araştırmalar yaptırdı." Ya bu araştırmaların sonuçları. "Eğer iç açıcı ve davetkar olsaydı, şimdiye kadar duymayan kalmazdı."

Siyaset dünyası Demirel''in süresi için geriye sayım başladığından beri bir "savaş"ı konuşuyor, hem de giderek daha açık ifadelerle. Demirel ve Yılmaz arasında geçtiği anlatılan bu savaşın muhtelif raundları var.

İlk ciddi raundu Demirel aldı. Kurtköy Havaalanı İhalesi yüzünden Yüce Divan''a gitme ihtimali olan Mesut Yılmaz''ı da ilgilendiren "af yasası"nı geri yollayarak. Bir de uzun zamandır ilk defa önemli bir konuda halkın ciddi bir çoğunluğunu arkasına almayı başardı Demirel.

Ancak "elindeki kartları daima iyi saklamayı bilen" Mesut Yılmaz, Eylül ayının tam ortasında atağa kalktı ve ABD''ye gitti. "Kim kiminle, nerede, nasıl ve niçin" sorularının önemli ölçüde cevapsız kaldığı bu gezinin, "cumhurbaşkanlığı" tartışmalarında önemli bir yeri olacağı fısıldandı kulislerde. Kimi iddialara göre Yılmaz kendisi için kulis yapmıştı. Kimilerine göre ise "Demirel''le birkaç yıl daha" mesajı almıştı muhtevası bilinmeyen görüşmelerinde.

Ancak Mesut Yılmaz''ın ABD''den dönüşüyle tartışma birden alevlendi. Peki Yılmaz''ın başlattığı "Demirel''le devam" atağı gerçekten ne anlama geliyordu. Yılmaz''ı tanıyanlara göre bu bir taktik hamleydi ve "tartışmayı erken başlatıp Demirel''i yıpratmayı" hedefliyordu. Bu arada "af yasasının sonucu"yla ilgili de zaman ve manevra alanı kazanmış olacaktı.

Demirel''e bir destek sözü de Ecevit''ten geldi. "Sağlık durumu"nun her vesileyle gündeme geldiği Ecevit''in, bir de anayasa değişikliği gerektiren "lise mezunluğu" sorunu işin içine eklenince, verdiği desteğin "taktik amaçlı" olmadığını söyleyenler ağır basıyor. Ancak DSP içinde Ecevit''i gölge gibi izleyen Hüsamettin Özkan''ın "Cumhurbaşkanlığı için her halükarda anayasa değişikliği olacak. Neden siz olmayasınız" dediği de ortalıkta dolaşıp duran iddialar arasında. Tartışmaya çok geçmeden Erbakan da katıldı. Demirel''in süresinin uzatılmasına "yeşil ışık" yaktı. Ama bu arada "kendi adaylığının tartışılması"nı ve giderek hafifleyen "siyasi yasak" sorununun tamamen halledilmesini masaya sürmeyi ihmal etmeden.

Fazilet cephesinde ilginç bir diğer gelişme, "mezuniyet" meselesinin ortadan kaldırılmasının talep edilmesi oldu. Hem Demirel''e destek, hem de Ecevit''e "mesaj." Tersinden de okumak mümkün. Fazilet cephesi, kartlarını çok seçenekli değerlendirmeye hazırlanıyor kısacası.

Ve MHP. Bu konuda suskunluğunu koruyan parti ya da Devlet Bahçeli. "Demirel''in süre uzatımı konusunda soğuk" olan Bahçeli''nin, bu tartışmadan olabildiğine uzak durmaya çalıştığı dikkat çekiyor.

Peki Demirel''in süresinin uzatılması konusunda herşeye rağmen ortaya çıkan "mutabakat"ın anlamı ne. Bunun belki de tek anlamı var. "Asker bir cumhurbaşkanı adayının ortaya çıkma ihtimali." Demirel''in başta FP ve son dönemde MHP''yi de içine alan bir çerçevede hassas olunan bu konuyu "iyi değerlendirdiği" ifade ediliyor.

Peki yeri gelmişken asker cumhurbaşkanı adayı var mı? Soruyu başka türlü sorunlar da var. "Askerlerin bir adayı var mı?"

İkinci sorunun kurgusunun pek de doğru olmadığı, ortaya çıkan isimlerden anlaşılıyor. İlk isim Genelkurmay eski Başkanı İsmail Hakkı Karadayı. Askerlerin önemli bir bölümün bu isme sıcak baktığı belirtiliyor. Ancak bir ikinci isim var ki, onunla ilgili tartışmaların "eğer adaylığı sözkonusu olursa", pek de hafif olmayacağı anlaşılıyor. Emekli Orgeneral Çevik Bir. Bu konuya dikkat çekenler bir başka noktaya daha işaret ediyorlar. "Önümüzdeki 6 ayda Çevik Bir''in programını izleyin. Mesela önemli bir ABD programı var. Orada West Point Askeri Akademisi''nde ders verecek. Ama galiba, ABD''deki programlar, sadece West Point''ten ibaret olmayacak."

Herhalde "cadı kazanı" tabiri ile bunları anlatmaya kafi gelmeyecek. Hem de kısa bir süre sonra.