kötü yazı, fikirler ve hayaller arasında mantıkî bir bağlantı tesis etmekten çoğu zaman mahrumdur.. böyle bir yazının ve bu yazıyı yazanın yazıda bulunması gereken mantık zincirini ve düşünce âhengini tesis etmeye muktedir olmadığını kabul etmek gerekir..
her yazının bir maksadı veya vermek istediği bir mesajı, bildirmek istediği bir tebliği vardır.. mesajlar, maksatlar ve tebliğler; bazen sadece bir konuyu değil, çeşitli fikir ve emel kümelerini ihtiva eder, değişik veya birbiriyle alâkalı düşünce birimlerini, fikir parçalarını beyan etmeye gayret eder..
bunları tabîi bir sıralamaya, bir tasnife tâbî tutmak gerekir.. sınıflandırma ve sıralama, mevzuları, problemleri parçalara ayırarak sıra ile düşünmek, zekânın ve düşünce ameliyesinin sağlamlığını ve intizamını temin eder.. bir başka tabirle; güçlü zekânın işleyişi, değişmez kanunlara ve kendiliğinden yürüyen bir dinamizme sahiptir..
iyi bir yazıda, yaratılışa ve değişmez kanunlara uyularak fikir îmal edildiğine dâir alâmetler ve işaretler hemen kendini belli eder.. zekânın ve zihnin tabîi kanunlarına riâyet edilmeden yazılan yazılarda ise; karışıklıklar, aksamalar, fikir ve ifade düzensizlikleri ve mantık hataları bulunması, kaçınılmaz bir keyfiyettir..
düşünce sağlıklı işlemezse, zekâ kendi kanunlarına uyarak faaliyet göstermezse, meydana getirdiği fikirler ve hükümler de sağlıksız olur, hatalı ve yanlış olur..
işte bu sebepledir ki; iyi yazı yazmak isteyenlerde bulunması gereken ilk şart; güçlü bir zihin yapısına, sağlam bir düşünce kudretine sahibolmaktır.. bu da birinci derecede yaratılıştan gelen bir hak vergisidir..
iyi yazının, mükemmel bir yazının bu hususiyeti kazanabilmesi için gereken başka bir unsur, yazarının diline gerçekten hâkim bulunmasıdır.. yazan adam; güçlü, akıcı, net beyan edebilen bir lisana malik olmak zorundadır.. cümleler sarih, net olmalıdır.. cümleler maksadı iyi ifade edecek kelime ve deyimlerle kurulmalıdır.. en uygun kavramlar seçilmelidir.. cümleleri vücuda getiren kelimelerde eksiklik ve fazlalık olmamalıdır.. bazen ifadeyi kuvvetlendirmek için göze, kulağa ve idrakimize hoş gelecek tekrarlar yapılabilir.. hattâ birbirine benzeyen birbirini tamamlayan cümleler peşipeşine sıralanabilir.. ancak bu tekrarların ve benzer cümlelerin biraraya gelişinin, düşünce ve duygularda bir güzellik, bir orjinalite yaratması lâzımdır...
cümlelerdeki düşünce ve duyguların, düşünce ve duygu zincirlerinin tabîi bir mantık dairesinde yürümesi gerekir.. cümleler ve paragraflar, o kadar sağlam bir mantık örgüsü teşkil etmelidir ki, âdetâ bir cebir problemindeki düzen ve denge, yazının iskeletinde ve ana hatlarında derhal kendini belli etsin!..
iyi bir yazı doğru fikirleri, gerçek düşünceleri tebliğ eder.. güzel yazının yalanla, yanlışla, sahte beyanlarla işi yoktur.. iyi yazı, ister acılı, isterse sevinçli olsun, sadece gerçeklere tercüman olan metindir.. ya ağlatır.. yahut mutlu eder..
şimdi dil mükemmeliyetine varmak için yapılacak neler vardır, onu düşünelim:
bunun için en tabîi yol; dilimizi mükemmel kullanan ediblerin, yazarların lisanını, üslubunu kazanmaktır.. böyle seçkin bir üsluba sahip bir yazarın eserlerini âdetâ yutar gibi, tekrar tekrar okuyarak çeşitli cümle şekillerini ezberleyerek, onun eserlerini âdetâ yeniden yazar gibi hazmetmek, benimsemek ve güzel cümlelerini dilimize kazandırmak gerekir..
bütün bunlardan başka iyi yazmak için gereken bir başka unsur daha vardır ki, o da yazacak, söyleyecek ve diğer insanlara tebliğ edilecek fikirlere, bilgilere, hedeflere sahibolmaktır..
bu bilgiler ve fikirler, hem tahsil hayatı marifetiyle hem de bizzat kendi gayret ve iradenizle kazanılacak müttesebattan (birikimlerden) ibarettir..
hayatta herşeyi öğrenmek mümkün değildir.. genel kültür için; ekonominin, felsefenin, psikoloji ve sosyolojinin türk ve dünya edebiyatının ana hatlarını kavramak ve ezberlemek lâzımdır.. ilimler tarihini, teknolojik gelişmelere ait kronolojik bilgilerin ana hatlarını kavramak lâzımdır.. hayattaki idealinize göre seçeceğiniz mesleğin ve ömrünüzün bütününe ait hedeflerinizin gerektirdiği bilgileri, ustalıkları kazanmak için lüzumlu planları, hamleleri uygulayarak icabeden bilgi ve irade gücünü, hayat gücünü elde etmek ve tamamlamak gerekiyor.. bu hususlarda gösterilecek azim ve kararlılık; başarınızın ve hayatınızın teminatı olacaktır..
#yazı
#edebiyat
#üslup
9 yıl önce
yine yazmaya dâir
Yükselen dünya ne âlemde?
Güvenilmez müttefikler..
Erdoğan’ın sürpriz ‘dış politika’ toplantısında neler konuşuldu?
Duygularla oynamak
AKP yalakaları
