2013 yılında uygulanacak olan asgari ücretlerini belirleyen "Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararı", Resmi Gazete''nin 29.12.2012 tarihli sayısında yayımlanmış olup 2013 yılı başında, yani 1 Ocak 2013 günü yürürlüğe girecektir. 4857 sayılı İş Kanunu''nun 39. maddesi gereğince, asgari ücreti tespit etmekle görevli Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 4 Aralık''ta çalışmalarına başlamış, 4 toplantı yaparak, 27 Aralık''ta da bu çalışmasını tamamlamıştır. Asgari ücretin belirlenmesinde işçilerin geçim şartları ve 2013 yılı enflasyon hedefi gibi faktörler, değerlendirilmiştir. Komisyonda işçi kesimi adına görev yapan Türk-İş Temsilcileri, karara muhalif kalmıştır. Asgari Ücret Tespit Komisyonu''nun işveren ve devlet kesimi temsilcileri, 16 yaşını doldurmuş işçilerin bir aylık asgari ücretini 1 Ocak 2013 - 30 Haziran 2013 tarihleri arasında brüt 978,60 ve net 773,97 lira, 1 Temmuz-31 Aralık 2013 tarihleri arasında ise brüt 1021,50 lira ve net 804,69 lira olarak oy çokluğuyla belirlemiştir.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararı metni, şöyledir:

1) Milli seviyede tek asgari ücret tespitine, oybirliğiyle,

2) 16 yaşını doldurmuş işçilerin bir günlük normal çalışma karşılığı asgari ücretlerinin; 1.1.2013-30.6.2013 tarihleri arasında 32,62 (otuzikialtmışiki) Türk Lirası olarak, 1.7.2013-31.12.2013 tarihleri arasında ise 34,05 (otuzdörtsıfırbeş ) Türk Lirası olarak tespitine, işçi temsilcilerinin muhalefetine karşılık oy çokluğuyla,

3) 16 yaşını doldurmamış işçilerin bir günlük normal çalışma karşılığı asgari ücretlerinin; 1.1.2013-30.6.2013 tarihleri arasında 27,97 (yirmiyedidoksanyedi) Türk Lirası olarak, 1.7.2013-31.12.2013 tarihleri arasında ise 29,25 (yirmidokuzyirmibeş) Türk Lirası olarak tespitine, işçi temsilcilerinin muhalefetine karşılık oy çokluğuyla,

4) İş bu kararın, 4857 sayılı Kanun"un 39"uncu maddesine dayanılarak hazırlanan Asgari Ücret Yönetmeliği''nin 11 inci maddesi gereğince Resmî Gazete''de yayımlanmasına oy birliğiyle,karar verilmiştir.

Komisyon, bu kararının gerekçesini de Resmî Gazete''de açıklamıştır. Bu açıklamaya göre, "Asgari ücret, bilindiği gibi ödenmesi zorunlu olan en az ücrettir. Asgari ücretin belirlenmesini düzenleyen Asgari Ücret Yönetmeliği uyarınca, asgari ücret, pazarlık ücreti değildir. Asgari ücretin belirlenmesi sırasında, komisyonumuz, bu çerçevede bir karar alınması için çalışmış, işçilerin geçim şartları ve 2013 yılı enflasyon hedefi gibi faktörleri değerlendirmiştir. İşte bu çerçevede hareket eden komisyonumuz; 16 yaşını doldurmuş işçiler için günlük asgari ücreti; 1.1.2013-30.6.2013 tarihleri arasında 32,62 (otuzikialtmışiki) Türk Lirası olarak, 1.7.2013-31.12.2013 tarihleri arasında ise 34,05 (otuzdörtsıfırbeş) Türk Lirası olarak belirlemiştir. 16 yaşını doldurmamış işçilerin bir günlük normal çalışma karşılığı asgari ücretlerinin; 1.1.2013-30.6.2013 tarihleri arasında 27,97 (yirmiyedidoksanyedi) Türk Lirası olarak, 1.7.2013-31.12.2013 tarihleri arasında ise 29,25 (yirmidokuzyirmibeş) Türk Lirası olarak belirlenmesi komisyonca kabul edilmiştir. Asgari Ücret Yönetmeliği''nin 11''inci maddesi gereğince, Asgari Ücret Tespit Komisyonu''nca belirlenen asgari ücretler, Resmî Gazete''de yayımlandığı tarihi izleyen ayın ilk gününden itibaren yürürlüğe girecektir.

İşçi temsilcilerinin Asgari Ücret Kararı"na karşı oy gerekçesini de kısaca belirtmeliyim. Komisyonda işçi kesimi adına görev yapan TÜRK-İŞ temsilcileri, karara muhalif kalmış ve çoğunluk görüşüne, özetle, aşağıdaki gerekçeyle katılmamıştır: "Asgari ücret, pazarlık ücreti değildir. Asgari ücretin belirlenmesinde, diğer ücret çeşitlerinin aksine işçinin emeği değil insan olma kimliği ön plandadır. İşçiye, ailesiyle birlikte insanca yaşaması için yeterli bir ücretin garanti edilmesidir. Asgari ücretin belirlenmesi çalışmalarında göz önünde tutulması gereken öncelikli husus, çalışanların karşı karşıya bulundukları geçim koşullarıdır. Ancak asgari ücret belirlenirken "çalışanların" değil ''işverenlerin'' durumu dikkate alınmış ve talepleri belirleyici olmuştur. Geçim koşullarını hesaplayan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yaptığı hesaplamada çalışanın ailesini dikkate almamış ve Kasım 2012 tarihi itibariyle tek işçi için, net 1.025,40 liralık hesaplama yapmıştır. İşçi kesimi, öncelikle TÜİK tarafından belirlenen net tutarın temel alınmasını, sonradan öngörülen 2013 yılı enflasyon hedefi ile refah payı ilavesi gerektiğini, sonuç itibariyle, bu yöntemle belirlenecek asgari ücretin önemli adım ve başlangıç olacağını komisyonda ifade ve talep etmiştir. Ancak devletin resmi kurumu TÜİK tarafından belirlenen tutar bile komisyonda görev yapan işveren-devlet kesimi temsilcileri tarafından pazarlık konusu yapılmış ve asgari ücret daha düşük belirlenerek, oy çokluğuyla kabul ve ilan edilmiştir. Komisyonun işveren-devlet temsilcilerinin oy çokluğuyla belirlediği günlük 25,80 lira asgari ücret tutarıyla, çalışanların aileleri ile birlikte gıda, konut (kira, elektrik, su, yakıt), giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden, minimum düzeyde bile olsa, karşılaması mümkün değildir. Günlük asgari ücrete yapılan yaklaşık 1 liralık artış sonucu çalışanlar, aileleri ile birlikte -bir kez daha- yoksulluğa, insana yakışmayan olumsuz yaşama koşullarına terk edilmiştir. Asgari ücretli çalışanlar, sorumlusu olmadıkları ve fakat mağduru oldukları ekonomik ve sosyal politikaların bedelini yüklenmek durumunda bırakılmışlardır."

Gönül isterdi ki, komisyon, oybirliğiyle karar verebilmiş olsun. Ancak bugünlerin de uzakta olmadığını düşünüyorum. Uluslararası rekabet şartları da elbette asgarî ücreti baskılayan faktörlerden biridir. Bu asgarî ücretler, 2013 yılı ücretleri tahakkuk parametrelerini de etkileyecektir. Bu konuyu başka bir yazımda ele alacağım.