Bayramın gelişi şüphesiz en çok çocukları mutlu ediyor. Her günden farklı olarak hayal ettikleri bayramlar onlar için şeker, çikolata, para ve birbirinden güzel hediyelerden ibaret. Özellikle Ramazan bayramında arkadaşlarla biraraya gelip şeker toplama geleneği en eğlenceli oyun olarak görülürdü. Fakat yıllar geçtikçe çocukların bu bayram eğlencelerinin yerini daha farklı şeyler aldı. Şeker toplamalar unutuldu, el öpme ziyaretleri bitti. Biz de bu hafta bu değişimleri ve sebeplerini Pedagog Gözde Erdoğan ile konuştuk. Erdoğan çocukların anne ve babayı örnek aldığını, son yıllarda Ramazan ayının yaza gelmesiyle beraber ziyaretlerin yerini tatillerin aldığını söylüyor ve ekliyor: "Çocuklara önceden beklemeyi, sabretmeyi ve hayal kurmayı öğretiyorduk ama artık her şey sıradanlaştı. Çocukların bayramını aslında ebeveynler değiştirdi. Çocukların bir suçu yok."
Artık tatil ifade ediyor. Çünkü geçmiş bayramlarda herkes biraraya gelirdi. Çalışanlar ebeveynlerle beraber tek tatil imkanı bayramlar oluyor. Birlikte oldukları zamanı tatille birleştiriyorlar. Geniş sülaleyle sık sık biraraya gelemeyebiliyorlar.
Ritüeller çocukları ve çocukluğu her zaman ayakta tutar. Bayram, ritüeller demektir. İnsanları biraraya getiren, değerlerimizi birbirimizle paylaştığımız ritüellerdir. Çocuklara bunları öğretmek çok önemli. Her şeyi ismi ve kültürüyle yaşatmak gerekiyor. Bu kültürler çocuğun ailesine bağlı olmasını sağlayarak gelişimine katkı sağlar.
Çünkü eskiden bayram gününe kadar yapılacaklar ertelenirdi. Bayram sabahı kalkılır, kahvaltı yapılır, alınan güzel elbiseler giyilirdi. İnsanlar sofralarda biraraya gelirdi. Bu ön hazırlık sürecinde çocukları bekletirdik. Onlarda hayal kurardı. Şu an böyle bir şey yok. Çocuğun ertesi gün uyanma amacı olması gerekiyor. O amacı sağlayan kişi ebeveyndir.
Evet. Ebeveynler ben çocuklarımı hiçbir zaman eksik yaşatmayacağım mantığını yaşıyor. Bu çok yanlış. Çocuk doyumsuzlaşıyor. Çocukların bayramını ebeveynler değiştirdi. Teknoloji de en büyük etkenlerden biri.
Dedelerin hikayeler anlattığı, anneannelerin özel yemekler yaptığı dönemler çok güzeldi. Çocuklar büyüklerinin hikayeleriyle bayramını geçirirdi. Bu hikayeleri yine dinlemeliler.
El öpmek zorunlu olamaz. Bu davranış öğretilebilir. Bayram sabahı aile sırayla dizilip el öpme geleneğini hepimiz biliriz. Çocuk onu oyun olarak görür. Baskıcı el öpmeyi kabul etmiyorum. Çocuk hiçbir yakınlık hissetmeden elini öpmemeli. Aileler bu durum karşısında temkinli olmalı ve saygı göstermeli.
Çocuklar bayramda şeker toplamayı bilmiyor ya da unutmuş olabilir. Bunu bizim öğretmemiz gerekiyor. Mesele orada şeker toplamak değil. Çocuğun kendine olan güveniyle kapının zili çalıp ilişki kurabilmesi. Bunu düşünerek hareket edersek çocuklara bu kültürü aktarabiliriz. Ben yıllardır kapımı çocukların çaldığını hatırlamıyorum.
Ben dengeden yanayım. Kimse ailesiyle tatile çıkma fikrinden geri kalmayacaktır. Ailede çocuklar anne baba, teyzeler, amcalar, babaanneler ya da anneanneler birlikte tatile çıkılabilir. Ya da 3 günlük tatilin 1 gününü onlarla geçirip diğer günlerini tatile ayırabiliriz. Daha geniş kitlelere ulaşmak yerine ilk başta kendi çekirdek ailemizi ayakta tutmalıyız. Birincil ailenin gerekliliklerini yaparsak dengede götürebiliriz. Bayramları çocuklar ve ailelerimizle birlikte gerçirebileceğimiz güzel vakitler olarak değerlendirmemiz gerekiyor.
Hayır. Değerini kaybetmeyen tek şey o bence. Bayram alışverişi hala yapılıyor. Tüketim çılgınlığı var. Sanki Ramazan ve bayram gelince savaşa gidiyoruz. Ben tüketime sadece tüketmek üzere olduğu için karşıyım. Çocuklara asıl öğretilmesi gereken budur. Bayram alışverişi çocuklara ihtiyacı olduğu için yapılmalı. Hayatımızdaki diğer alışverişleri de bayrama kadar bekletebiliriz. Bu şekilde çocuklar bayram alışverişinin önemini anlayacak ve bu kültürü kavrayacaklar.
