İki kollu iki dünyalı ekonomi ve politika

Kusursuz politika olmadığı gibi, kusursuz ekonomi de yoktur. Ancak en başarılı ekonomi, en az ekonomi olan ekonomidir, en güçlü politika da, en az politika olan palitikadır. Ekonomisiz politika, politikasız ekonomi olmaz. Terörist eylemler, dehşet saçan savaşlar, evlerinden yurtlarından olan sığınmacılar, finansal krizler, yasadışı ticaret, küresel ısınma, dünyada hem politikacıların, hem de ekonomistlerin uykularını kaçırıyor. Dünya geçmişte olduğu gibi, “tek kollu” ekonomistler değil, “iki kollu” ve “iki dünyalı” ekonomistler istiyor.

Yerel ve küresel sorunların üstesinden gelmede, ekonomiyi düzenleyen Pazar mekanizmasının kuralları ve politikayı denetleyen demokratik mekanizmanın ilkeleri, büyük bir fonksiyon yüklenirler. Buna karşılık, hem ekonominin kuralları, hem de politikanın ilkeleri kutsal değildir. Pazarda üretilen her ürün, seçimle gelen her politikacı, toplumun bütünü tarafından benimsenmez. Ekonomik kurallar ve siyasal ilkelerden çok daha önemli, kutsal değerler vardır. Ekonomi ve politika binbir yüzlü hayatın yalnızca iki yüzüdür.

Hayatını ekonomiye adayanlar, kendilerini politikaya verenler için, bütün krizler, ekonomik kurallar ve siyasal ilkelere, tam iman etmemekten kaynaklanır. Harvard Üniversitesi'nden Harvey Cox'un vurguladığı gibi: Onlar iki dünyalı ekonomi ve politika pazarını, tek dünyaya dönüştürerek kutsallaştırdılar. Tek dünyalı ekonomi ve politikada, ne olup bittiğini anlamak isteyenlerin, kare dünyanın televizyon kanallarını izlemeleri ve gazetelerini okumaları yeter.

Bankalar ve borsalar tek dünyalı seküler çağın göz kamaştırıcı görkemli tapınaklarıdır. İki dünyalı kültür hiyerarşisinin tepe noktasında, kutsal değerler yer alıyordu. Tek dünyalı kültür hiyerarşisinin tepe noktasını ise, finansal değerler tutuyor. İnsanlık tarihi boyunca, ekonomi ve politika, her zaman büyük önem taşıdı. Ancak tarihin hiçbir döneminde, ekonomi böylesine kutsallaştırılmadı. Karl Polanyi “Büyük Dönüşüm” isimli kitabında, ekonominin putlaştırılma sürecini, yalın bir dille ayrıntılı olarak anlatır.

Dünyadaki ekonomik doku ve siyasal yapı, toplumların parasal kazançlarından önce, kutsal değerlerini güvence altına almalıdır. Dünyanın her ülkesinde ekonomistler ve politikacılar, toplumun bütün kesimlerinin hayatlarını zorlaştırmak için değil kolaylaştırmak vardır. Toplumsal hayatın önemli iki yüzü olan, ekonomik ve siyasal alandaki oyun kuruculardan, insanların bekledikleri, dünyanın her yanında, iyiliklerin sonuna kadar özendirilmesi, kötülüklerin de bütünüyle ortadan kaldırılmasıdır.

Pazarın odak noktasında, kendi eline geçenler kadar başkasının eline geçmeyenlere de önem veren, kutsal değerlere saygılı, “iki dünyalı insan” olmalıdır. Pazarın kuralları, esnetilmesi söz konusu olmayan, kutsal kurallar değildir. Ekonomi de, politika da, hayatı yaşanır kılmanın önemli araçlarıdır. Ancak ikisinin elinde de sihirli deynek yoktur.

Pazar mekanizması, toplumda gelirlerden önce, doğrulukları maksimize etmeli giderlerden önce de, yanlışlıkları minimize etmelidir.

Türkiye'de İstanbul'da Taksim, Ankara'da Kızılay neyse, Anadolu'da her şehir meydanı o değildir.

Dünyadaki yolsuzlukların, haksızlıkların üstesinden tek dünyalı ekonomi ve politikayla gelinmez.

İki dünyayla uyumlu saat ayarı kutsal değerlerle yapılır.

Kutsal değerler unutulursa ekonomik kazançlar artmaz.

Krizler iki dünyalı ekonomistlerle önlenir.

#politika

#Kutsal değerler

#Kızılay