Geçtiğimiz pazar havaların sıcaklığından istifade, nereye gitsem her yerde dumanlar yükseliyordu. Yol kenarlarından ana yollardan dumanlar tütüyordu. Herhalde nerede en ufak bir yeşillik varsa yanında da mangal keyfi yapan bizden başka bir millet yoktur. Ancak bu zevki bilinçsizce yapanlar için mangal keyfi maalesef daha sonra eziyet oluyor. Daha doğrusu doğru yapıldığında keyfine doyulmayan bir iş yanlış yapıldığında ise eziyete dönüşüyor. Bunun birçok örneği mevcut. Çevre kirliliğinden tutun da pikniklerden sonra çöken ağırlık olarak adlandırdığımız aslında hafif çaplı gıda zehirlenmesi olan pek çok sıkıntı hep piknik ve mangal keyfinin hatalı uygulamalarından kaynaklanmaktadır.
Yaz aylarında gıda zehirlenmelerinin çoğu piknikte yenilen yiyecekler dolayısıyladır. Tavuk ve kıyma tipi ürünler sıcakta çabuk bozulduğundan, bilhassa bu ürünlere çok dikkat edilmesi gerekir. Gıda zehirlenmelerinin ana nedenleri;
1. Sabahtan akşama kadar ağzı kapalı kap veya poşetlerde sıcakta bekletilen, özellikle kıyma ve tavuk türü yiyeceklerin bozulması zehirlenmeye yol açar.
2. Tavuk etinde kullanılan bıçağın kırmızı et için kullanılması zehirlenmeye yol açabilir. Çok alevli ateşte pişirilen etlerin içi çiğ kalır ve kömür alevi zehirlenmeye sebep olur.
3. Et türü ürünleri soğutucuda ya da buzda bekletme imkânınız yoksa pikniğe gittiğinizde bu etlerin sağlık açısından fazla sıcakta bekletilmeden pişirilmesi gerekir. Etler pişirilirken kömürün iyice yanmış olması, kor haline gelmesi gerekir. Aksi takdirde zehirlenme riski çok yüksektir.
4. Salam, sucuk, tavuk, kıyma et ve bilumum çabuk bozulacak ürünlerin karıştırılıp fazla yenilmesi (vücut alışık olmadığı için) gıda zehirlenmesine yol açabilir. Bu tür ürünlerden yapılan sandviçlerin de soğukta bekletme imkânı yok ise hemen tüketilmesinde fayda vardır.
İyi bir mangal keyfi yapabilmek için öncelikle yanları delikli ve sacı kaliteli, bir mangalınızın olması gerekir. Kendi arzunuza göre yaptırdığınız özel mangal her zaman daha kullanışlı olur. Mangalı havalandırmak için kullanılacak boru, yellemek için kalın karton keyifli bir mangal yapımında kullanılacak malzemeler arasındadır. Ancak en önemli malzeme de mangalın olmazsa olmazı iyi ve kaliteli kömürdür. Şu anda piyasada yerli ve ithal olmak üzere 2 ayrı kömür çeşidi mevcuttur. Rusya veya Bulgaristan'dan gelen ithal kömür diye adlandırılan kömür çeşidi kalın ve hafiftir. Yanarken etrafa kıvılcım saçar. Yanınca hemen kül olur. Bu kömürde pişen et pek lezzetli olmaz. Fakat benim size önereceğim Çatalca'da çıkan Çelik denilen yerli kömürdür. Bu kömür fazla kalın olmamakla birlikte, rengi parlak ve ağır olur, yandığında kömürün koru uzun süre dayanır, bu kömürle pişirilen etler daha lezzetli olur.
Pikniklerde ve mangal yaparken hazırlıklarımızı tamamlamamız gerekir. Önce pişireceğimiz malzemelerden ziyade kömürlerin tüm mangal içerisine yaymalı ve tamamını kaplamalıyız. İkinci bir sefer pişirme işlemi için tekrar kömür eklemek yerine bu yöntem hem daha hızlı hem de daha pratiktir. Pişirmeye geçmeden önce mangalın ısısını iyi ayarlamalıyız. Kömürler kor halini aldığında elinizi ızgaranın üzerinde gezdirdiğinizde elinizi birkaç saniye tutabiliyorsanız istediğiniz pişirme sıcaklığına ulaşmışsınız demektir. Mangal ile ilgili bir hazırlık da ızgara teline malzemelerin yapışmasını önlemek amacıyla yapılan yağlama işlemidir. Kuyruk yağıyla yağlayıp ızgara telini silebileceğiniz gibi kuru soğanı yağlayıp ızgaranın üzerinde gezdirebilirsiniz. Ayrı bir lezzet katar.
Pikniğe gitmeden önce etlerin bir gün önceden terbiyeye yatırılması etin lezzetine lezzet katar. Etlerin terbiyesine gelince; yoğurt (suyu ile beraber konulursa daha iyi sonuç verir), zeytinyağı, pul biber ve karabiber bir kapta karıştırılır. Arzu eden bu karışımın içine salça ve sarımsak, sarımsak istemeyen de soğanı rendeleyerek ekleyebilir. Terbiye esnasında ete kesinlikle tuz konulmamalıdır. Aksi takdirde et sertleşir. Et piştikten sonra eklenen tuz da ete gerçek lezzetini vermez. Doğru olanı, etler pişirilmeden 10-15 dk. önce terbiyeye atılan tuzdur.
Mangalda köfte ve köfte türü ürünler pişirirken, köfteler ne kadar çok çevrilirse lezzeti o kadar iyi netice verir. Yalnız bu çevirme kesinlikle dengeli olmalı, bir taraf çok pişirilip diğer taraf az pişirilmemelidir. Köfteler fazla kurutulmamalı, hafif sulu bırakılmalıdır.
PMangalda pişirilen etin lezzetli olabilmesi için çevirme işlemi çatal yerine maşa ile yapılmalıdır. Çatalla çevrilen etlerin içindeki sular ateşe aktığı için, pişirdiğiniz et adeta ota dönüşür. Unutmayın ki, etin lezzetli olmasının en önemli unsuru içindeki suyu ile birlikte pişmesidir.
Pikniklerin en zevkli anı mangalda çay keyfidir kuşkusuz. Mangalda çay keyfinden bahsetmişken; mangal ve çayın sebep olduğu kazalara da değinmeden geçemeyeceğim. Zaman zaman hepimizin rastladığı bu tür sıkıntıların önüne geçmek için çay demlerken çocuklardan uzak bir yerde olması gerekmektedir. Bu yaz tadına doyulmaz ve gönlünüzce mangal keyfi sürmeniz dileğiyle...
"Sermayesi kanaat olan kişinin; her yaptığı iş, tâ'at olur, ibadet sayılır. Onun yemesi, içmesi, uyuması, Hakk'ın emrini tutması, yerine getirmesi içindir."
