Dünya Bankası her yıl 1 Temmuz tarihinde ülkelerin kişi başı gelire göre hangi gelir grubunda yer aldığını, hangilerinin bir alt gruba düştüğünü ve bir üst gruba yükseldiğini açıklıyor.
Dünya Bankası bu gruplamayı yaparken her yıl güncelleyip belirlediği gelir eşiklerine göre ülkelerin sınıflandırmasını yapmaktadır.
Dünya Bankası ülkeleri, düşük gelirli ülkeler (kişi başı geliri 1,035 doların altında) orta gelirli ülkeler (kişi başı geliri 1,036 - 12,535 dolar arasında olan) ve yüksek gelirli ülkeler (kişi başı geliri 12,535 dolardan yüksek) olarak sınıflandırmaya tabi tutuyor.
Orta gelir grubu için belirlenen kişi başı gelir bandı çok geniş olduğu için bu gelir grubu alt orta gelirli ülkeler (kişi başı geliri 1,036 - 4,045 dolar arasında olan ) ve üst orta gelirli ülkeler (4,046- 12,535 dolar arasında olan) olarak ikiye ayrılmakta.
Bu yıl yapılan ülke sınıflandırılmasına göre bazı ülkelerin kişi başı geliri düştüğü için bir alt gruba düşerken, bazı ülkelerin de kişi başı geliri artığı için bir üst gelir grubuna çıktığı dikkat çekiyor.
Romanya, Mauritius ve Nauru üst orta gelirli ülkeler sınıfında iken kişi başı gelirleri 12,535 doları aştığı için yüksek gelirli ülkeler grubuna girmiş. Endonezya’nın kişi başı geliri ise 4,045 doları aştığı için alt orta gelir grubundan üst orta gelir grubuna taşınmış.
Tanzanya, Nepal ve Benin’in kişi başı geliri 1,035 doları aştığı için düşük gelirli ülkeler grubundan alt orta gelir grubuna yükselmişler.
Diğer yandan, bazı ülkeler de kişi başı geliri düştüğü için bir alt gelir grubuna düşmüş. Bu ülkelerden Sri Lanka ve Cezayir’in kişi başı gelirleri 4,045 doların altına düştüğü için geçen yıl bulundukları üst orta gelir grubundan alt orta gelire düştüler.
Sudan ise sahip olduğu 590 dolar kişi başı gelir ile 1,035 doların altına düştüğü için alt orta gelirden düşük gelirli ülkeler grubuna girmiş oldu.
Türkiye ise bulunduğu üst orta gelir grubunda yeri değişmeyen ülkeler arasında yer alıyor.
Koronavirüs dolayısıyla yaşanan ekonomik daralmanın, ülkelerin GSYH’sinde ve dolayısıyla kişi başı gelirde önemli değişikliklere neden olacağı öngörülmektedir. 2020 yılının ilk yarısında Covid-19 salgını nedeniyle dünya ekonomik büyümesinde yaşanan keskin daralma, ticaretin önündeki engeller dolayısıyla ticaret hacminde yaşanan gerileme, turizmin düşmesi ve ülkelerin içe dönmesi tüm dünyada GSYH ve kişi başı gelir rakamlarını olumsuz etkileyecektir.
Özellikle gelir gruplarının sınırında olan birçok ülkenin bulundukları gelir gruplarını değiştirme ihtimali var. Hatta azgelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde oluşabilecek kırılganlıkların gelir grubu değişimini de beraberinde getirmesi bekleniyor. Bu değişimin yönünün kişi başı gelirdeki düşüşten dolayı bir alt gelir grubuna düşme şeklinde gerçekleşeceğini öngörebiliriz.
Ancak bu dönemde ticaret pazarlarını kaybetmeyen, ihracatı düşmeyen, sağlık sistemi güçlü olan, üretimini finansal olarak hızlıca destekleyen ve kırılganlıkları az olan ülkeler için kişi başı gelirini yükseltme imkanı doğacaktır.
Dolayısıyla bazı ülkelerde kişi başı gelir düşerken, ekonomide hızla toparlanan ülkelerin kişi başı gelirini arttırması sayesinde hem bir üst gelir grubuna yükselmesine hem de ülkeler arasında gelir farklılıklarının azalmasına önemli katkı yapacağı açıktır.
