Cevat Akkanat"ın, Cazın Irmakları adlı kitabıyla ilişkili olarak sorduğu: "Caz sanatının üstatlarını Müslüman bir gözle yeniden üretiyorsunuz. Bir şair olarak böylesi bir tasarrufta bulunma hakkınız var mı?" şeklindeki sorusuna Cahit Koytak şu cevabı veriyor, diyor ki:

"… iddia ediyorum ki caz, Allah"ın da kullandığı bir müzik türü. Yani Allah"ın bu evrende bize yaşattığı olaylar içinde kullandığı ses unsurları ile müthiş bir uyum var. Biz onu her zaman algılamayabiliriz. Bütünü kavrayan bir müzik algımız olmayabilir. Fakat şiddetle eminim bir ezgi yaratıyor o seslerle ve o seslerin bir bütünlüğü var. Bizi kullanıyor, tren sesini kullanıyor, göklerin sesini kullanıyor, yağmurun, bulutların sesini kullanıyor ve bir doğaçlama yapıyor. Onun bu doğaçlamalarının tabiatı en çok caz müziğinin yapısına uyuyor gibi hissediyorum. Cazdan yola çıkarak, ben bu kitapta [Cazın Irmakları] Allah"ın yaratış süreçlerine, o süreçleri bize taşıyan duygulara götürmek istiyorum şiir okuyucusunu." (Cevat Akkanat, "Cahit Koytak"a Sorsaydım", Milli Gazete, 03 Ocak 2013 Perşembe).

Cahit Koytak melodiden bahsediyor.

Olayın bir de ritim yanı var.

Kâinatın dengesi kendi özgül ritmiyle düzenini sağlıyor ve devam ettiriyor.

Ritim ve melodi...

Biri olmadan ötekinin varlığı bir başına eksik kalır. Biri ötekiyle bir anlam bütünlüğüne kavuşur.

Bizim musikimizde bir makamdan ötekine geçerken enstrümantal olarak icra edilen taksim irticalîdir, tümüyle doğaçlamadır ve bu açıdan caza çok benzer. Çoğu oyun havalarının ortasında gene enstrümantal olarak icra edilen taksimler doğaçlamadır. Onlardan bazıları değme besteye beş çeker. Çünkü melodiler icracının ciğerinden sökülüp çıkar. Mahza melodidir ve insanın yüreğine işler.

Cahit Koytak"ın şu mısralarını okuyalım:

Caz nedir, caz? Söyleyeyim sana, babalık;

Ruha arka kapısından girmektir, caz;

Arka kapısından girmek

Balçığa üflenen tanrısallığa!

...

Caz nedir, caz?

Söyleyeyim sana, babalık;

Çete kurup adam kaçırmasıdır, müziğin,

Adam kaçırması cennete, cehennemden!

Ve göz yummasıdır Tanrı"nın da

Bu delikanlılığa.

...

Caz nedir, caz, halkın sesine, hakkın sesine,

Yerin sesine, göğün sesine

Ve yeryüzüne uyum, adalet, ezgi ve ritim

İndiren meleklerin

Kanat titreşimlerine kulak tıkayan

Ceoların, gangsterlerin, siyaset ağalarının,

Parti sekreterlerinin kulaklarının dibinde

Bir megatonluk şiir patlatmaktır, babalık,

Bir megatonluk şiir patlatmak!

(Cazın Irmakları, Caz Üzerine Dervişçe Tezler, Timaş Y. İst. 2010, s. 141).

Kâinatın bir ritim üzerinde seyrettiğini derinden algılama arayışında olanlar esaslı bir ipucu elde etmek, melodinin boğuk fakat etkili, yürek yakıcı sesine kulak vermek istiyorlarsa, Cazın Irmakları onlar için elden bırakmak istemeyecekleri müthiş bir şiirler toplamı sunuyor. O ritim sizi kendi melodinizin notalarına sürüklüyor: kendiliğinden, özel bir çaba gösterme ihtiyacı hissettirmeden, tıpkı cazın doğaçlama melodisine gönül uyduran karaoğlanın yatışmaz hüznünün dile gelmesi gibi...

Müziğin sesinde Tanrı"nın sesini algılamak isteyenlere, ritmin ve melodinin künhüne vakıf olmak isteyenlere, üstelik bu derin duyumsamayı şiirin dilinden duymak ve kavramak isteyenlere, bu kitap onlara aradıklarından daha fazlasını vaat ediyor.